Samenvatting
Cogito samenvatting hoofdstuk 1
Overzichtelijke samenvatting en begrippenlijst van hoofdstuk 1 uit het Cogito boek
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
- Jean Paul Sartre (1905 – 1980); een emotie is een manier om de werkelijkheid te ontvluchten.Bijvoorbeeld door huilen manipuleer je de werkelijkheid (men krijg medelijden met je i.p.v. boos te
worden als je iets verkeerds hebt gedaan). Zelfs (het uiten van) een emotie is dus volgens Sartre een
keuze.
Begrippenlijst
subject Degene die iets onderzoekt, beschouwt of kent
object Ding, voorwerp van onderzoek of kennis
animal rationale Een dier dat kan denken
Mangelwesen Een wezen met een gebrek
enculturatie Aanleren van cultuurkenmerken
Copernicaanse Ontdekking van Copernicus dat de aarde om de zon draait en niet
wending andersom
het Ich De persoonlijkheid, die zowel door het driftleven als door het geweten
gevormd wordt
het Es Dierlijk, de (seksuele) driften
het Über-ich Het geweten, gevormd door de maatschappij
tabula rasa Het onbeschreven blad; uitgangspunt dat alle kennis uit de ervaring komt
en er geen aangeboren kennis bestaat (empirisme)
identiteit Dat wat eigen is aan een persoon, persoonlijkheid, karakter
postmodernisme Stroming in filosofie en kunst vanaf 1945, breekt met het modernistische
vooruitgangsgeloof en het idee dat er eén waarheid is
de Ideeënwereld Volgens Plato zijn de pure en onveranderlijke Ideeën zoals het Ware, het
Goede en het Schone te vinden in de Ideeënwereld, waarvan we op de
aarde alleen flauwe afspiegelingen kunnen vinden
dualisme Gaat er van uit dat de werkelijkheid bestaat uit 2 substanties
substantie Elementaire, onafhankelijke grondslag van alles dat bestaat, soort ‘stof’
monisme Gaat er van uit dat de werkelijkheid bestaat uit 1 substantie
cartesiaans dualisme Gaat er van uit dat er 2 substanties zijn; lichaam en geest
res extensa Het stoffelijke, lichamelijke. Dit neemt ruimte in (is uitgebreid en is
materie).
res cogitans Het onstoffelijke, geestelijke. Dit neemt geen ruimte in.
materialisme Gaat er van uit dat de werkelijkheid is opgebouwd uit materie en daar
volledig toe is te herleiden (vorm van monisme)
deterministische Gaat er van uit dat alles wat wij denken en doen wordt bepaald door
visie stofjes en processen waar wij zelf geen invloed op hebben, dus onze vrije
wil is een illusie
an sich Hoe de wereld er ‘op zichzelf’ uitziet, wat wij niet kunnen weten
fenomenologische Puur en zo onbevooroordeeld mogelijk gericht zijn op de ervaring van de
methode verschijnselen
intentionaliteit Gerichtheid van het bewustzijn op de wereld (het bewustzijn is volgens
Husserl altijd gericht op ‘iets’, een ‘leeg’ bewustzijn bestaat niet)
centrisch(e positie) Wanneer er contact wordt gelegd met de omgeving vanuit een ‘zelf’ en er
een terugkoppeling is naar deze ‘zelf’, het centrum van waaruit de acties
ondernomen worden
excentrisch(e Wanneer er naast de terugkoppeling naar de ‘zelf’ ook een terugkoppeling
positie) is op de terugkoppeling. Het kan als buitenstaander naar zichzelf kijken.
determinisme Gaat ervan uit dat het lot van de mens volledig bepaald wordt door
omstandigheden van buitenaf, ontkenning van vrije wil
nature-nurture Discussie over wat bepalend is voor de persoonlijkheid; aanleg
debat (aangeboren eigenschappen) of opvoeding (omgevingsfactoren)
6
, structuralisme Gaat er van uit dat mensen bepaald worden door een (vaak onzichtbare)
structuur waarin ze leven, bijvoorbeeld door de structuur van de taal, of
door een machtsstructuur
existentialisme 20e-eeuwse stroming, toegeschreven aan Sartre die stelde dat ‘existentie
voorafgaat aan essentie’; de menselijke natuur staat niet vast, mensen zijn
volledig vrij en daarmee verantwoordelijk voor hoe ze hun leven leiden
en soi (Op zich) valt met zichzelf samen en is zich niet bewust van zichzelf
pour soi (Voor zich) valt met zichzelf samen en is zich bewust van zichzelf
existentie Het bestaan, het leven
essentie Geestelijke kern of ‘wezen’ van iets
seksuele differentie Richting binnen het feminisme waarin de verschillen tussen man en vrouw
centraal staan
fallocentrisch Het gaat uit van de man
stoïcisme Houding die gericht is op de aanvaarding van het lot door de rede te
volgen en de hartstochten uit te bannen
apatheia Een houding van rust waarin je je lot aanvaardt en alles accepteert zoals
het komt
empirisme Stelt dat kennis tot stand komt door de ervaring (via zintuiglijke
waarneming)
rationalisme Stelt dat kennis tot stand komt door het denken en niet door zintuiglijke
waarneming
Wijsgerige antropologie > 44 punten
- Feminisme > 22 punten
- Dus ik ben.. > 10 punten
- Fenomenologie > 12 punten
Cogito boek blz. 15 t/m 33
Wijsgerige antropologie = filosofische bestudering van de mens
In de wijsgerige antropologie is de hoofdvraag: Wat is de mens?
We weten hoe het is om een mens te zijn, maar we weten niet hoe het is om iets ánders te zijn dan een mens. We
zitten vast aan ons eigen ‘menszijn’. De mens is zowel het subject als het object in het onderzoek van de wijsgerige
antropologie; het is zowel de onderzoeker als hetgeen dat onderzocht wordt.
De mens is een dier dat kan denken
Volgens Aristoteles is de mens ‘een dier dat kan denken’; ons verstand maakt het mogelijk om een heel ander leven
te leiden dan dieren doen. De vraag blijft nog steeds of alleen mensen kunnen denken, net als de vraag of alleen
mensen zich bewust zijn van zichzelf. Sommige dieren hebben ook bewustzijn, ze begrijpen dat ze zichzelf in een
spiegel kunnen zien en zijn zich dus op een bepaalde manier bewust van hun bestaan. Maar het is niet zeker of dat
lijkt op het bewustzijn van de mens. Volgens sommige filosofen is het feit dat mensen zich zowel bewust zijn van
zichzelf, als het feit dat ze zich bewust zijn van de eindigheid van hun bestaan, doorslaggevend. Dat mensen weten
dat ze zullen sterven, maakt dat ze hun leven van een afstandje kunnen beschouwen.
Het uitgangspunt van de wijsgerige antropologie is de biologie, die de mens opvat als een bepaalde diersoort, en niet
zozeer als een redelijk wezen. De filosoof Nietzsche noemde de rede zelfs ‘ziekmakend’. De mens is volgens hem
niets meer dan ‘wil tot macht’; gericht op heersen en overleven. Hij noemt de mens een ‘nog niet vastgesteld dier’;
mensen zijn slecht uitgeruste dieren, een wezen met een gebrek > Mangelwesen. Hij verklaarde de mens ‘meester
7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sennat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen