Pedagogiek samenvatting : kiezen voor het jonge kind
Hoofdstuk 1: Het jonge kind
1.1 kenmerken van kleuters
om met jonge kinderen te werken, moet je de kenmerken van deze leeftijdsgroep
weten. pedagogen en psychologen die zich buigen over ontwikkelingsfasen,
constateren telkens dat er een verschil is tussen kleuters en schoolkinderen
(ouder dan 6/7 jaar).
Friedrich Fröbel (1782-1852), een van de grondleggers van het onderwijs aan
kleuters, zag een duidelijk onderscheid tussen kinderen jonger en kinderen ouder
dan 6 jaar. Hij meende dat kinderen jonger dan 6 jaar gericht zijn op de
binnenwereld: ze worden beheerst door impulsen van binnenuit. De buitenwereld
geven ze vorm in overeenstemming met hun eigen natuur. Groeien en
ontwikkelen doen jonge kinderen van binnen naar buiten. Vanaf 6 jaar is het
gericht o de buitenwereld (van buiten naar binnen). Onderwijs moet gericht zijn
op werkelijk inzicht en actief begrijpen.
Geurtz benoemt het verschil tussen jong en oud ook. Jonge kinderen leven nog in
een toestand van onbewuste vanzelfsprekendheid van het bestaan (nog niet
zelfbewust). De kleuterfase is een heel eigen dynamiek: ze zijn speels,
onderzoekend en nieuwsgierig.
Kenmerken van kleuters:
- emotionele beleving (intens, werkelijkheid=totaliteit, veiligheid)
- intuïtief (situaties aanvoelen)
- egocentrisme (ze kunnen zich niet verplaatsen in een ander: cognitief
egocentrisme)
- hang naar gewoontes en routines (gewoontedieren, zekerheid)
- concentratievermogen (betrokkenheid bij activiteiten die van binnenuit
komen)
- behoefte aan handelen en bewegen (rekening houden met
bewegingsdrang)
- magisch denken (wereld is magisch. Geen logica)
- geen scherp onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid (fantasie krijgt
werkelijkheidswaarde, zelfbedachte realiteit)
hoofdstuk 3: het belang van spel voor de ontwikkeling
jonge kinderen leren door te spelen. Door spel breiden jonge kinderen hun kennis
over de wereld en hun handelingsmogelijkheden uit. Bij intense betrokken
spelactiviteiten zijn kinderen bezig op de toppen van hun kunnen. het spel
creëert, zo zegt Vygotsky, een zone van de naaste ontwikkeling. Peter Gray
bestudeerde spel vanuit een biologisch-evolutionair perspectief. Hij toonde aan
dat hoe langer het duurt voor de soort volwassen is, des te meer belang gehecht
moet worden aan het spel van de jongeren.
3.1 Wat is spel?
Kenmerken spel (Kohnstamm):
1. als een kind speelt, wil het daar niets speciaals mee bereiken. He bezig zijn
is een doel op zichzelf.
2. Bij het spelen is het kind actief
3. Ee spelend kind heeft plezier in wat hij doet.
, 4. Bij het spelen is een kind vrijwillig bezig.
Janssen-Vos noemt bij de kenmerken het vrijwillige karakter, de vrijheid van
handelen en plezier:
- Zelf betekenis geven aan materialen en middelen
- Niet alleen vrijheid, maar ook zelfgemaakte regels van kinderen in spel.
- Open spel: flexibele activiteit met nadruk op proces
Kohnstamm rekent activiteiten die tot een resultaat moeten leiden niet tot spel. B
ij Janssen-Vos vallen constructieactiviteiten wel onder spel, mits kinderen
daaraan hun eigen betekenis mogen geven en hun bedoelingen mogen volgen.
Allebei deze psychologen wijzen op plezier in spel. Spel is niet zomaar leuk maar
wel altijd intrinsiek bevredigend. Essentieel is dat degene die speelt zijn eigen
uitdagingen bepaald.
Langeveld: Het spel kenmerkt zich in zijn ogen door doelvrijheid, niet door
doelloosheid. Niet de afwezigheid van een eindresultaat, maar het onbestemde
van dat eindresultaat is voor hem essentieel.
3.2 spel in de gevarenzone?
Spel is alleen spel als het geen andere bedoelingen heeft dan spelen. Toch is het
volgens veel deskundigen uitermate nuttig en ontwikkeling bevorderend.
Teloorgang van het kinderspel volgens Peter Gray aan de volgende factoren:
- Meer vrij buiten spelen
- Schoolisch view: volwassenen denken dat kinderen van hen leren ipv van
spelen.
- Ouders hebben angst om hun kinderen vrij buiten te laten spelen.
3.3 de waarde van het spel voor de ontwikkeling
De waarde van het spel voor verschillende ontwikkelingsgebieden:
1. Emotionele ontwikkeling
Spelen is een van de manieren om emotioneel analfabetisme te bestrijden. In het
spel kunnen jonge kinderen namelijk hun gevoelens uitspelen. Als kinderen zich
veilig en onbedreigd voelen, spelen ze argeloos over datgene wat diep, soms
woordloos en onbewust aanwezig is in hun gevoelsleven. Al spelend komt als het
ware hun binnenste naar buiten. Freud: uitvinder van de psychoanalyse. Hij ging
ervan uit dat onverwerkte emoties tot problemen op latere leeftijd kunnen leiden.
Catharsiswerking: Als het kind over zorgen o problemen speelt, verdwijnen die
niet, maar worden ze wel beter hanteerbaar. In spel kunnen kinderen autonomie
ervaren. Eigen manier van werkelijkheid.
2. Sociale ontwikkeling
Op school moeten kinderen zich een plek verwerven tussen leeftijdsgenoten. Ze
zijn nu niet eer allen het kind van ouders, maar ook lid van een groep waarin je
met elkaar omgaat op voet van gelijkheid. Hun sociale identiteit moet opnieuw
worden gedefinieerd.
3. Cognitieve ontwikkeling
Vygotski; waarde van spel in cognitieve ontwikkeling:
- Het spel creëert een zone van naaste ontwikkeling
- Kinderen handelen volgens een eigen, intern plan
- Spel maakt zelfgestuurd handelen mogelijk
- Spel maakt cognitief decentreren mogelijk
- Spel heeft een gunstige invloed op leermotivatie
Daarnaast is spel eveneens van belang voor de cognitieve ontwikkeling, omdat
het taalontwikkeling en creatief probleemoplossend handelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dionneh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.