Samenvatting
Samenvatting boek sociologie: een introductie
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Vrij uitgebreide samenvatting van het boek van onderwijssociologie.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting sociologie: een introductieH1: de sociologische verzuchting
Hoe bepalen samenlevingen wat toelaatbaar en mogelijk is? Elk aspect in maatschappelijke
organisatie zier er op andere plaatsen en andere tijden heel anders uit.
1.1 wat is sociologie
Sociologie heeft niet een duidelijke definitie, maar heeft te maken met menselijke samenleving,
sociale leven en het sociale handelen. Sociologie vernieuwt zich geregeld onder eigen bevindingen en
inzichten en om het te definiëren moet je een verschijnsel definiëren en dit is minder geschikt.
1.2 wat sociologie ons leert
Alles wat in de maatschappij bestaat is de les van sociologie, het gaat hier om een dubbele les:
enerzijds is het gemakkelijk (alles is contingent, tegengesteld van noodzakelijk) en anderzijds is het
moeilijk. (niet arbitrair of arbitrair= willekeurig) Het had anders kunnen zijn dan zoals het nu is, maar
het is niet omdat een instelling in andere culturen soms andere vormen aanneemt, dat er geen
goede redenen bestaan voor de vorm die het bij ons heeft aangenomen. Bij sociologie wordt er
gekeken naar afwijkend gedrag vanuit het individu zelf en vanuit de samenleving.
Neem bijvoorbeeld het huwelijk in verschillende culturen: monogamie (20%) en
polygamie (80%). De variatie in culturen en instellingen werd eerst altijd ontkend, maar
het contingente is langzaam duidelijk geworden.
In ene cultuur telt verkrachting niet, omdat mannen seksueel recht hebben op zijn
vrouw, ook tegen wil in en in andere culturen draait het om instemming van de vrouw.
1.3 contingent, maar niet arbitrair
Rousseau schrijft dat mensen wetten alleen zullen respecteren en naleven als een religie hen daartoe
aanzet. Religies moeten doelbewust bijdragen tot burgerdeugd: goede, degelijke burgers kweken.
Door het besef van het contingente kan goddelijke wil of religies niet meer als verantwoordelijk
worden gehouden, want dat zijn de mensen zelf. Er is daarom nog geen antwoord op de vraag hoe je
mensen er toe brengt om wet te eerbiedigen.
Verlichting en tegen-verlichting: goede samenleving was afhankelijk van eigen rede en
eigen redeneervermogen en rede moest grondslag van maatschappelijke orde worden.
De tegen-verlichting vreesde het redelijk handelen tot egoïsme, sociale ontreddering en
vervreemding zou leiden. Ze vinden dat godsdienst en gezag nodig in om het samenleven
te regelen.
Grondlegger sociologie Auguste Comte: hij bedenkt het woord sociologie en gebruikt
het voor het eerst om zijn intellectueel werk te omschrijven. Hij pleitte voor een sterk
zakelijke, op strakke wetenschappelijke observatie en logica gesteunde sociologie. Doel
van sociologie was om alles overkoepelende synthetiserende wetenschap te vormen die
alle positieve kennis bij elkaar bracht. Kennis en theorie zijn er om waargenomen feiten
te coördineren naar grotere gehelen.
- Drie fasen menselijke ontwikkeling: religieuze, metafysische en wetenschappelijk
denken.
- Het volgen van wetten en normen zou niet automatisch tot goede samenleving leiden.
Comte vroeg zich daarbij af hoe en waarom mensen wetten en normen zouden
respecteren als zij inzagen dat deze slechts conventies waren. Comte dacht daarbij
hetzelfde over religies. Hij zegt dat menselijk handelen niet alleen geleid wordt door
rede, maar ook door impulsen, gevoelens en emoties, dus emotionele elementen komen
samen met rede. Hiervoor is een instelling nodig om dit samen te brengen en te
redeneren, en maar één kan dat: religie.
, Debat tussen Habermas en Luhmann: Habermas juicht wetenschap toe en vindt
geschiedenis een gevolg van overwinning rede. Wetenschap zegt wat efficiënt en
doeltreffend is, maar niet waarom we het een of het ander doen. Wetenschap is een
methode om op een open wijze met elkaar te leren communiceren. Door open
communicatie zouden regels en instellingen die we zelf maken ophouden met willekeurig
en arbitrair te zijn. Luhmann gelooft niet in de mogelijkheid dat eigen regels en
instellingen onwillekeurig en niet-arbitrair zijn. We moeten met het contingente leren
leven. Een andere manier om het te aanvaarden is het rechtspositivisme: opvatting krijgt
respect ongeacht haar inhoud, zolang het maar op correcte wijze tot stand is gekomen.
Luhmanns gelooft ook niet dat we onze doelen en regels ooit zullen leren kiezen die
iedereen bevredigt en als rechtvaardig en redelijk wordt beschouwd. De meerderheid
hoeft het namelijk ook niet bij het rechte eind te hebben. (meerderheidsregel) Maar we
moeten ermee leren leven.
1.4 waarom al die zorgen om orde?
Als sociologen het hebben over sociale orde en behoud ervan, dan bedoelen ze het ongewijzigd
bestendigen daarvan. Het sociologische probleem van de orde verwijst niet naar behoud van
machtsverhoudingen, wetten, regels en gewoonten, maar naar het behoud van de mogelijkheid om
tot nageleefde regels te komen. Sociale orde is wat het leven een mate van voorspelbaarheid en
berekenbaarheid geeft en leefbaar maakt. Het probleem van de orde die sociologen zich stellen is de
gemoedsrust en voorspelbaarheid in sociale leven.
- Mensen geloven minder in God en daardoor kunnen mensen de orde in eigen handen
nemen. Twee fundamentele vragen hoe krijgt het leven voorspelbaarheid en welke
regels zijn absoluut nodig en niet arbitrair?
1.5 legitimerende verhalen: natuur, geschiedenis en samenhang
Er worden tegenwoordig nog 3 bronnen van niet-contingente erkend. Als we deze verhaaltypes
zorgvuldig analyseren blijkt geen enkele van die bronnen van orde een sluitend antwoord te geven
op de vraag welke aspecten van onze maatschappelijke orde contingent en makkelijk te veranderen
zijn en welke niet.
1. Natuur: de maatschappelijke orde wordt ook bepaald door de beperkingen die mensen
hebben om te kunnen overleven. We proberen deze fysieke beperkingen wel te verleggen en
overwinnen, zoals langere levensduur en kunnen vliegen. Het inzicht van mensen is van
nature aanwezig en hiermee komen mensen tot keuzes voor aspecten. Genetica is ook wel
degelijk relevant is het verklaren van handelen en denken van de mens. De natuur is een
vorm van niet-contingente regels.
2. Geschiedenis: een persoon leeft met zijn verleden. Mensen leven met de keuzes die ze
eerder hebben gemaakt. Dit zie je ook in tijdperken van Comte, want ze volgden elkaar op in
een vaste ontwikkelingsgang van de mensheid. Karl Marx vond dat geschiedenis een
dwingende ontwikkeling kende en waarbij toekomstige stadia konden worden
onderscheiden en beschreven. Het is onduidelijk welke beperkingen door het verleden
kunnen worden opgelegd en hoe dwingend die beperkingen zijn. Mensen zouden een
theorie voor geschiedenis nodig hebben om zich erin te situeren, opvatting hebben waar
cultuur vandaan komt en waar het heen gaat.
3. Samenhang: verschillende soorten gezinsmodellen werken goed in verschillende contexten.
Wat mannen en vrouwen moeten zijn werd in grote mate bepaald door verdeling werk en
niveau gezin. Het traditionele nucleaire gezinsmodel dat vader kostwinner is, heeft niet
standgehouden en hierdoor is verdeling van werk ook veranderd.
In samenlevingen die tot het inzicht van contingentie zijn gekomen, is er een
voortdurende tendens om wetten, normen, vorm van instellingen enzovoort de
verankeren in en verantwoorden op basis van een principe dat buiten de wil van de
mensen ligt. Het beroep op natuur, geschiedenis en samenhang is een manier om de
, bestaande orde te verantwoorden en te legitimeren. Het brengt alleen ook beperkingen
met zich mee.
H2: de taak en de houding van socioloog
2.1 de taak van socioloog: cijferaar: mythejager, levenskunstenaar
Een van de taken van een socioloog om relatienetwerken doorzichtiger te maken en dus de sociale
werkelijkheid doorzichtig en beheersbaar maken.
Cijferaar de empirisch-analytische taak: om te kijken naar geluk bij mensen keek Beauvoir naar de
omstandigheden waarin mensen gelukkig kunnen zijn en gebruikt dit als indicatoren voor geluk.
Sociologie moet omstandigheden van samenleving in beeld brengen, dit is de empirisch-analytische
taak. is dat echt zo?, is dat een nieuw verschijnsel? En doet zich dat ook elders voor? Kijk naar dat
meisjes het beter doen op school, dit speelt al veel langer overal maar wordt nu pas als een
probleem gezien. Na de eerste drie vragen wordt er gekeken waarom het verschijnsel voorkomt. Dit
gaat door observaties en zorgvuldige analyses van gegevens. Daarna wordt er gekeken naar een
oplossing, aangezien houding van jongens niet verandert, zouden ze scholen moeten veranderen.
Meisjes doen het wel slechter op arbeidsmarkt, dus school zou meer zorgzaam zijn en arbeidsmarkt
meer competitief en dus mannelijk.
- Soms zorgen zulke problemen voor conflicten tussen wat mensen denken en wat er uit
onderzoek komt geslacht of sociale klasse bij denken, voelen en handelen en dus niet
echt onafhankelijk en individueel denken. Het kan bijvoorbeeld stuiten op hevige kritiek.
De empirisch-analytische kennis is nuttig voor uitstippelen en evalueren van beleid van
overheid en organisaties en bovendien draagt het algemene kennis over mens en
samenleving aan. Het bekleedt ook belangrijke plaats in opleiding van sociologen. het
leren van methodes van observeren, waarnemingen registreren en die toegankelijk
maken.
- Algemene stelling -> verbijzondering van stelling -> hypothese -> toetsing en observatie -
> aanpassing theorie.
Mythejager de kritische taak: weerstand tot nieuwe kennis is een wijdverbreid verschijnsel. Als
iemand een maatregel heeft bedacht kan die doeltreffendheid later nog worden onderzocht. Het
verwerven van betrouwbare kennis over handelen van mensen heeft tot spanningen en conflicten
geleid. Bij het vervullen van kritische taak kunnen sociologen botsen met bv. overheid of juist
bondgenoot worden.
- Het kan zijn dat mensen uitkomsten niet geloven en dat wordt het vaak niet opgepikt,
zoals met leraar en salaris. De socioloog zal met resultaten vaak tegen haren inwrijven en
tegen bestaande belangen en vooroordelen ingaan. Achter de werkelijkheid toont een
dieperliggende werkelijkheid en dit is de kritische functie. De kritische functie steunt op
de hoop dat een zo nuchter en realistisch mogelijke kijk op de werkelijkheid uiteindelijk
de beste kansen biedt op welvaart, welzijn en vrijheid voor iedereen.
Levenskunstenaar de praktische taak: mensen zoals Nietzsche vinden de feitelijke juistheid en
validiteit van een uitspraak belangrijk, maar de overtuiging of geloof dat mensen helpt te leven. De
leidende ideeën van hedendaagse maatschappijen steunen niet op een repertorium van
geverifieerde feiten. Het zijn symbolen die worden gevormd door emotionele impulsen en door de
wijze waarop we omgaan met zin en betekenis.
- De vorige twee benaderingen zouden de mensen te zeer van een afstand en door
wetenschappelijk instrumentarium bekijken in plaats van dagelijks leven. Maffesoli vindt
dat je daarbij minder moet kijken naar rede en meer naar empathisch vermogen. Deze
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper senneidsardi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen