Theorie opdracht I: COVID-19 en verschillen in gezondheid
Naam:
Studentnummer:
Vraag 1:
Niet iedereen raakt besmet met COVID-19, en ook niet iedereen wordt (even) ziek of sterft.
A) Tussen welke groepen mensen zijn nu al duidelijke verschillen aangetoond bij het
coronavirus met betrekking tot a) het oplopen van de infectie, b) de ziekteverschijnselen of
c) de sterfte als gevolg van de ziekte? Benoem 3 verschillende groepen en licht per groep
toe welke verschillen dit zijn (bijv. grotere/kleinere kans om infectie op te lopen, etc).
Vermeld hierbij ook je bronnen.
Ten eerste zijn tussen ouderen ouder dan 70 jaar en jongere mensen verschillen aangetoond
met betrekking tot de ernst van de ziekte wanneer men besmet raakt met COVID-19.
Mensen ouder dan 70 jaar hebben een hogere kans op ernstigere ziekteverschijnselen en
een ernstiger ziektebeloop [1,2]. Daarentegen hebben jongere mensen hier minder kans op
[2]. Over het algemeen geldt; hoe jonger je bent, hoe minder groot de kans is dat je zware
ziekteverschijnselen en een ernstig ziektebeloop zult ondervinden wanneer je besmet raakt
met COVID-19. Jongere mensen zullen vaker enkel milde klachten ervaren, of misschien zelfs
helemaal niet in de gaten hebben dat ze besmet zijn. Daarnaast zijn er tussen deze twee
groepen ook grote verschillen in de mate van sterfte als gevolg van het coronavirus. Onder
de groep mensen ouder dan 70 jaar komen de meeste sterfgevallen als gevolg van het
coronavirus voor [3-5]. Hoe ouder je bent, hoe hoger de kans is dat je aan het virus kan
overlijden [3-5]. Andersom geldt; hoe jonger je bent, hoe lager die kans op sterfte is [3,5].
Bronnen:
[1] RIVM: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu [Internet]. Utrecht: RIVM.
Risicogroepen en COVID-19 [geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via:
https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/risicogroepen
[4] Hartstichting [Internet]. Den Haag: Nederlandse Hartstichting. Coronavirus: wie loopt
extra risico? [geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via:
https://www.hartstichting.nl/nieuws/is-coronavirus-reden-tot-zorg-voor-hartpatienten/
hoger-risico-na-besmetting-coronavirus
[2] RIVM: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu [Internet]. Utrecht: RIVM. Excess
mortality caused by the novel coronavirus (COVID-19) [geraadpleegd 2020 Jun 5].
Beschikbaar via: https://www.rivm.nl/node/155011
[3] RIVM: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu [Internet]. Utrecht: RIVM.
Ontwikkeling COVID-19 in grafieken [geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via:
https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/grafieken
[5] Roser M, Ritchie H, Ortiz-Ospina E, Hasell J. Our World in Data [Internet]. Oxford: OWID.
Mortality Risk of COVID-19. 2020 Jun 5 [geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via:
https://ourworldindata.org/mortality-risk-covid?country=~NLD
Daarnaast worden verschillen in sterfte geconstateerd tussen mannen en vrouwen. Het
aantal besmettingen wereldwijd zijn over het algemeen redelijk gelijk verdeeld over mannen
en vrouwen, met uitzondering van een paar landen waarbij het aantal besmettingen onder
vrouwen hoger ligt dan onder mannen [1]. Echter, uit data blijkt wel dat sterftecijfers onder
mannen hoger liggen dan onder vrouwen, ook in landen waar het aantal besmette vrouwen
, hoger ligt dan het aantal besmette mannen [2-4]. Het lijkt dus dat mannen over het
algemeen vaker overlijden aan de gevolgen van het coronavirus dan vrouwen.
Bronnen:
[1] Sandoiu A, Guite H. Medical News Today [Internet]. Brighton: MNT. Sex differences in
COVID-19. 2020 Apr 15 [geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/sex-differences-in-covid-19
[2] Worldometer [Internet]. San Francisco: Dadax Limited. Age, Sex, Existing Conditions of
COVID-19 Cases and Deaths. 2020 May 13 [geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via:
https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-age-sex-demographics/
[3] Global Health 50/50 [Internet]. COVID-19 sex-disaggregated data tracker [geraadpleegd
2020 Jun 5]. Beschikbaar via: https://globalhealth5050.org/covid19/sex-disaggregated-data-
tracker/
[4] Global Health 50/50 [Internet]. COVID-19: Data disaggregated by age and sex
[geraadpleegd 2020 Jun 5]. Beschikbaar via: https://globalhealth5050.org/covid19/age-and-
sex-data/
Tot slot zijn er verschillen ontdekt in de kansen om de infectie op te lopen en de kans om
eraan te sterven tussen blanke en niet-blanke mensen. Uit verschillende data, samengevat
en geanalyseerd in een onderzoek, kwam naar voren dat niet-blanken, en dan met name
negroïde mensen, hogere kansen hadden om het coronavirus op te lopen, en over het
algemeen ook hogere sterftecijfers hadden dan blanke mensen [1]. De risico’s waren ook
voor Aziatische mensen en mensen van Latijns-Amerikaanse afkomt hoger, maar minder
hoog dan voor negroïde mensen, die de hoogste kansen hadden om besmet te raken en te
overlijden aan de gevolgen [1].
Bronnen:
[1] Pan D, Sze S, Minhas J S, Bangash M N, Pareek N, Divall P, et al. The impact of ethnicity on
clinical outcomes in COVID-19: a systematic review. EClinicalMedicine (The Lancet) 2020 Jun.
B) Hoe zou je deze verschillen kunnen verklaren? (Geef per groep een verklaring). Gebruik
hiervoor o.a. het WHO CSDH framework zoals besproken in het college Verschillen in
gezondheid.
Verklaring verschillen tussen oudere en jongere mensen:
Er zijn meerdere verklaringen voor de verschillen tussen jong en oud. Ten eerste is gebleken
dat mensen die last hebben van onderliggende aandoeningen, hogere kansen hebben op een
ernstiger ziektebeloop en hogere kans op sterfte. Oudere mensen zijn de groep mensen die
het vaakst last hebben van comorbiditeiten, waardoor de kans op een ernstig ziektebeloop
en sterfte binnen deze groep hoger zal liggen. Daarnaast is het zo dat naarmate je ouder
wordt, je immuunsysteem steeds verder verzwakt. Mensen met een zwakker
immuunsysteem zijn kwetsbaarder voor infectieziektes zoals het coronavirus, omdat het
immuunsysteem minder goed in staat zal zijn het micro-organisme aan te vallen en het
lichaam te beschermen tegen het virus.
Verklaring verschillen tussen mannen en vrouwen:
De verklaring voor de verschillen tussen mannen en vrouwen kunnen van biologische, maar
ook van gedragsmatige of sociaal-culturele aard zijn. Op biologisch gebied wordt er
gespeculeerd dat verschillen in hoeveelheid van bepaalde genen en enzymen tussen mannen
en vrouwen er aan bij kunnen dragen dat het virus gemakkelijker cellen binnen kan dringen
bij mannen, met daarmee desastreuzere gevolgen voor mannen dan voor vrouwen.