Hoofdstuk 1 - Introductie
1.1 wat is afwijkend gedrag?
een psychische stoornis is het geheel van afwijkende emoties, gedachten of
gedragspatronen dat wordt gekenmerkt door onder andere een storing in het
functioneren en (persoonlijk) lijden.
Wanneer je je afvraagt wat er aan de hand is bij mensen met een psychische stoornis en
waarom deze mensen doen wat ze doen, dan bevindt je je op het terrein van de
psychopathologie. Psychopathologie is een deelgebied van de psychiatrie en de
psychologie dat zich bezighoudt met het beschrijven van psychische stoornissen,
oorzaken daarvan en behandelingen daarvoor.
De psychiatrie is het medisch specialisme dat zich richt op de diagnostiek en
behandelingen van psychische stoornissen.
Klinische psychologie is een tak van de psychologie die zich bezighoudt met de
beschrijving, de oorzaken en de behandeling van psychische stoornissen om het
geestelijk welzijn te bevorderen.
Psychische stoornissen komen veel voor in allerlei verschillende vormen. 42,7 % van
alle Nederlanders krijgt ooit in zijn/haar leven een psychische stoornis. Dat is dus bijna
1 op de 2 mensen.
1.2.1 criteria voor abnormaliteit
De voorwaarden van een psychiatrische stoornis
- Uitzonderlijk
- Sociaal afwijkend (afwijkend van sociale norm of cultuur)
- Ongemak of lijden bij de betrokkene en/of diens omgeving
- Foutieve perceptie of interpretatie van de realiteit
- Ongepast of contraproductief gedrag (gedrag dat onprettige emoties oproept of
dat de persoon belemmert in het vermogen bepaalde rollen te vervullen)
- Gevaar (het gedrag dat gevaar oplevert voor de betrokken en/of omgeving
noemen we vaak ook afwijkend. De sociale context is hier natuurlijk wel van
belang)
- Het verschijnsel/ gedrag is ook bij andere personen vastgesteld en binnen het
gangbare begrippen stelsel van de psychiatrie beschreven. (dus het staat
beschreven in de DSM)
1.2.2 Culturele aspecten van afwijkend gedrag
In verschillende culturen wordt er anders gekeken naar wat afwijkend gedrag is. Gedrag
dat in de ene cultuur als afwijkend wordt bestempeld, kan in de andere cultuur normaal
zijn.
De manier waarop mensen omgaan met emoties is ook per cultuur verschillend.
De invloeden van cultuur, etniciteit en religie spelen ook een accurate rol in de
geestelijke gezondheidszorg.
, 1.2 Historische visies op afwijkend gedrag
In de hele geschiedenis van de westerse cultuur zijn concepten van afwijkend gedrag
bepaald door het overheersende wereldbeeld van die tijd. Vroeger was het wereldbeeld
bijvoorbeeld in bovennatuurlijke krachten en demonen. Tegenwoordig is dit
wereldbeeld voor een groot deel verschoven naar wetenschap en rede.
1.3.1 Hippocrates
Hippocrates was een beroemde arts uit de gouden eeuw van Griekenland. Hij ging in
tegen het wereldbeeld van die tijd door te stellen dat ziekten van lichaam en geest het
gevolg waren van natuurlijke oorzaken en niet door bovennatuurlijke geesten. Hij stelde
dat lichamelijke en geestelijke gezondheid werd bepaald door humores, met andere
woorden: lichaamssappen (slijm, gal en bloed).
1.3.2 Exorcisme en heksenvervolgingen
In de middeleeuwen vond de katholieke kerk dat afwijkend gedrag een teken was van
bezetenheid door boze geesten of de duivel. Bezeten mensen werden met voorkeur door
middel van exorcisme of uitdrijvingen behandeld.
1.3.3 Gekkenhuizen
Rond 1600 werden overal in Europa krankzinnigenstichten of gekkenhuizen gebouwd.
Mensen werden hier slecht behandeld. Uiteindelijk werden deze huizen publiektrekkers
voor mensen van buiten af.
1.3.4 Vanaf 1800: hervorming
Mede dankzij inspanningen van Pussin en Pinel ontstond de morele therapie. Deze
behandeling was gebaseerd op het idee dat patiënten door een menselijke bejegening en
verblijf in een ontspannen en respectvolle omgeving weer normaal zouden functioneren.
1.3.5 De anti psychiatrische beweging
In de jaren zeventig ontstond er een anti psychiatrische beweging die beweerden dat
psychische stoornissen niet bestonden. Volgens deze beweging waren de psychische
stoornissen een gevolg van het kapitalisme.
1.3.6 Evidence-based medicine
Een belangrijke ontwikkeling is de evidence-based medicine (EBM). Dit is het streven
om gebruik te maken van het beste beschikbare bewijs bij het maken van een keuze
voor de behandeling van een patiënt.
Deze is ontwikkeld om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en om het resultaat
meetbaar te maken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dianaschermer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.