Samenvatting
Samenvatting Rechtsstaat maatschappijleer
Thema's Maatschappijleer: h2 Rechtsstaat
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 2: Rechtsstaat2.1 Recht en rechtvaardigheid
Vraag van het paragraaf: Waarom is het goed dat we een rechtsstaat hebben?
Regels en wetten
Je hebt geschreven en ongeschreven regels. Een ongeschreven regel is bijvoorbeeld geen
korte broek aan naar een begrafenis. Geschreven regels komen vaak voort uit geloof, traditie
en gewoontes. Dit zijn ook normen en gedragsregels.
Rechtsnormen zijn gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgesteld. Het geheel
van in wetten vastgelegde regels noemen we ‘het recht’. Rechtsnormen ontstaan enerzijds om
het maatschappelijke leven geordend te laten lopen en conflicten op te lossen. Anderzijds
komen rechtsnormen voort uit waarden en normen die de meesten mensen met elkaar delen.
Wat is rechtvaardig?
Het is belangrijk dat rechtsnormen zoveel mogelijk overeenkomen met de opvattingen die
wij als burger hebben over goed en kwaad. Toch kunnen sommige regels ingaan tegen het
gevoel van rechtvaardigheid van mensen. Wat vroeger normaal was hoeft nu niet meer
normaal te zijn, hierdoor veranderen rechtsnormen af en toe. Wetten veranderen mee met
onze opvattingen.
Ontstaan van de rechtsstaat
Door onrechtvaardigheid en misverstanden ontstond er ruim 2 eeuwen geleden een
rechtsstaat in sommige landen. Een rechtsstaat is een staat waarin burgers door
grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid.
In 1789 had de Franse Revolutie met veel geweld een einde gemaakt aan de absolute
monarchie, de regeringsvorm waarbij de koning alle macht heeft. In het revolutiejaar werd
in frankrijk de ‘Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger’ opgesteld, iedereen
had gelijke rechten en hadden vrijheid in alles, zolang het niet de vrijheid van andere
beperkt. Tegenwoordig hebben veel landen een grondwet waarin staat wat de grondrechten
zijn en hoe het land geregeerd moet worden. Een grondwet is geen generatie voor een
rechtsstaat. Ook dictaturen hebben vaak een grondwet, maar de grondrechten worden er niet
gerespecteerd. In een dictatuur bepaald een machthebber of een partij in feite wat de regels
zijn.
Rechten en plichten
In een rechtsstaat gelden niet alleen rechten, maar er zijn ook plichten. Deze plichten gelden
voor de overheid en burgers. Zoals leerplicht, leerlingen hebben plicht dat ze naar school
moeten.
, Rechtsgebieden
Binnen het recht bestaan er verschillende rechtsgebieden;
Publiekrecht regelt de inrichting van de staat en de relatie tussen burgers en overheid. Het is
als volgt onderverdeeld:
● Het staatsrecht bevat alle regels voor de inrichting van de nederlandse staat, zoals de
bevoegdheden van ministers, de rechten van Kamerleden en hoe je als politieke partij
mee kunt doen aan de verkiezingen.
● Het bestuursrecht regelt de verhouding tussen burger en overheid. Wie bijvoorbeeld
een huis wil bouwen of een café wil beginnen, moet daarvoor een vergunning
aanvragen. Het bevat ook regels die je beschermen tegen de overheid. Als de
gemeente een nieuwe weg wil aanleggen, heb als omwonende het recht bezwaar te
maken.
● Het strafrecht bestaat uit alle wettelijke regels die aangeven welk gedrag strafbaar is.
Privaatrecht of burgerlijk recht regelt de betrekking tussen burgers onderling. Tot het
privaat horen een aantal andere rechten;
● Het personen- en familierecht, dat zaken regelt als het huwelijk, echtscheiding,
geboorte, overlijden en het adopteren van kinderen;
● Het ondernemingsrecht, dat bijvoorbeeld bepaalt onder welke voorwaarden je een
bedrijf of een vereniging mag oprichten;
● Het vermogensrecht, dat alle zaken omvat die te maken hebben met iemands
vermogen. Denk aan het sluiten van een koop-, huur- of arbeidsovereenkomst of het
regelen van een nalatenschap. Ook hier gaat het steeds om rechten en plichten. Als je
een huis huurt, moet je op tijd je huur betalen, maar de huiseigenaar moet op zijn
beurt zorgen voor veilige gas- en elektraleidingen.
2.2 De grondbeginselen
Vraag van het paragraaf: Wat zijn de grondbeginselen van onze rechtsstaat? en Welke
waarde horen daarbij?
Basis van de rechtsstaat
Het doel van de rechtsstaat is om te zorgen voor veiligheid van de burgers. Ze zorgen er ook
voor dat burgers gelijk worden behandeld en dat ze in vrijheid kunnen leven. Deze doelen
worden uitgewerkt in de volgende grondbeginselen:
● Er is sprake van verdeling van de macht
● De grondrechten zijn vastgesteld in de grondwet.
● Door het legaliteitsbeginsel mag de overheid alleen beperkingen opleggen aan de
vrijheid van burgers als die beperkingen in de wetten zijn vastgelegd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daimyvd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
