I&M samenvatting; Management &
Organisatie
Hoofdstuk 9; Economische aspecten van de gezondheidszorg
Vanaf 2018 wordt in de wijk gewerkt vanuit één (wijk)budget voor Wmo, welzijn en de daarmee
Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg worden daarbij meegenomen.
Proeftuindoelstellingen
Een betere gezondheid voor de wijkbewoners en een op de lange termijn houdbare
kostenontwikkeling.
Zes elementen voor gebiedsgericht financieren en organiseren
1. Van opdrachten per aanbieder naar één wijkopdracht Ruwaard.
2. Budgetverantwoordelijkheid en sturing wijkbudget door zorgaanbieders.
3. Invloed wijkbewoners op wijkopdracht en besteding budget.
4. Monitoring en verantwoording op uitkomsten.
5. Organiseren in de wijk wat nodig is.
6. De beweging naar algemene, collectieve en preventieve voorzieningen.
De kosten van zorg en welzijn in Nederland heeft jaarlijks een gemiddelde stijging van ruim 5%.
Oorzaken voor deze stijging:
- Vergrijzing: op latere leeftijd neemt de zorgvraag toe en daarmee ook de kosten.
- Innovatie: nieuwe behandelvormen, technologieën en medicijnen komen beschikbaar,
waardoor betere, maar ook duurdere zorg.
Oplossing kostenstijging vermijden = Zorgaanbieders moeten concurreren. Zo moeten de aanbieders
hun best doen om hoge kwaliteit (zorg) te leveren tegen zo laag mogelijke prijzen.
Wetgeving Inkopende partij(financiers) Eigen bijdrage
Zorgverzekeringswet Zorgverzekeraars Nee
Wet langdurige zorg Zorgkantoren Ja
Wet maatschappelijke Gemeente Ja
ondersteuning
Jeugdwet Gemeente Ja
Wet langdurige zorg (Wlz): wanneer een cliënt niet meer in staat is voor zichzelf te kunnen zorgen en
moet worden opgenomen in een instelling komt hij/zij in aanmerking voor de wlz. Ook wordt zeer
intensieve zorg geregeld door de wlz.
Zorgverzekeringswet (Zvw): wanneer de cliënt recht heeft op wijkverpleegkundige zorg komt de zvw
in aanmerking.
- CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) bepaalt of iemand toegang heeft tot de Wlz, stelt het
zorgprofiel vast en legt dit vast in een indicatiebesluit.
- Vier leveringsvormen:
1. Zorg met verblijf
2. Zorg zonder verblijf - volledig pakket thuis (VPT).
3. Zorg zonder verblijf - persoonsgebonden budget (pgb).
4. Zorg zonder verblijf – modulair pakket thuis (MPT): slechts delen van pakket aan zorg
thuis.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): wanneer er andere ondersteunende voorzieningen
nodig zijn (huishoudelijke hulp of dagbesteding) bij de cliënt, worden door gemeente geleverd, met
eigen bijdrage.
,Jeugdwet: voor kinderen en ouders die ondersteuning nodig hebben, bij bijvoorbeeld opgroei- en
opvoedingsproblemen.
Wijkverpleging vind op indicatie, zonder eigen bijdrage plaats. Verblijf, zorg en behandeling in een
verpleeghuis is wel een eigen bijdrage voor nodig.
Persoonsgebonden budget (pgb): budget dat zowel volwassenen als (ouders van) kinderen met een
chronische beperking of ziekte toegekend kunnen krijgen om zelf zorgverleners in te huren voor de
zorg die zij nodig hebben.
- Ongeacht op basis van welke wet de cliënt de zorg ontvangt.
- Sociale Verzekeringsbank (SVB) beheert pgb.
Bij het besturen van een zorginstelling zijn drie stappen te onderscheiden:
1. Het afsluiten van zorgcontracten (meestal jaarlijks): startpunt voor de besturing. Er wordt
onderhandeld over de hoeveelheid (aantal zorguren of dagen, aantal patiënten) en de prijs
(per uur of soort cliënt).
- Wanneer de Wlz van toepassing is wordt er gewerkt met zorgprofielen
(zorgzwaartepakketen (ZZP’s)) = een korte omschrijving van zorg die ndoig is en kent
verschillende niceaus van intensiteit, 4-10.
VV (verpleging en verzorging) Zorgprofiel
VV 4 Beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging
VV 5 Beschermd wonen met intensieve dementiezorg
VV 6 Beschermd wonen met intensieve verzorging en verpleging
VV 7 Beschermd wonen met zeer intensieve zorg, met nadruk op
begeleiding
VV 8 Beschermd wonen met zeer intensieve zorg, met nadruk op verzorging
en verpleging
VV 9 Herstelgerichte behandeling met verpleging en verzorging
VV 10 Verblijf met intensieve palliatieve zorg
- Vier leveringsdomeinen van de Wlz:
1. Pgb
2. Zorg in natura: opname in verpleeghuis.
3. Zorg in natura – Volledig pakket thuis (VPT).
4. Zorg in natura – Modulair pakket thuis (MPT).
Zorgkantoren spannen zich in om de pgb-regeling in de uitvoering in goede banen te leiden,
bijvoorbeeld door cliënten te ondersteunen in het keuzeproces, maar ook door onterecht betaalde
pgb-gelden te verhalen op verantwoordelijk budgethouder of de zorgaanbieder.
Zorginstelling en financier onderhandelen over de maximale omvang van de zorg en over de prijs,
dus de vergoeding. Voor ieder profielniveau wordt jaarlijks een kostprijsberekening gemaakt van het
benodigde dagtarief (door de Nederlandse Zorgautoriteit). In de praktijk wordt nooit 100% vergoed,
maar hanteert het zorgkantoor een percentage van bijv. 93%. Daarbovenop kan de instelling een
bonus verdienen van max. 4% wanneer aan bepaalde voorwaarden voldaan wordt.
Personeelskosten van het team worden onder meer beïnvloed door het aantal personeelsleden, hun
kwalificatieniveau en het aantal jaren ervaring dat ze hebben.
Zorg gefinancierd op basis van zorgprofielen (veelal intramuraal)
Op basis van omvang en samenstelling (zorgzwaarte) van cliënten wordt het budget bepaald. Het xzal
dus per week kunnen verschillen wat het budget zal zijn.
, Afdelingshoofd/teamleider is verantwoordelijk voor de financiële insteek. Voor zelfsturende teams is
dit het gehele team.
Zorg gefinancierd op basis van uren (extramurale zorg)
Hierbij is een uurtarief afgesproken met de financier. Dit tarief dient ter dekking van de arbeid van de
verpleegkundigen/verzorgenden en de bijkomende kosten.
- Declarabel: uren die in rekening kunnen worden gebracht en die worden vergoed.
Organiseren en besturen
Top-downstructuur: de leiding maakt plannen en beslist, de professional op de werkvloer besluit en
voert uit.
In de zorg werkt deze structuur niet, daar is de overtuiging gegroeid dat de cliënt samen met
de professional de regie hoort te hebben voor de feitelijke zorgverlening. Een kenmerk
daarvan is dat er meer vertrouwen wordt geschonken aan de professional.
Trust-based control: ‘sturen op vertrouwen’.
Als verpleegkundige moet je inzicht hebben in het personeelsbudget, dus het aantal medewerkers,
hun bevoegd- en bekwaamheden en de omvang van hun aanstelling).
Je wordt uitgedaagd om als deelnemer buiten de geëigende paden te gaan, een proactieve inbreng
te hebben en werkelijk persoonsgerichte zorg te verlenen.
Kleinschalig en zelf organiserend werken: ‘excellente zorg dichtbij’.
Uitgangspunt bij financiering: Als instelling krijg je betaald voor de hoeveelheid werk die hebt
verricht, ofwel voor het volume van de geleverde zorg.
De huidige bekostigingswerkwijze (wijze van financieren) leidt tot prikkels, het zet instellingen aan
tot gedrag dat je vanuit het belang van de cliënt en de maatschappij juist zou willen voorkomen.
Het leidt tot verlies van kwaliteit, verspilling en gebrek aan innovatie.
Populatiebekostiging:
Zorgaanbieders krijgen per inwoner of verzekerde in hun populatie een bedrag, ongeacht of deze
inwoner of verzekerde nu zorg gebruikt of niet.
Huisartsen krijgen per cliënt een bepaald bedrag, waardoor zij zo efficiënt en
preventiegericht mogelijk zorg verlenen.
Een wijk krijgt een bepaald bedrag.
Hoofdstuk 7; Coördinatie van zorg
Coördinatie is verbonden met klinisch leiderschap
Het gaat om cliënten in complexe situaties die zorg moeten krijgen volgens EBP-principes, waarbij
wensen en behoeften van de cliënt het uitgangspunt vormen, gericht op het zo veel mogelijk
handhaven van zijn eigen regie.
- De mate van gezondheidsvaardigheden (=vaardigheden van individuen om informatie over
gezondheid te verkrijgen, te begrijpen en te gebruiken bij het nemen van gezondheid-
gerelateerde beslissingen) die een cliënt heeft, is van invloed op de mogelijkheden tot eigen
regievoering en de coördinatie is daar weer op afgestemd.
Casemanagement; systematische werkwijze die
toegepast wordt bij cliënten waar de zorgvraag
hier aanleiding toe geeft en waarvan de
inhoudelijke en organisatorische complexiteit de