Samenvatting thema 3 – Richtlijnen en etiketten
Hoorcollege – thema 3
Wie zijn er betrokken bij de voedingsrichtlijnen?
Gezondheidsraad
- Onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan voor regering en parlement
- Effecten van voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen op de
gezondheid
- Vaste activiteiten:
o Evalueren van ‘Richtlijnen goede voeding’
o Periodiek nagaan of bestaande voedingsnormen voor energie en
voedingsstoffen aanpassing behoeven
- Vult Nederlandse voedingsnormen tijdelijk aan met normen van Nordic Council,
Amerikaanse IOM of EFSA
RIVM
- Verricht onderzoek
- Adviseert de overheid, wetenschappers, algemeen publiek, beleidsmedewerkers en
inspecteurs
- Brengt rapporten uit over volksgezondheid & gezondheidszorg, voeding,
rampenbestrijding
- Opdrachtgevers zijn Ministeries, EU, VN, WHO
- Kenniscentrum Voeding, Preventie & Zorg (VPZ)
- Focus op voedselveiligheid, voedselconsumptie, voeding & gezondheid
- Levert kennis m.b.t. het vóórkomen van gezondheidsproblemen en mogelijkheid van
het voorkómen van deze problemen en de zorg hiervoor
o Bijv. risico’s van overgewicht en voedingsgedrag op gezondheid
o Impact & kosteneffectiviteit van maatregelen
EFSA
De European Food Safety Authority (EFSA) is een bureau (agentschap) van de Europese
Unie dat onafhankelijke wetenschappelijke adviezen geeft over voedselveiligheid. Op hun
wetenschappelijke bevindingen wordt het Europese beleid en wetgeving op gebied van
voedselveiligheid gebaseerd.
Ministerie van VWS
VWS zorgt voor een goed gezondheidszorgsysteem, waarin instellingen, ziekenhuizen en
artsen in dienst staan van de patiënt. Onderdelen van VWS - zoals het RIVM - doen ook
onderzoek, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, preventie en milieu. En we werken
aan een hoogwaardige organisatie van de sport in Nederland en stimuleren sporten en
bewegen als onderdeel van een gezonde leefstijl. VWS maakt niet alleen beleid, wetten en
regels, maar is ook verantwoordelijk voor het toezicht op de gezondheidszorg, de jeugdzorg
en de voedselveiligheid.
NVWA
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt de veiligheid van ons voedsel in
de gaten. Daarvoor zijn wetten en regels opgesteld. De NVWA controleert of bedrijven die
zich met eten bezig houden zich aan de wetten en regels houden.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit:
- bewaakt de veiligheid van voedsel en consumentenproducten
- bewaakt de gezondheid van dieren en planten
- houdt het dierenwelzijn in de gaten
- handhaaft de natuurwetgeving
, Uitleg voedingsrichtlijnen
- Schijf van Vijf (meest bekende)
o Ontwikkeld om norm aan te kunnen geven voor gezonde voeding i.v.m.
essentiële nutriënten
- Gemiddelde behoefte (GB) = beschrijft de hoeveelheid van de voedingsstoffen die
voldoende is voor 50% van de personen in een bevolkingsgroep (bijv. mannen,
vrouwen of kinderen)
- De aanbevolen hoeveelheid (ADH) = de hoeveelheid voor een voedingsstof die
voldoende is om in de behoefte van vrijwel de hele bevolkingsgroep te dekken
o ADH in de Schijf van Vijf gaat uit van voedingsmiddelen
Andere normen die worden gebruikt:
- AI = Adequate inname
o Geeft een range weer waarbinnen, voor de algehele bevolking, voldoende
voedingsstoffen worden binnengekregen voor een gezond leven
- NOAEL = no observed adverse effect level
o Waarden vanaf waar nog geen nadelige effecten zijn gevonden
- LOAEL = lowest observed adverse effect level
o Waarden vanaf waar wel verschillende negatieve gevolgen/effecten zijn
waargenomen
Onzekerheidsfactor
Essentie van de Schijf van Vijf
1. Groente en fruit
2. Smeer- en bereidingsvetten
3. Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
4. Brood, graanproducten, aardappelen
5. Dranken
Andere criteria voor verantwoorde voedselkeuze
1. Variatie
2. Energiebalans
a. Monitor je gewicht, beweeg voldoende en eet niet meer dan dat je nodig hebt.
Probeer dat in balans te houden
3. Verleidingen uit de omgeving
