Dit is een samenvatting van hoofdstuk 18 uit het lesboek Nectar voor 6 VWO over eiwitten. Het document bevat een samenvatting per paragraaf met relevante afbeeldingen uit het lesboek en aantekeningen uit de les. Je vindt informatie over eiwitten, genen, enzymen en CRISPR-Cas.
Paragraaf 1
Afwerken polypeptideketen
In de bronnen wordt het duidelijk uitgelegd….
Elke cel in je lichaam kan duizenden eiwitten vormen met allemaal
eigen plaats (grondplasma, organel etc.) Ze krijgen adreslabel mee om
naar juiste plek te komen.
• Code eiwit ligt in DNA
1. Eerst gevormde polypeptideketen → adreslabel.
2. Dit bindt aan signaalherkenningsmolecuul (SHM) uit grondplasma
3. SHM hecht aan SHM-receptor van ER
4. Ribosoom koppelt aan ribosoomreceptor van ER en komt boven eiwitpoort ER die opent.
5. GTP (energierijk molecuul) hecht aan SHM-receptor
6. GTP → GDP + Pi en SHM komt los van receptor
7. Enzym verwijdert adreslabel polypeptideketen
8. Als stopcodon is bereikt bindt ontkoppelingseiwit aan mRNA
9. Eiwitpoort sluit
10. In ER begint omzetting naar eiwit waardoor polypeptideketen ruimtelijke eiwitstructuur en
toevoegingen als koolhydraten krijgen.
11. Stukjes membraan glad ER vormen transportblaasjes die eiwit naar Golgi-systeem brengen.
, Samenvatting
In het (ruw en glad) ER vinden de eerste stappen van de vorming van het eiwit plaats (A). Via
transportblaasjes gaat het eiwit van het glad ER naar het Golgi-systeem (B). Hier vindt de definitieve
afwerking plaats (C). Daarna zijn er drie mogelijkheden: een transportblaasje brengt via exocytose het
product (hormoon, enzym) de cel uit (D), de eiwitten gaan deel uitmaken van het celmembraan,
bijvoorbeeld als receptor (E) of de eiwitten zijn de enzymen van het lysosoom (F)
Bewerking in Golgi-systeem
→ ontstaan van definitieve eiwitvorm, enzymen voegen fosfaatgroepen toe, wijzigen suikers en of
koppelen meerdere polypeptideketens tot een eiwit.
Golgi-systeem sorteert gevormde eiwitten in blaasjes aan hand van adreslabel naar eindbestemming.
Sommige blaasjes kunnen inhoud door exocytose buiten cel afgeven, als lysosomen(breken
afvalstoffen in cel af) in grondplasma dienen etc.
Ruimtelijke structuur
Eiwitten hebben specifieke ruimtelijke structuur: bolachtig of vezelachtig.
• Plaques: Neerslag eiwitten tussen hersencellen bij alzheimer
• Tangles: Eiwitkluwen in hersencellen bij alzheimer
• Primaire structuur: aantal en volgorde aminozuren in keten
• a-helix (spiraalvormig) en B-plaat (heen en weer gevouwen keten) vormen samen secundaire
structuur: resultaat van waterstofbruggen tussen NH en C=O groepen
• Tertiaire structuur: driedimensionale structuur, bindingen restgroepen aminozuren, H-
bruggen, S-bruggen en vanderwaalsbruggen
• Quaternaire structuur: verschillende polypeptiden vormen samen een groot eiwit
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meganva. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
