Samenvatting
Samenvatting Financieel Management van de Publieke Sector
Samenvatting voor het tentamen van Financieel Management van de Publieke sector
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Week 1, hoorcollege 1Financieel management: planning en beheersing van financiële taken en transacties
Publieke sector
- Niet op winst gericht (non-profit organisaties)
- Bekostiging niet marktgeoriënteerd (geen marktwerking)
- Markt is helft economie, publieke sector andere helft
Non-profit
1) Publiek georiënteerde organisaties (traditionele overheid, publiekrecht)
2) ‘Middenveld’ (cliëntgerichte organisaties (onderwijs, zorg, ov etc.), privaatrecht én publiekrecht)
3) Private organisaties gericht op leden (kerken, vakbonden, goede doelen, privaatrecht)
Publieke sector: 1 + 2
Non-profitsector: 1 + 2 + 3
Overheid
- Rijk, provincie, gemeente, waterschap
- Agentschap, B&L-dienst
- ZBO’s
- EU
- Gemeenschappelijke regelingen (bijv. veiligheidsregio’s)
Markt – publieke sector
- Markt: beslissen, betalen en genieten in 1 hand
- Publieke sector: relatie doorgesneden (betaling veel via belastingen, premies etc., genieten zijn niet
dezelfde mensen die ervoor betalen, beslissen vaak niet zelf)
Markt en efficiëntie
- Markt in theorie efficiënt, maar
-> Marktfalen
- Marktmacht
- Collectieve goederen
- Externe effecten
- Asymmetrische informatie
-> Macro-economie (bijv. hoge xxinflatie) is niet efficiënt
-> Verdeling/rechtvaardigheid
-> Paternalisme
Ingrijpen marktfalen
- Regelgeving
- Zelf produceren
- Uitbesteden
- Financiële prikkels
- Overdrachten (uitkeringen)
- Overleg
- Overreding (mensen overhalen iets te doen (bijv. reclamespotjes))
Werkt ingrijpen?
- Niet altijd
, -> Budgetimperfecties
-> Non-market failures
Non-market failures (overheidsfalen?)
- Output slecht gedefinieerd en moeilijk meetbaar
- Geen concurrentie
- Geen criteria voor stopzetten beleid
- Beloning voor formuleren probleem en ontwerpen oplossing (uitvoeren is minder belangrijk)
- Politieke conjunctuur
- Principaal-agentprobleem
- Kiezer = principaal, politicus = agent
- Probleem: politici willen rents (andere doelen)
- Oplossing
1) Contracten (lastig want onzeker en complex)
2) Incomplete contracten (regeerakkoorden)
-> Gevaar: residual power (agent houdt macht over)
3) Begrotingsinstituties
- Formele en informele regels en principes (comptabele regels,
normering, controle, toezicht)
- Instituties: alles wat de verantwoording verbetert en concurrentie
intenser maakt
- Common pool-probleem
- Geld uit algemene middelen besteed aan afzonderlijke groepen
-> Netto baten voor deze groep groot, netto kosten gering
- Gevolg: te hoge uitgaven
- Oplossing
1) Centraliseer begrotingsproces
- Eénpartijregering: delegatie aan fiscal entrepreneur
- Coalitie: onderhandeling -> akkoord (contract)
Wat moet je niet doen/beperken met principaal-agentprobleem/common pool-probleem?
- Verborgen uitgaven/fondsen
- Open einderegelingen
- Regelgeving die automatisch tot uitgaven leidt
- Contingent liabilities, zoals garanties (expliciet en impliciet)
- Alle posten niet in vergelijkbare maatstaf
- Te optimistisch raam
- Creatief boekhouden
- Uitgaven niet gebruiken voor hun officiële doel
- Geen transparantie in procedures
- Geen begrotingsnormen
- Geen onafhankelijke informatie (NL: CPB, SCP, PBL, CBS, AR, etc)
- Niet centraliseren begrotingsproces
- Spelregels niet duidelijk maken
- Eénpartijregering: niet benoemen financieel zwaargewicht
- Coalitie: niet onderhandeling -> akkoord (contract)
- Geen druk van buiten: IMF, EU, hogere overheid
,Fasen begroting
1) Planning: besluitvorming
2) Beheersing: (management) controle, uitvoering
3) Verslaggeving
4) Controle en verantwoording
New Public Management (NPM)
- Uiteenlopende meningen over methoden en technieken uit de marktsector
- “Running government like a business”
- Gevolgen
- Focus op efficiency
- Planning- en budgetteringstechnieken
- Sturen op prestaties
- Meer concurrentie
- Managementstijlen uit de private sector
- Contracten
- Privatisering
- Terminologie
, Week 1, hoorcollege 2
Begrotingsfondsen
- Principe: afzonderlijk beheer van uitgaven en/of ontvangsten
- Begrotingsfonds uitgaven
- Uitgaven reserveren voor specifiek doel, zoals:
- Uitkeringen aan gemeenten
- Investeringen van het Rijk (want daar wordt vaak op bezuinigd)
- Investeringen zorgen niet voor een afname van vermogen -> verschuiving
van geld naar bezit (dus is geen kostenpost, maar wordt wel gezien als
kostenpost, dus daarom fonds)
- Gevolg: geen relatie met overige uitgaven
- Begrotingsfonds ontvangsten
- Meestal ontvangsten uit specifieke bron (earmarking), zoals
- Aardgasbaten naar investeringsfonds
- Premie AOW gaat in AOW-fonds
- Zichtbaarheid van begrotingsfonds
- In principe geen onderdeel van reguliere begroting
- In sommige gevallen niet zichtbaar (niet in NL), soms aparte fondsbegroting (vaak in NL),
soms saldo (ook) in reguliere begroting, soms uitgaven en ontvangsten (ook) in reguliere
begroting
- Saldo
- Overschot
- Vervalt (mensen gaan dan extra uitgeven, zodat het saldo niet vervalt)
- Doorschuiven naar volgend jaar (vorming reserve)
- Tekort
- Verboden -> additionele maatregelen nodig
- Toegestaan -> drukt op totale saldo
Waarom fondsen?
- Bescherming uitgaven
- Alternatieven:
- Afspraken/contracten
- Investeringen: stelsel van baten en lasten (B&L) (hebben gemeenten wel, Rijk niet)
- Flexibiliteit
- Flexibiliteit is niet altijd goed en kan altijd als je dat wil
- Andere beheersvorm (meer bedrijfseconomisch)
- Als je het bedrijfseconomisch wil doen moet het stelsel aangepast worden naar B&L
- Spaarpot/verzekering
- Beter: B&L
- Derden kunnen mede uitvoeren
- Willen we dat wel?
- Vrij besteedbare middelen naar lagere overheden
- Kan ook zonder fonds
Waarom geen fondsen?
- Afweging niet optimaal (want uitgaven staan apart, dus je kan niet alle uitgaven afwegen)
- Ingewikkeld
- Rigide/inflexibel
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilse1204kolfschoten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69988 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen