100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting GCZ III €4,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Utrecht (UU)
  4.  
  5. Gezonde en zieke cellen III

Samenvatting

Samenvatting GCZ III

1 beoordeling
 4 keer verkocht

Dit is een samenvatting van het gehele blok Gezonde, Zieke Cellen III. Alle hoorcolleges, werkgroepen, MTE's, practica etc. zijn uitgewerkt en samengebundeld tot een mooi geheel met duidelijke uitleg en plaatjes. Wanneer dit goed geleerd wordt is de kans op het halen van de toets groot! Ik heb al m...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 96  pagina's

Document informatie

  • 22 december 2016
  • 96
  • 2015/2016
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (35)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: geneeskundesamenvatting1234 • 5 jaar geleden

Best veel ontbreekt, niet veel plaatjes en meer een opsomming dan een werkelijke samenvatting. Wel handige tabellen overigens.

Verkoper

avatar-seller
mettesandmann

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Samenvatting GZC 3:
Samenvatting week 1:
Hoorcollege 1: Inleiding hemato-oncologie
Indeling belangrijkste hematologische maligniteiten:
• Acute leukemie:
- Acute myeloïde leukemie (AML)
- Acute lymfatische leukemie (ALL)
- Acute ongedifferentieerde leukemie (AUL)
• Myelodysplasie (MDS):
- Refractaire anemie met ringsideroblasten (RARS)
- Refrataire anemie (RA)
- Refractaire cytopenie met multilineage dysplase (RCMD)
- Refractaire anemie met excess aan blasten (RAEB)
- Chronische myelomonocytenleuke (CCMol)
• Myeloproliferatieve neoplasmata (MPN):
- Polycythemie vera (PV)
- Essentiele trombocytose (ET)
- Myelofibrose (MF)
- Chronische myeloïde leukemie (CML)
• Lymfatische maligniteiten:
- Hodgkin lymfoom
- Non-Hodgkin lymfoom
- CLL
- Multipel myeloom, M. Waldenström

Hematopoiese:
• = basis van hematologie à hiërarchisch georganiseerd
• Uit hematopoietische stamcel ontstaan:
- Myeloïde reeks
- Lymfoïde reeks
à Hieruit ontstaan alle bloedcellen
• Op elk niveau kunnen mutaties optreden:
- AL: proliferatie met uitrijpingsstop
- MDS: dysplasie, gestoorde differentiatie, apoptose en perifere cytopenie
- MPN: activatie signaalroute, maar wel een normale differentiatie

Ontstaan maligniteit:
• Alle (hematopoetische) maligniteiten worden gekenmerkt door genetische mutaties, deze
zijn deels algemeen (alle hematologische maligniteiten) en deels specifiek en bepalend
voor fenotype van maligniteit
• Kenmerken maligniteit
- Kent meerdere mutaties (hits)
- Genetische heterogeen, meerdere klonen
- Cumulatie van genetische veranderingen in de tijd
• Kennis van specifieke mutaties en de daardoor aangedane pathways neemt sterk toe à
leidt tot betere classificatie en prognostiek en targeted therapie
• Er zijn verschillende transformatie pathways waar dingen verkeerd kunnen gaan:
- Groei receptoren op het oppervlak van een cel
- Signaal transductie moleculen
- Celcyclus regulatoren
- Transcriptiefactoren
- Celdood regulatoren/ apoptose
- Epigenetische regulatoren= regulatie welk DNA actief is en welke niet

, - RNA splicing factoren
- Cohesiecomplexen
• Klonale revolutie multipel myeloom:
- Er ontstaan mutaties die in eerste instantie niet maligne zijn
- Er komen meer mutaties bij en er ontstaat een ziekte
- De ziekte wordt behandeld, behandeling dominante kloon
- Vaak krijgen patiënten een relapse; komt door:
* A: dezelfde kloon
* B: kloon die minder gevoelig is voor therapie
* C: nieuwe kloon
à Maligniteiten zijn heel complex!

Diagnostiek hematologische maligniteiten:
• Basis= celtelling (kwantitatief) en morfologie
• Gedaan met: beenmergonderzoek à cristabiopt, crista aspiraat of sternumaspiraat à
vervolgens doen je:
- Flowcytometrie: differentiatie eiwitten op celmembraan of intracellulair à de eiwitten
zijn anders voor verschillende type cellen en cellen in verschillende fasen vb. CD20
à verschillende eiwitten: erythroid, myeloid, lymfatisch, aberrante markers
- Cytogenetische afwijkingen: onderzoeken grove chromosoom afwijkingen, bandering,
array, CHG à bestudering tijdens celdeling à ontdekken translokaties vb. t(15;17)
- Moleculaire diagnostiek: specifieke DNA veranderingen, FISH, specifieke PCR, q-
PCR, sequencing, next generation sequencing, WGS, WES
• Basis van diagnostiek is dus beenmerg onderzoek, soms is het ook aantoonbaar in het
bloed maar dit is een afgeleide van het beenmerg.

Hematopoëtische maligniteiten:
• Acute leukemie:
- Defect: differentiatieblokkade à ophoping van onrijpe blasten
- Definitie: >20% blasten in het beenmerg à gevolg: verdrukking van normale
hematopoëise à pancytopenie= anemie, neutropenie, trombocytopenie
- Verschillende types op basis van morfologie/ flowcytometrie:
* Lymfatisch: ALL à B-ALL, T-ALL
* Myeloïd: AML
* Ongedifferentieerd AUL
- Soms aberrant fenotype= combinatie van myeloïde en lymfatische marker
• Myelodysplasie:
- Defect: abnormale dysplastische en ineffectieve uitrijping
- Definitie: <20% blasten in beenmerg à gevolg: cellen worden heel actief, er ontstaat
toegenomen cellulariteit in het beenmerg en verhoogde apoptose
- Komt vaak voor à vooral met toename leeftijd
- 30% gaat over in acute leukemie
- Behandeling: symptomaties à bloedtransfusie
• Myeloproliferatieve neoplasmata:
- Defect: mutaties in cytokine receptor of signaalroutes à gevolg: verhoogde aanmaak
maar normale uitrijping
- In het verleden hoorde CML hier niet bij, nu toch wel
- Verschillende typen:
* PV: JAK-2 mutatie (96%), te veel erytrocyten, maar ook trombo- en leukocytose à
arteriele en veneuze trombose
* ET: JAK-2, CALR, MPL, te veel bleodplaatjes à arteriële en veneuze trombose
* MF: mutatie zorgt voor stimuleren megakaryocyten die zorgen voor cytokine
productie wat zorgt voor fibrosering à er ontstaat extramedullaire hematopoiese

, * CML: t(BCR-ABL), groeivoordeel met relatief myelopoese, hoge mate genetische
instabiliteit à frequent overgang in blastencrisis= acute leukemie
• Lymfatische maligniteiten:
- Ontstaat uit: T-cel of B-cel
- Normale rijping: selecite en somatische hypermutatie, indien geen hoge affiniteit dan
inductie apoptose
- Transformatie: upregulatie anti-apoptotishe pathway en actieve proliferatieve pathway
- Virus infecties transformeren B-cel: EBV, HHV-8
- Chronische antigene stimulatie: helicobacter pylori, chlamydia psyttaci
- Verschillende typen:
* Hodgkin: getransformeerde Reed Sternbergcel omgeven door reactieve lymfocyten,
veel cytokine productie (B-symptomen)
* Non-Hodgkin: lymfocyten proliferatie in klieren (nodaal) of in weefsels (extranodaal),
kan in alle organen voorkomen! Spectrum gaat van indolent (laaggradig, weinig
agressief, rijpere lymfocyten) tot zeer agressief groeiend (hooggradig, blastair, onrijpe
lymfocyten). De apoptose is gestoord
* CLL: deling en groei van maligne lymfocyten in lymfefollikels en beenmerg.
Gestoorde apoptose en proliferatie. In principe indolent, maar rijpe lymfatische cellen
open op in bloed waardoor naamgeving leukemie.

Plasmacel dyscrasie:
• = een plasmacel die slechts een type immunoglobuline of lichte keten produceert
• Oorzaak: maligne klonale transformatie van plasmacellen à leidt tot productie M-
proteïne à gevolg:
* Haarden in beenmerg à Multipel myeloom
* Haarden in weefsels à Plasmocytoom
* Haarden in bloed à Plasmacel leukemie
• Diagnostiek: aantonen M-proteïne

Immunologische tumor respons:
• Afweersysteem heeft belangrijke rol bij het opruimen van ‘afwijkende cellen’
• Maligniteiten ‘omzeilen’ de afweerrespons door:
- Induceren tolerantie
- Upreguleren checkpoint inhibitors
• Kennis van deze mechanismen leidt tot nieuwe behandelingen
• Overexpressie van eiwitten of abnormale expressie kan owrden aangepakt met
monoclonale antistoffen vb. retuximab, daratumumab

Transplantatie:
• Autologe stamceltransplantatie:
- Hoge dosis chemotherapie ter uitroeing van ziekte
- Beenmerg of perifere bloedstamcellen van te voren ingezameld en via puncties of
aferese tijdelijk ingevroren à zorgen na afloop voor herstel beenmergfunctie
• Allogene stamceltransplantatie:
- hele hematopoiese inclusief lymfopoiese van donor
- Immuuncellen van donor ruimen cellen op:
* Zieke cellen: graft vs. leukemia
* Gezonde cellen: graft vs. host

, Hoorcollege 2: Lymfomen
Definities:
• Lymfocytose= toename van lymfocyten in het bloed – 2 oorzaken:
- Reactief à ontsteking
- Leukemie à maligne/klonaal
• Lymfoom= vergrote lymfeklier – 4 oorzaken:
- Reactief
- Maligne lymfoom
- Metastase
- Stapelingsziekte
• Leukemieën en lymfomen: beide uit van lymfocyten
- Leukemie= lymfoïde neoplasma dat zich presenteert in het beenmerg met meestal
ook tumorcellen in perifere bloed
- Lymfoom= lymfoïde neoplasma dat zich presenteert als weefselmassa in een
lymfeklier (nodaal) of buiten een lymfeklier (extra-nodaal)
à lymfoom kan in beenmerg – andersom – leukemie kan in lymfeklieren

We gaan het nu hebben over de lymfomen; 2 soorten:
• Non-Hodgkin lymfoom:
- B-cel neoplasieën (85%)
* Rijp
* Onrijp
- T/ NK-cel neoplasieën (15%)
* Rijp
* Onrijp
• Hodgkin lymfoom
- Klassiek
- Niet-klassiek

Non-Hodgkin vs. Hodgkin:
Non-Hodgkin Hodgkin
• Incidentie: 10-15 per 100.000 per jaar • Incidentie: 2-4 per 100.000 per jaar
• Locatie: 1/3 extranodaal • Locatie: vooral nodaal
• Uitbreiding: willekeurig • Uitbreiding: voorspelbaar
• Tumorcellen: meerderheid • Tumorcellen: enkele tumorcellen, rest reactief
• T- of B-cel marker • Geen klassieke T- of B-cel marker
• Leeftijd: >60 jaar • Leeftijd: 20-30 en >55

Belang type Hodgkin:
• Andere presentatie
• Andere behandeling à retuximab bij CD20+
• Ander beloop à meer kans op recidief bij niet-klassiek, wel betere prognose

Hodgkin lymfoom; klassiek vs. niet-klassiek

Klassiek Niet-klassiek
• 95% van de HL • 5% van de HL
• 4 types (groeiwijze): • Niet-klassiek= nodular lymphocyte
- Nodulair scleroserende vorm predominante HL= nodulair
- Mixed cellularity paragranuloom
- Lymfocytenrijk
- Lymfocytenarm • Karakteristieke cel: L&H cellen=
• Karakteristieke cel: reed-sternbergcel ‘popcorn-cellen’
• Kenmerken RS-cel: • Kenmerken popcorn-cel:

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mettesandmann. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€4,49  4x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd