PSYCHOGENE STEMSTOORNIS = Stemstoornis waarbij een duidelijke relatie is tussen het
ontstaan van de aandoening & psychosociale stressfactoren, emoties en/of psychische conflicten &
waarbij er geen sprake is van een organische afwijking; vaak plotseling ontstaan.
KENMERKEN PSYCHOGENE STEMSTOORNIS
Inspiratoir foneren: Praten op de inademing van je stem.
Afonie: Geen stem aanwezig
Dysfonie: Afwijkende stem
Falsetstem: Hele hoge stem (te hoog)
Een te lage stem
Spastisch krakerig stemgeluid
Andere typeringen van afwijkend stemgebruik & spreken
VISIES OP ONTSTAAN PSYCHOGENE STEMSTOORNISSEN
Gedragstherapeutische visie:
In gedragstherapeutische visie zijn psychogene stemstoornissen te beschouwen als neurotische
stoornissen die gevolg zijn van anders verlopend leerproces.
- Ontwikkelen zich als vermijdingsreactie op angstverwekkende conflictsituatie.
- Sociale angst & gebrek aan sociale vaardigheden.
- Patiënten lossen conflictsituaties niet normaal op, maar door middel van stemverlies.
- Alexithymie: Problemen niet goed weten te verwoorden.
Psychoanalytische visie:
Volgens de psychoanalytische visie moet psychogene stemstoornis worden opgevat als
conversiesymptoom (gaat iets mis met signalen van hersenen naar lichaamsdeel). Eerst geen
onderscheid tussen conversie en hysterie.
Conversiesymptoom voldoet aan volgende kenmerken:
- Verlies/verandering van lichamelijke functie die fysieke afwijking suggereert maar het niet is.
- Psychologische factoren lijken gerelateerd aan symptoom.
- Symptoom wordt niet bewust geproduceerd & is niet cultureel bepaald.
- Symptoom zorgt voor primaire ziektewinsten; patiënt hoeft zich niet bewust te zijn van
emotioneel conflict of persoonlijk falen.
- Symptoom zorgt dikwijls voor secundaire ziektewinst; extra aandacht of niet hoeven voldoen
aan bepaalde verplichtingen.
Tegenwoordig in psychiatrie meestal gerekend tot somatoforme stoornissen.
Mogelijkerwijs zouden organische factoren, bv. verkoudheid, een faciliterende rol kunnen spelen.
Etiologie:
Lange periode van stress en/of angst
Periode van fysieke verzwakking
Psychosomatisch
Traumatisch incident
Onopgelost conflict, niet altijd bewust & niet/moeilijk wordt uitgesproken
DIAGNOSTIEK BIJ PSYCHOGENE STEMSTOORNISSEN
1. Multidisciplinaire benadering: De beoordeling van de menselijke stem (-stoornissen) gebeurt
het best vanuit verschillende invalshoeken.
o KNO arts onderzoekt stemorgaan (strottenhoofd, stemplooien) dat aan de basis ligt
van het stemgeluid & situeert het probleem binnen totale gezondheidscontext van
patiënt.
o Logopedist doet aantal stemfunctieproeven die toelaten een uitspraak te doen over
toonhoogte, luidheid & kwaliteit.
2. Anamnese
o Leeftijd
o Stemklacht
Schorheid/ruwheid: Gevolg van afwijken ter hoogte van vibrerende rand
stemplooien, zoals laryngitis, littekenweefsel of het massa-effect van letsel.
Klankveranderingen: Gevolg van turbulente luchtstromen secundair aan
gestoorde vibratie.
Ruis/wilde lucht: Veroorzaakt door overmatig verlies van uitademlucht als
gevolg van onvolledige glottissluiting; aandoeningen die sluiten glottis
beperken.
Vermoeidheid: Veroorzaakt door overmatige spanning en/of overbelasting.
Volumeverstoring: Meestal secundair aan intrinsieke beperkingen of
gebrekkige techniek (problemen luid/zacht foneren).
Frequentieverstoring: Resultaat van anatomische en/of neurologische
problemen (verlies van toonbereik).
Pijn: Geassocieerd met muscle tension dysphonia (MTD).
Globus faryngeus: Gevolg van reflux, andere prikkelende stoffen of
overmatige stembelasting met inschakeling van ongetrainde extralaryngale
musculatuur; kan wijzen op laryngofaryngale inflammatie.
3. Klinisch KNO-onderzoek
o Otologisch onderzoek: Gehoorverlies kan interfereren met de noodzakelijke auditieve
feedback die vereist is voor de fijne controle van de vocale tractus
o Neus
o Mondholte: Slijmvliesveranderingen, dentitie & toestand van gebit.
o Tongbewegingen
o Nasofarynx
o Palpatie van speekselklieren, andere structuren in de hals, temporomandibulair
gewricht, de sternocleidomastoideus, paralaryngale strapmusculatuur, schildklier &
laryngotracheale structuren
o Werking diverse craniale zenuwen
o Instrumenteel onderzoek
Keelspiegel
Rigiede laryngostroboscopie
Transnasale flexibele laryngoscopie (TFL)
Directe laryngoscopie
o Bijkomende onderzoeken
Elektroglottografie
Kymografie & hoge snelheid videolaryngoscopie
Laryngale electromyografie (LEMG)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarleenElise. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,50. Je zit daarna nergens aan vast.