Behaviorisme
Een stroming binnen de psychologie die ervan uitgaat dat kinderen hun taal leren door imitatie.
Kinderen bootsen de taal die ze in hun omgeving horen na. daarbij worden de meest frequente
woorden het eerste geleerd. Ook speelt de goedkeuring van ouders een belangrijke rol.
Creatieve constructietheorie (mentalisme)
Men gaat ervan uit dat kinderen taal niet simpelweg imiteren, maar zelf over een aangeboren
taalvermogen beschikken waarmee ze op een creatieve manier zinnen kunnen bouwen. Een
aanwijzing voor een aangeboren taalleermechanisme ligt in het feit dat een kind elke willekeurige
taal kan leren. Met het aangeboren taalleermechanisme is een kind in staat om zelf structuur te
ontdekken in de taal en kan het ook zinnen vormen die het nog nooit eerder gehoord heeft.
Interactionele benadering
Men onderschrijft (goedkeuren) het belang van het aangeboren taalleervermogen, maar men
benadrukt dat het taalaanbod van de omgeving en de interactie tussen een kind en anderen
moedertaalsprekers belangrijk is bij het leren van een taal. Wel is het zo dat het taalaanbod
afgestemd moet zijn op de mogelijkheden van het kind.
3.1.2 Eerstetaalverwerving
1. Fonologisch niveau
2. Morfologisch niveau
3. Semantisch niveau
4. Syntactisch niveau
5. Pragmatisch niveau
Fonologisch niveau
De taalontwikkeling van kinderen begint op het fonologische niveau met het vormen van
spraakklanken. Een baby van een paar maanden produceert alleen nog maar losse spraakklanken als
‘ah ah’ of ‘buh buh’, maar het is wel de eerste stap in de taalontwikkeling.
Morfologisch niveau
Het gaat om de manier waarop woorden gevormd worden. Kinderen maken zich geleidelijk aan de
regels voor de opbouw van Nederlandse woorden eigen. In het begin maken ze nog fouten als
‘gevald’ en ‘geloopt’ maar in de loop van hun taalontwikkeling leren ze de correcte vormen.
Semantisch niveau
Het gaat om de betekenis van woorden. Ze leren niet in één keer de exacte betekenis van een woord.
Zo kan het voorkomen dat een kind eerst alle dieren aanduidt met het woord ‘paard’ of voor de
tegenstelling warm-koud steeds het woord ‘warm’ gebruikt.
, Syntactisch niveau
Op dit gebied leren kinderen de regels die er zijn voor het combineren van woorden. Ook hier geldt
dat kinderen langzamerhand inzicht krijgen in de grammaticale regels van het Nederlands. Eerst
produceren ze nog korte onvolledige zinnen als ‘waar bal?’ en na verloop van tijd zijn ze in staat om
de volledige zin ‘waar is de bal?’ uit te spreken.
Pragmatisch niveau
Het kind maakt zich de regels voor het gebruiken van de taal en de communicatie tussen mensen
eigen. Een kind moet bijvoorbeeld leren dat het vaak tactischer is om de zin ‘zou ik er even langs
mogen?’ te gebruiken in plaats van ‘aan de kant jij!’
In het taalverwervingsproces onderscheiden we de volgende twee perioden:
1. De prelinguale periode (van 0 tot 1 jaar)
2. De linguale periode
De vroeglinguale periode (van 1 tot 2 ½ jaar)
De differentiatiefase (van 2 ½ tot 5 jaar)
De voltooiingsfase (van 5 tot 9 jaar)
De leeftijdsaanduidingen zijn gemiddelden. Sommige kinderen zijn heel vroeg met hun eerste
woordjes, terwijl anderen kinderen lang na hun eerste levensjaar met speken beginnen.
Prelinguale periode
In het eerste levensjaar produceren kinderen geluiden en hoe vertederend dat soms ook klinkt, het is
nog geen taal. Het zijn onsamenhangende reeksen klanken. Je kunt dit nog niet echt taal noemen,
maar toch is deze voortalige periode belangrijk in de taalontwikkeling. Het gaat niet alleen maar om
losse klanken, maar er is wel degelijk zoiets als communicatie. Dat gebeurt al vrij snel na de geboorte
in de eerste fase van de prelinguale periode, het huilen. Na een week of zes beginnen baby’s zich
actief met aal bezig te houden. Ze luisteren naar stemgeluiden en beginnen ook zelf klanken te
produceren. In het begin zijn dit alleen nog klinkers of vocalen. Deze periode wordt vocaliseren
genoemd. Een kind ontdekt de klank van de taal en oefent zijn spraakmechanisme en dat is weer een
nieuwe stap op weg naar het gesproken woord. Na ongeveer vier maanden begint een kind steeds
meer te experimenteren met het voortbrengen van geluiden. De klanken worden gevarieerder en
verschillen in toonhoogte, luidheid en duur. Kinderen produceren nu ook medeklinkers en zelfs
allerlei klanken die we in het Nederlands helemaal niet kennen. Deze fase noemen we het vocaal
spel. Een kind oefent in eerste instantie voor zichzelf, maar we zien dat ook volwassenen inspelen op
de geluiden van een kind. Er ontwikkelt zich een soort interactie tussen ouder e kind en daarmee
maakt een kind zich weer een essentieel element van taal eigen. Na ongeveer zes maanden begint de
fase van het brabbelen. Een kind herhaalt klankgroepen zoals dadada, bababa, mamama. Het zijn
klankgroepen die al een beetje klinken als taal. Als kinderen eenmaal begonnen zijn met brabbelen,
neemt de variatie in klankgroepen steeds meer toe en er is zelfs al een soort zinsmelodie te
ontdekken. Kinderen laten in deze fase klanken die niet in de moedertaal voorkomen achterwege en
brabbelen begint steeds meer op de taal van de volwassenen te lijken.
Linguale periode
De vroeglinguale periode
In de vroeglinguale periode gaat het brabbelen van de baby langzamerhand over naar betekenisvol
taalgebruik. Eerst zijn woorden nog sterk gebonden aan een specifieke context. Een kind gebruikt
bijvoorbeeld alleen het woord ‘bal’ als het een mep tegen de bal geeft. Vaak worden de eerste
woorden nog niet correct uitgesproken. Een kind laat bijvoorbeeld de laatste klank weg. Dit komt
omdat het spraakmechanisme van een kind nog niet zover is ontwikkeld dat het alle
klankencombinaties kan uitspreken. Woorden zijn bij kinderen eerst nog sterk verbonden met een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkevdam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.