samenvatting van hoofdstuk 2 van het boek SE klimaatvraagstukken VWO. het begint met een klein stukje van hoofdstuk 1 en eindigt met een klein stukje van hoofdstuk 3
Positief terugkoppelingsmechanisme klimaatverandering wordt versterkt
Albedo-effect ijs op de noordpool smelt, dit heeft een hoog albedo albedo neemt af
waardoor er meer warmte wordt opgenomen meer ijs smelt albedo neemt nog meer
af
Negatief terugkoppelingsmechanisme klimaatverandering wordt afgezwakt
Verstoring van het Atlantische circulatiesysteem landijs in Groenland smelt zoete
water uit het landijs mengt met het zeewater, waardoor dat minder zout wordt dichtheid
wordt lager en zakt niet meer naar de bodem diepwaterpomp wordt minder sterk/stopt
waardoor het kouder word en er een ijstijd kan ontstaan
Koolstofkringloop koolstof wordt op allerlei plekken in het aardse systeem uitgewisseld en
opgeslagen
o Co2 lost op in oceaanwater als koolzuur plankton en andere zeediertjes kunnen hiermee
kalkskelet bouwen
o Als deze diertjes dood gaan zakt hun skelet naar de bodem
Co2 verdwijnt uit de atmosfeer
o Co2 lost op in water het valt in neerslag op aarde en zorgt voor verwering van mineralen
in gesteente
o Zo ontstaat klei
Dit gaat via oppervlaktewater/grondwater weer naar de zee waar de diertjes
weer skeletten kunnen maken
Co2 verdwijnt uit de atmosfeer
o Co2 komt vrij bij vulkanen door platentektoniek
o Co2 komt weer in de atmosfeer terecht
2.1
Perm periode 299 tot 252 miljoen jaar geleden
Pangea oer continent ontdekker Alfred Wegener
Noorden Laurazië
Zuiden Gondwana
Panthalassa oer oceaan
mid-oceanische ruggen
Midden-Atlantische Rug gesteente midden in de oceaan was veel jonger dan de continenten
Dit komt door zeebodemspreiding
In het midden van de oceaan lopen breuken waaruit magma uit de aardmantel omhoog
komt nieuw gesteente word gevormd, dat weer naar de zijkanten word geduwd waardoor
weer nieuw magma naar boven kan komen
De aarde wordt niet groter aardkorst breekt dus op een andere plek af
, Plekken waar platen tegen elkaar aan botsen
Convectiestromen hete magma stijgt naar boven, afgekoelde magma daalt weer naar de aardkern
Subductietrekkracht (slab pull) oude mantel is koeler, waardoor de dichtheid groter is en de plaat
dus zwaarder is en zinkt in de mantel de oudere delen van de plaat trekken de jonge delen van de
plaat mee naar beneden, waardoor de plaat verschuift
In Pangea viel er veel neerslag co2 werd hierdoor opgeslagen in de skeletten van Plankton en
andere diertjes het natuurlijke broeikaseffect daalde, waarmee ook de gemiddelde temperatuur
daalde
Door de daling van de temperatuur kon er op de zuidpool landijs ontstaan in Gondwana de
zeespiegel daalde
Later bewoog Gondwana uit de zuidpool en verdween het landijs weer
In het midden van Pangea was er een woestijnklimaat en was het relatief warm en erg droog
hierdoor was er op die plekken zandsteen te vinden, ook in NL
o Aan het einde van het Perm overstroomde dit gebied soms met water van de oceaan
o Het water verdampte door de droogte zo ontstond er een zoutsteenlaag
Door deze laag kan er tegenwoordig in NL zout worden gewonnen
In het Carboon (tijdperiode voor het Perm) lag West-Europa nog zuidelijker dan in het Perm
o Het was een moerasachtig, tropisch gebied
o Dode planten werden onderwater afgebroken en daarbij kwam methaan vrij
Deze gassen worden geïsoleerd door de zoutsteenlaag die er daarna
overheen kwam
o Methaan komt tegenwoordig vrij uit moerassen en uit ontdooiende permafrost
2.2
Na het perm scheurde Pangea open.
Er ontstonden divergente breuken met slenken en vulkanisme
Er was toen een veel snellere zeebodemspreiding
Gevolgen
o Hoge co2 concentratie in atmosfeer
o Verhoogde zeespiegel
Door de hoge co2 concentratie was er geen landijs
Het bergende vermogen van de oceaan nam af door de snelle
zeebodemspreiding
Door hoge temperatuur zette de oceaan uit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosdegraaf2007. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.