Samenvatting van de colleges van Tijdvak 10: tijd van televisie en computers, 2e graads leraaropleiding Geschiedenis (deeltijd) aan Fontys Hogeschool Tilburg.
Leerdoelen
Uitleggen hoe de vredesbesprekingen van Teheran, Jalta en Potsdam de basis konden leggen voor het ontstaan van
spanningen tussen 2 ideologische machtsblokken.
Uitleggen hoe de ideologische verschillen tussen VS & SU konden leiden tot het ontstaan van een bipolair
machtsevenwicht, waarbij de wereld was verdeeld in invloedssferen.
Uitleggen hoe de afspraken over de afwikkeling van WO II bijdroegen aan het ontstaan van de Koude Oorlog.
Uitleggen hoe de Koude Oorlog vorm kreeg in Duitsland.
Op welke manier de Koude Oorlog zichtbaar was op geopolitiek niveau in de gebeurtenissen: Korea-oorlog en
Cubacrisis.
Tijdens de Conferentie van Jalta, beginn1945, werd gesproken over de verdeling van de wereld in invloedssferen, de Verenigde
Staten was kapitalistisch (vrije wereldeconomie) en democratisch, terwijl de Sovjet-Unie communistisch was en werd
geregeerd door de Communistische Partij. Ook werd gesproken over de oprichting van de Verenigde Naties, een verbeterde
versie van de Volkenbond en het breken van de macht van Duitsland door het te verdelen in mandaatgebieden. Tijdens de
Conference van Potsdam werd besloten dat alle verwijzingen naar het nationaalsocialisme verwijderd moesten worden
(denazificatie), het Duitse leger moest worden verkleind (demilitarisering), Duitse mandaatgebieden gedemocratiseerd
moesten worden en het land moest worden verdeeld in verschillende mandaatgebieden (decentralisering).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkten de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie samen aan de vernietiging van Nazi
Duitsland. Op dat moment was er een samenwerking en een gezamenlijke vijandschap ten opzichte van het
nationaalsocialisme. Aan het einde van de oorlog waren de Verenigde Staten het economische meest welvaren land van de
wereld, en de Sovjet-Unie dankte zijn status aan de militaire overwinningen tijdens de oorlog. Beide grootmachten hadden
echter een compleet andere economische en politieke ideologie. Beide landen bepaalden de naoorlogse wereldpolitiek vanuit
deze twee ideologische invloedsferen (bipolair machtsevenwicht).
De Verenigde Staten was bang dat het na de oorlog ten prooi zou vallen aan het communisme. Het zogenaamde 'Tweede Rode
Schrik' of de 'Tweede McCarthytijd'. Het was een periode waarin de Verenigde Staten werd geteisterd door een golf van
politieke repressie en anticommunisme. In de Verenigde Staten was een heksenjacht gestart tegen communisten en
socialistische sympathisanten, en veel mensen werden zonder enig bewijs beschuldigd van on-Amerikaanse activiteiten.
Ook in de buitenlandse politiek was de Verenigde Staten bang dat Europese landen communistische zouden worden. Daarom
lanceert president Harry Truman in 1947 de Trumandoctrine: Europa ontving militaire steun om het communisme buiten de
deur te houden, zogenaamde containmentpolitiek. Financiële steun vanuit deze doctrine was het Marshallplan, waarin de
Verenigde Staten economische steun gaf bij de opbouw van de getroffen Europese landen. Het politieke idee was dat landen
die financieel sterk waren niet in handen van het communisme zouden vallen. De Sovjet-Unie dag deze steun als een middel
om het communisme te ondermijnen, en landen binnen de communistische invloedsfeer werd verboden deze steun te
accepteren. In Hongarije, Polen en Tsjechoslowakije werden de democratische regeringen vervangen door een communistisch
bewind.
De Koude Oorlog kreeg vorm in Duitsland na de Tweede Wereldoorlog toen het land in twee delen werd gesplitst: West-
Duitsland en Oost-Duitsland. Het kapitalistische West-Duitsland werd gesteund door de Verenigde Staten. Zij zagen in het
herstel van de Duitse economie de sleutel voor Europees herstel en voerde een nieuwe munt in, de Mark. Het communistische
Oost-Duitsland gesteund door de Sovjet-Unie wilde zoveel mogelijk compensatie voor de geleden oorlogsschade, maar West-
Duitsland wilde hier niet aan meewerken. De communisten reageerden in 1948 door alle transportroutes naar Berlijn te
blokkeren. Het doel van de blokkade was om West-Berlijn af te snijden en te isoleren. Het Westen reageerde hierop door een
luchtbrug te organiseren om de bevolking van West-Berlijn te bevoorraden. Na bijna een jaar hief de Sovjet-Unie de blokkade
op. Oost- en West-Duitsland werden van elkaar gescheiden door het IJzeren Gordijn, een cordon van fysieke grensovergangen.
Het symboliseerde de verdeling van Duitsland tussen de twee grootmachten van die tijd
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie gingen beiden militaire allianties aan, om zodoende elkaar tegenwicht te kunnen in een
verdeelde wereld. De Westerse landen onder de Verenigde Staten richtten de NAVO op, terwijl de communistische landen onder
de Sovjet-Unie het Warschaupact sloten. In 1949 brak in China de communistische revolutie onder Mao Zedong uit, waarbij een
grootmacht communistisch werd. Vanuit de Verenigde Staten ontstond de angst voor een dominotheorie waarbij steeds meer
landen het communisme zouden gaan omarmen. In 1953 brak de Koreaoorlog uit, waarbij communisten oprukten naar het
zuiden met als doel het kapitalisme in Zuid-Korea in te nemen. De Verenigde Staten stuurde soldaten om Zuid-Korea te
verdedigen, waarna de opmars werd gestuit. Hieruit ontstond het communistische Noord-Korea en het kapitalistische Zuid-
Korea. Het hoogtepunt van de spanningen tussen beide machtsblokken was de Cubacrisis in 1959, waarbij de communistische
leider Fidel Castro de macht in Cuba greep. Communistische grootmacht Sovjet-Unie plaatste op het eiland kernraketten op
slechts 250 kilometer van de Florida. De Verenigde Staten zag zich bedreigt en legde een embargo op Cuba. De wereld leek af
te gaan op een kernoorlog. Uiteindelijk kwam men tot het compromis waarbij de Sovjet-Unie de kernraketten niet inzette, en de
Verenigde Staten de kernrakketen uit Turkije zou verwijderen en het communistische bewind in Cuba met rust zou laten.
De Koude Oorlog (1962-1991)
Leerdoelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JeroenNiels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
