Uitgebreide samenvatting van alle literatuur (basis & verdiepend) voor het vak Juridische en Ethische aspecten (bachelorvak en pre-master vak). Deze samenvatting is gebaseerd op de nieuwste druk uit 2022 van het boek & de aanpassingen die er toen in het vak zijn gedaan :)
Familierechtelijke relatie = juridische relatie tussen gezins- of familieleden waaruit rechten
en plichten ontstaan
- Onderdeel van personen- en familierecht (Boek 1 uit het Burgerlijk Wetboek)
Afstamming = de familierechtelijke relatie tussen een jeugdige en zijn ouders
Juridisch ouderschap zorgt voor levenslange band tussen ouders en kinderen
2.2 Juridische moeder
Juridisch moederschap: moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is
- Ook wanneer bij bevruchting genetisch materiaal van anderen is gebruikt
Draagmoederschap
- BW erkent draagmoederschap niet
- Overdracht van het kind is voor het recht dus ongeldig
- Ook draagmoeder wordt juridisch moeder
- Hoe wordt de wensmoeder juridisch moeder?
o Draagmoeder niet getrouwd wensmoeder kan kind erkennen verzoek
bij rechtbank voor overhevelen van gezag adoptie voor wensmoeder
mogelijk (mits ze het een jaar heeft verzorgd/opgevoed)
o Draagmoeder getrouwd draagmoeder en man van draagmoeder zijn
juridische ouders overhevelen niet mogelijk rechtbank zal gezag
moeten beëindigen wensmoeder kan kind als pleegkind opnemen na 1
jaar: adopteren
Aankondiging Rutte III: wetsvoorstel draagmoederschap
- Plan: wensouders meteen juridisch ouders bij de geboorte
o Officieel register
o Gericht op NL en niet op aantrekken vanuit buitenland
- Voorwaarde
o Genetische band tussen het kind en een van de wensouders
o Draagmoeder en wensouder(s) leggen voor conceptie de afspraken vaste en
laten deze toetsen door een rechter
o Draagmoeder en minimaal 1 wensouder heeft de NL nationaliteit of woont
als vreemdeling legaal in het land
1
,Juridische vader
Juridische vader is de man:
- Die bij de geboorte met de moeder is gehuwd;
- Die de jeugdige heeft erkend;
- Van wie door de rechter het vaderschap is vastgesteld;
- Die de jeugdige heeft geadopteerd.
Met de moeder getrouwd
Hoofdregel = wanneer vrouw een kind baart, wordt haar man automatisch de juridische
vader
Geregistreerde partner van de moeder
- Na 1 april 2014 geboren: geregistreerde partner wordt automatisch juridische vader
wanneer geregistreerde partner kind baart
Vaderschap ontkennen
- Rechtbank verzoeken het vaderschap dat door een huwelijk is ontstaan, te
ontkennen
- Voorwaarde:
o Duidelijk dat de man niet de biologische vader van het kind is
- In de volgende gevallen is ontkenning niet mogelijk:
o Man stemde in met kunstmatige inseminatie / IVF / donorzaad
o Man wist dat vrouw zwanger was toen hij met haar trouwde
kind heeft in deze gevallen wel de mogelijkheid het vaderschap te ontkennen
Indien man overlijdt en vrouw brengt binnen 306 dagen kind ter wereld overleden man =
juridisch vader (zelfs als vrouw alweer opnieuw zou zijn getrouwd)
Erkenning
Jeugdige die geen juridische vader heeft (vrouw niet getrouwd/geregistreerd partnerschap)
kan worden erkend door een man die minstens 16 jaar oud is juridische vader
Erkenning is enkel mogelijk als een jeugdige nog geen juridische vader heeft
Erkenning van een kind is een gebruikelijke manier om de juridische vader van het kind te
worden (50%)
Erkenning mogelijk zonder biologische band
Een man blijft juridische vader ook na overlijden – want je kunt maar 1 juridische vader
hebben
Juridisch vader worden gebeurt dus door middel van erkenningen
2
,Toestemming van moeder en kind
Erkenning van jeugdige tot 16 jaar toestemming moeder nodig
Erkenning jeugdige 12-16 jaar moet en jeugdige moeten beide toestemming geven
Erkenning van jeugdige ≥ 16 jaar enkel toestemming jeugdige nodig
Geen toestemming, toch erkenning
Wanneer moeder/jeugdige weigeren, maar vader kan aantonen dat hij verwekker is
vervangende toestemming aan rechtbank vragen (rechter geeft dan toestemming).
Wanneer?
- Belangen van kind zullen niet worden geschaad
- Belangen van moeder niet zal schaden in ongestoorde verhouding met haar kind
Grotere kans op vervangende toestemming
- Rela gehad
- Geen HG geweest
- Man is bio-vader
Donor kan ook vervangende toestemming krijgen indien er ‘’nauwe persoonlijke
betrekking’’ (family life) is/is geweest
- Vooral belangrijk wat plannen waren was er plan om moeder en donor
familieband te laten hebben?
Erkennig niet mogelijk
- Man kan niet trouwen met moeder want te close familie
- Man is >16 jaar
- Man staat onder curatele (tenzij toestemming)
- Jeugdige heeft al 2 juridische ouders
Erkenning is mogelijk via notariële akte
Erkenning kan voor / na geboorte / veel later
Erkenning geldt vanaf het moment (niet met terugwerkende kracht tot geboorte)
Erkenner wordt dan juridische ouder
Ongedaan maken van de erkenning
Erkenning = definitief
1. MAAR indien erkenner niet bio-vader is kind kan vragen vernietiging ontkenning
(3 jaar na erachter komen dat het niet bio-vader is OF wanneer kind minderjarig is
moet het voor 20e jaar)
2. MAAR kan ook als erkenning tot stand is gekomen door wilsgebrek (=iets mis met de
manier waarop het besluit is genomen)
o Dwaling (beide dachten dat vader kind was, maar is niet zo)
o Bedrog (moeder loog tegen vader)
3
, o Misbruik van omstandigheden (moeder is zwaar onder druk gezet om
toestemming te geven)
o Bedreiging (besluit/toestemming genomen onder dwang)
Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap
Man gaat vrijwillig een vader-kindrelatie aan
Kan ook wanneer: man overlijdt voor erkenning kind, verwekker weigert om kind te
erkennen
Moeder (tot jeugdige 16 is) of jeugdige (vanaf 12) kan dit aan de rechter vragen wanneer
het duidelijk is dat man de verwekker is
Ook vaststelling vaderschap bij levensgezel moeder die heeft ingestemd met daad van
bevruchting
Vaststelling niet mogelijk 1) al 2 juridische ouders 2) trouwen tussen die man en de moeder
zou niet mogelijk zijn (ook als de broer wel echt de vader is) 3) man is nog geen 16
Enkel moeder en kind hebben dit recht. De man kan dus niet vragen om gerechtelijke
vaststelling van het vaderschap
Vaderschapsactie is niet hetzelfde als gerechtelijke vaststelling. Bij actie gaat het enkel om
verplichting aan verwekker om iets bij te dragen aan kosten in leven van kind (studie en
levensonderhoud)
Duo-ouderschap
Sinds 2014: ook voor vrouw mogelijk om duo-ouder te worden
Door de nieuwe wetgeving:
- Vrouw met wie de moeder bij geboorte is getrouwd = automatisch tweede ouder
van het kind
o Voorwaarde: kind verwerkt door sperma van officiële donorbank
- Vrouw kan in alle andere gevallen met toestemming van moeder het kind erkennen
(en kind vanaf 12)
- Recht op vervangende toestemming wanneer ingestemd met daad van verwerking
van kind als levensgezel van de moeder
- Moeder en kind kunnen gerechtelijk het duo-ouderschap van vrouw vaststellen als
ze levensgezel is en heeft ingestemd met daad van verwekking
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ccelinariesen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,44. Je zit daarna nergens aan vast.
