Deze samenvatting bevat hoofdstuk 1 t/m 3 van het onderdeel rechtstaat en hoofdstuk 1 van het onderdeel parlementaire democratie. Dit is alle informatie die je moet weten voor je eerst maatschappijleer toets.
Vaak komen normen en gedragsregels voort uit geloof, tradities en gewoonten.
Rechtsnormen zijn gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd.
Alle vastgelegde regels noemen we het recht
Wat is rechtvaardig?
Wat vroeger normaal was, kunnen we nu heel oneerlijk vinden. Daarom veranderen rechtsnormen af
en toe
Ontstaan van de rechtstaat
Rechtstaat= een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik
en willekeur van de overheid.
In 1789 had de franse revolutie met veel geweld een eind gemaakt aan de absolute monarchie( waar
de koning alle macht heeft). In dat zelfde jaar kwam ‘de verklaring van de rechten van de mens en de
burger’.
Tegenwoordig hebben veel landen een grondwet (waarin staat wat de grondrechten zijn en hoe het
land geregeerd moet worden.
1798 eerste grondenwet in Nederland toen was Nederland bezet door de fransen
1814 kreeg Willen 1 als soeverein vorst een sterke machtspositie
1848 Thorbecke verminderde de macht van Willem 1 doormiddel van grondwetten. Gekozen
volksvertegenwoordigers kregen meer invloed. Ook werd de vrijheid van meningsuiting geregeld en
het kiesrecht uitgebreid.
In 1917 kregen alle volwassen mannen kiesrecht
In 1919 kregen ook de vrouwen kiesrecht
Er zijn nogsteeds wijzigingen in de grondwet, daarom is het nooit af.
In dictaturen (1 iemand of 1 partij bepaald de regels) heb je vaak een grondwet maar die
grondrechten worden niet gerespecteerd. Dit gebeurt in landen als Saudi arabie, noord korea en
turkmenistan.
Rechten en plichten
, Rechten= waar je recht op hebt
Plichten= wat je moet doen
Er is een plicht dat je iemand in levensgevaar moet helpen, als je dat niet doet ben je strafbaar.
H2
Wat zijn de grondbeginselen van onze rechtstaat?
Welke waarden horen daar bij?
Basis van de rechtstaat
Veiligheid
Gelijkheid
Vrijheid
- Er is sprake van een verdeling van de macht
- De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet
- Door het legaliteitsbeginsel mag de overheid alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid
van de burgers als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd
Verdeling van de macht
Trias politica (macht van de overheid word verdeeld in drieën): een wetgevende, een uitvoerende en
een rechterlijke macht. De bedoeling was dat niet 1 iemand alle politieke macht had. Deze scheiding
moest absolutisme en dictatuur onmogelijk maken en onrechtvaardigheid zo veel mogelijk
voorkomen. Het is bedacht door de franse filosoof montesquieu.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veramolenaar123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
