Dit document bevat aantekeningen van alle gegeven hoorcolleges (week 1 t/m 8) van het vak Notaris, Recht en Samenleving. De dikgedrukte stukjes zijn de titels van de dia's. Zo kan je per dia de aantekeningen bekijken.
Week 1 Inleiding, geschiedenis en karakterisering
Het notariaat is zo oud als de mensheid: waar je ook komt, in een of andere vorm bestaat er
in elke tijd en elke plaats een notariaat.
Er is altijd behoefte aan deskundige figuur die vastlegt wat er met elkaar is afgesproken,
wanneer en waar dat gebeurd is.
Ontwikkeling:
- Latijns notariaat; ambtenaar, maar dan wel betaald door cliënt
- Karel V heeft nodige regelgevingen gegeven, maar in praktijk weinig effect
- In 16e eeuw zag je dat de notaris nog niet de vertrouwensfiguur was die hij zou
moeten zijn om goed te functioneren.
- In de 80-jarige oorlog zie je dat het notariaat in delen van Nederland verdwijnt.
Taken die een notaris had werden uitgevoerd door gemeenteambtenaar of door
griffie van een rechtbank.
o Hoewel je aan notariële handboeken kan aflezen dat het wel beter wordt
door de jaren heen;
o Met name erfrecht en huwelijksgoederenrecht core business van notariaat;
o Eerste modellen (voorbeeldakten aan de hand van waarvan je akten kan
opstellen).
- Franse tijd (1800-1841). Zij nemen hun eigen wet mee (de Ventôsewet 1803,
invoering hiervan in 1810 in Nederland).
- 1842 Wet op het Notarisambt.
- 1843 Oprichting ‘Broederschap der Notarissen’.
Week 2 KNB, ambt en onderneming, Europese Unie
KNB – algemeen
De KNB is vanaf 1999 een PBO geworden (publiekrechtelijk bestuursorgaan).
De KNB legt regels vast en legt deze uit. Daarnaast zijn ze ook bezig met visies voor de
toekomst.
KNB – organen
KNB – taken en bevoegdheden
De KNB maakt reglementen die gelden voor het notariaat. Denk hierbij aan de beleidsregels
omtrent kwaliteitsrekeningen en met wie notarissen mogen samenwerken. Ze mogen wel
samenwerken met advocaten maar bijvoorbeeld niet met accountants.
‘Peer review’: een mede-collega loopt met je mee om te kijken naar verbeterpunten.
(vervolg)
In het testamentenregister wordt niet het testament zelf geregistreerd maar er wordt wel
neergezet dát er een testament is gemaakt en bij welke notaris.
,De KNB is verantwoordelijk voor de opleiding van kandidaat-notarissen.
In het WPNR worden vakinhoudelijke stukken gepubliceerd. Dit blad wordt uitgegeven door
het KNB.
De KNB lobbyt voor de positie van de notaris.
Andere notariële organisaties
De KNB bevordert samenwerkingsverbanden. Met ze tweeën is er immers altijd meer
controle. Door je als eenzitter bij Netwerk Notarissen aan te sluiten biedt dit al meer
bescherming.
Notaris – werkzaamheden
Het ambt van de notaris houdt meer in dan in de wet is te vinden.
Het ambt van de notaris bestaat uit verschillende aspecten:
- Wettelijke werkzaamheden;
o O.a. verzegeling, ontzegeling, eedsaflegging, legalisatie, apostille, copie
callationée.
- Daarmee nauw samenhangende werkzaamheden;
o Kwaliteitsrekening.
- Buitenwettelijke werkzaamheden, en
o O.a. juridische advisering.
- Relevantie onderscheid
Als een gebouw wordt verzegeld kan je er pas weer in als de notaris het ontzegeld.
Art. 25 Wna: de notaris is verplicht om een kwaliteitsregeling aan te houden.
Het saldo van een kwaliteitsregeling komt niet toe aan de notaris. Dit heeft als gevolg dat bij
eventueel faillissement het geld niet in de boedel valt. De zwakke plek van de
kwaliteitsrekening is dat de notaris de complete zeggenschap heeft over deze rekening. De
notaris zou dus als het erg slecht gaat met zijn praktijk daar misbruik van kunnen maken.
Ook in het privéleven dient de notaris zich te gedragen als zodanig. Hij kan bijvoorbeeld niet
dronken achter het stuur zitten.
Notariskantoor, bijzonderheden
Het protocol is de kern van je notariële praktijk. Dit bestaat uit aktes e.d., dit is eigendom
van de staat. Je bent als notaris wel de hoeder van het protocol.
Aktes e.d. worden op speciaal papier gedrukt zodat het niet zomaar vergaat.
Financiële verbodsbepalingen voor notaris in persoon
De ratio erachter is dat je als notaris een stabiele en betrouwbare schakel moet zijn als je
zelf je financiële registratie op orde hebt. Je mag niet financieel kwetsbaar zijn.
,Onderscheid ambt en onderneming – voorbeelden
Als notaris ben je naast de ambtelijke werkzaamheden ook ondernemer.
Het protocol kan je niet op de balans zetten, het is geen deel van je onderneming. De
goodwill daarentegen wel zoals bijvoorbeeld je cliëntenbestand. De kwaliteitsrekening
maakt wel deel uit van je onderneming maar het geld wat daar op staat niet, je beheert het
alleen maar.
Als je een protocol van een notaris overneemt heb je de toestemming van de KNB nodig. In
die tussentijd kan je het protocol wel waarnemen.
Marktwerking – nieuwe initiatieven
Door de marktwerking gingen notarissen elkaar beconcurreren. Dit heeft tot verschillende
gevolgen (tendensen) geleid binnen het notariaat.
Samenwerking externe partijen, doorverwijzing
Vraagtekens bij de HEMA-notaris. Hoe kan een notaris op die manier voldoen aan zijn
belehrung?
Beoordeling door KNB, tuchtrechter
Alleen de nationale notaris was afgekeurd door de rechter aangezien de onafhankelijkheid
van de notaris moet worden gewaarborgd.
De HEMA-notaris was toegestaan alleen ze moesten er wel voor zorgen dat de HEMA niet bij
de aktes kan komen (in strijd met geheimhouding).
Samenwerking notariskantoren
Digitalisering
Digitalisering samen laten lopen met prijsvechter schap door men zelf al een beginnetje te
laten maken via internet.
Prijsvechters en vergelijkingsites
Prijsvechter schap wordt bevordert door vergelijkingsites van waar vind je de goedkoopste
notaris?
Prijsvechters (vervolg)
Een laag tarief rekenen ontslaat een notaris niet van zijn zorgvuldigheidsverplichting (zie
arrest Goedkoopste notaris).
Twee(- of meer)deling in het notariaat
Verschillende omvang
Europese Unie
, Het Nederlandse notariaat is erg sterk als je het vergelijkt met andere landen binnen de EU.
Dit gaat gepaard met de sterkte notariële opleiding die we hier hebben.
De notaris is uitgesloten van de EU-regelgeving. Dit is het gevolg van lobbywerk.
De kern van de Franse uitspraak die is voorgeschreven staat uitgelegd in het artikel van
Biemans ‘’Europese Unie en notariële studie’’.
Art. 6 lid 1 Wna zegt dat ook mensen met een andere nationaliteit notaris kunnen worden in
Nederland. Je moet nog wel voldoen aan de andere vereisten. Dit zijn o.a.: spreken van de
Nederlandse taal, Nederlandse opleiding gevolgd, x aantal jaar in Nederland gewerkt op een
notariskantoor.
EU – Territoriale monopoliepositie
Alleen als Nederlandse notaris kan je hier aktes verlijden. Met een andere nationaliteit kan
je ook notaris in Nederland worden maar de gestelde eisen van hierboven zorgt ervoor dat
de Nederlandse notaris een Nederlandse monopoliepositie heeft binnen de EU.
EU – domeinmonopolie
Door een procedurele fout worden Engelsen niet-ontvankelijk verklaard. Als dit niet was
gebeurd had het Hof van Justitie moeten oordelen over de vraag of het niet onnodig is dat
een notaris verplicht is bij een vastgoed overdracht.
Week 3 Onafhankelijkheid en onpartijdigheid, financiële aspecten
Onafhankelijkheid en onpartijdigheid
HR Groningse huwelijksvoorwaarden: omstreeks 1980. Het ging niet goed met de praktijk
van de notaris. Hij dreigde failliet te gaan. Dit trok de aandacht van de toenmalige Kamer van
Toezicht. Daar werd gesteld dat het zowel voor de notaris zelf als voor het algemeen belang
belangrijk was dat hij niet failliet ging (een notaris die failliet gaat haalt de krant). Ze stelde
voor om de huwelijkse voorwaarden die hij had met zijn vrouw op te heffen en zo haar geld
te gebruiken om de schulden te voldoen zodat hij eervol kon worden ontslagen als notaris.
De rechtbank had goedkeuring gegeven om de huwelijkse voorwaarden op te heffen en het
geld van de vrouw werd gebruikt om de schulden van het notariaat af te lossen. Na een
aantal jaar gingen ze uit elkaar. Toen werd de vrouw uitgelegd dat haar geld was gebruikt
voor zijn schulden. Zij wilde haar geld. Ze stelde de passerende notaris aansprakelijk die de
akte had verleden voor de door haar verleden schade. De HR gaf haar gelijk: ‘het is de taak
van de notaris om te behouden voor misbruik van feitelijk overwicht en juridische onkunde.
De passerende notaris is aansprakelijk voor de geleden schade’.
Dit heeft te maken met de onpartijdigheid van de notaris. De notaris had het algemeen
belang van het notariaat laten prevaleren boven het belang van de vrouw. Dit was de
verkeerde afweging.
De onafhankelijkheid betekent eigenlijk zoveel als ‘de notaris heeft zelf geen belang’. Voor
de notaris zelf moet de uitkomst geen verschil maken. De notaris mag zich niet laten
beïnvloeden (zowel crimineel als andere belangen).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kristel3108. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
