Samenvatting uit boek: Schoolpedagogiek
Kinderen maken deel uit van een groep; een klas, van een school, met andere woorden: deel van een
gemeenschap in het klein. Opvoeding en onderwijs richten zich dus wel op de ontwikkeling van het
kind, maar dat is altijd een kind in een context: de groep of gemeenschap waarin het opgroeit.
Onderwijzers vormden rond 1900 een progressieve maatschappelijke voorhoede: zij maakten zich
sterk voor de verbetering van het onderwijs, preciezer: het volksonderwijs. Daarvoor is nodig dat de
leraar het kind persoonlijk observeert en de leerstof aanpast aan het ontwikkelingsniveau van het
kind. De leraar moet vooral zelf een goed voorbeeld zijn en proberen een positief pedagogisch
klimaat te creëren. Ten slotte moet de klas liefst heterogeen zijn samengesteld zodat de leraar de
verschillen tussen kinderen kan aangrijpen om samen met hen een gemeenschap in het klein te
vormen (aspecten van Thijssen en Bol).
Thijssen was niet de enige in ons land die zich sterk maakte voor het nieuwe onderwijs. Er ontstond
rond 1900 een zogenoemde nieuwe-schoolbeweging die de school wilde hervormen; zij werd ook wel
bekend onder de naam reformpedagogiek. Binnen de enorme diversiteit van ‘nieuwe’ scholen is er,
naast de eenmansinitiatieven, ook een aantal dat zich blijvend heeft gevestigd en is uitgegroeid tot
een internationale beweging. De grote 5:
1. Maria Montessori 🡪 voor zelfopvoeding. De leeromgeving moet daar op ingericht zijn dmv
ontwikkelingsmaterialen zodat het kind zelf ervaringen kan opdoen en zelfstandig kan leren.
2. Rudolf Steiner 🡪 vrije school. Hierin wordt gewerkt volgens het antroposofische mensbeeld: de
mens is een 3ledig wezen dat denkt, voelt en wil. Deze 3 moeten evenwichtig worden ontwikkeld, dus
zowel kennis, als esthetisch gevoel (kunst) en doelgerichte beweging.
3. Peter Petersen 🡪 Jenaplanschool. Doel: experimenten met nieuwe organisatievormen. De kinderen
in verticale groepen; stamgroepen. Gericht op persoonlijke ontwikkeling vh kind.
4. Helen Parkhurst 🡪 Daltonschool. Gaat om 3 pedagogische (dalton)principes: vrijheid in
verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerking.
5. Célestin Freinet 🡪 Ontwikkelde (freinet)technieken waarmee kinderen aan het werk gingen, zoals
schrijven en lezen in combi met tekenen.
Het idee van de samenhangende nieuwe-schoolbeweging klopt eigenlijk niet. Er bestaan zeer grote
verschillen, maar al deze scholen komen toch op 3 punten overeen:
1. Ze verzetten zich tegen de ‘oude’ school die geen ruimte gaf aan de activiteit van het kind en geen
rekening hield met de verschillen tussen kinderen.
2. Verbinding tussen school en maatschappij.
3. Ontwikkeling van kinderen tot actieve burgers
H7 7.2.2 en 7.2.3
In 1901 werd de leerplichtwet van kracht. Vanaf dat moment moesten alle kinderen van 6 tot 12 jaar
naar school. Dat hield in dat steeds meer kinderen de school bezochten die thuis niet op het
onderwijs waren voorbereid, kinderen uit lagere sociale klassen waarvan de ouders geen of maar een
paar jaar onderwijs hadden genoten. Er speelde nog iets anders. De leerplicht bracht kinderen
dagelijks van 9 tot 4 uur in een eigen wereld bij elkaar. Ligthart speelde daarop in. Hij koos voor een
nieuwe aanpak die als uitgangspunt de wereld van de kinderen nam. Ligthart en vele andere
pedagogische vernieuwers vormden een brede internationale beweging, de nieuwe-schoolbeweging
of reformpedagogiek. Ze waren voorstanders van meer zelfwerkzaamheid in het onderwijs en van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dainelarietmeijer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,19. Je zit daarna nergens aan vast.