Kwalitatief onderzoek in de sociale wetenschappen
Bestuderen: H1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 29, 30
H2 Kwalitatief onderzoek
Pluralisatie van levende werelden ontwikkeling hiervan vraagt om een studie van sociale relaties
(daarom kwalitatief onderzoek), groeiende individualisatie van manieren van leven en biografische
patronen
Postmodernisme: eeuw van grote verhalen en theorieën is voorbij, lokale, tijdelijke en situationele
verhalen zijn nu belangrijk. Niet meer beginnen bij theorieën en deze testen, maar wetenschap richt
zich nu op inductieve strategieën: sensitizing concepts, de theorie wordt gevormd vanuit de empirische
studies. Kennis en praktijk worden als lokale kennis en praktijk gezien.
Wanneer kwalitatief onderzoek als er te weinig kennis bestaat over een leefwereld om een
hypothese over te stellen, sensitizing concepten zijn nodig om deze wereld te ontdekken en begrijpen.
Persoonlijke ervaringen van personen uit deze wereld zijn nodig om dit te kunnen doen.
Kwantitatief onderzoek wordt om verschillende redenen gedaan, o.a. om bevindingen te kunnen
generaliseren en om wetten te creëren. De invloed van de onderzoeker is zo klein mogelijk
(waarborgen objectiviteit).
Weber de taak van de onderzoeker is de disenchantment of the world (ontgoocheling v/d wereld)
d.m.v. analyses
Beck en Bonss ‘gebruiksonderzoek’ laat zien dat wetenschappelijke bevindingen niet zomaar in de
politiek en institutionele praktijk gebruikt kunnen worden. Wetenschap geeft geen absolute
waarheden.
Centrale ideeën van kwalitatief onderzoek:
- Keuze van methoden en theorieën (niet testen wat we al weten, maar de nieuwe theorie zelf
ontdekken)
- Erkenning en analyse van verschillende perspectieven van de participanten (kijkt naar het
subjectieve en de sociale betekenissen, kennis en praktijk van de participant, sociale
achtergronden spelen een rol in de kijk op een probleem)
- Reflexiviteit van de onderzoeker en het onderzoek (de kennis en subjectiviteit van de
onderzoeker is een expliciet onderdeel van het onderzoek)
- Verscheidenheid van benaderingen en methoden (de een begint bij subjectieve standpunten,
de ander creëert interacties en weer een ander reconstrueert de structuren in het sociale veld
en de latente betekenis van de praktijk)
Geschiedenis van kwalitatief onderzoek (zie ook collegeslides voor verschillende stromingen)
- 1928: Wundt, verstehen, volkspsychologie (psychologie, Duitsland)
- 1982: Bonss, monografische conceptie van wetenschap (sociologie, Duitsland), case studies
- 1918: Chicago School (Amerika)
De beperkingen van kwantitatief onderzoek
Naast de sociale ontwikkelingen, liggen de beperkingen van kwantitatief onderzoek aan de basis van
kwalitatief onderzoek. Kwantitatief onderzoek volgt dezelfde principes als de natuurwetenschappen
en besteedt aandacht aan het ontwikkelen van algemene wetten. Generalisatie, het trekken van
algemeen geldende ‘conclusies’ uit onderzoeksresultaten en validiteit, zowel binnen het onderzoek