Samenvatting van het boek: 'wat is wetenschap':
Hoofdstuk 8: De paradigmatheorie van Kuhn. De historische wending in de wetenschapsfilosofie’.
Hoofdstuk 9: Sociologie van de wetenschappelijke kennis
Hoofdstuk 10: Het knowledge filter
College MH 9 – wetenschapsfilosofie deel II – kritiek op het standaardbeeld
Standaardbeeld is een normatief beeld (zo zou het moeten = idealistisch) van hoe wetenschap zou moeten
zijn.
- Wiener Kreis: verifiëren;
- Popper: falsifiëren (een stelling/ theorie is waar tot het wordt gefalsifieerd en zo komen we steeds dichterbij de
waarheid)
- Merton: transparant en controleerbaar
Latour en Kuhn zeggen: wij beschrijven niet de normatieve wetenschap (hoe het zou moeten zijn) maar
descriptieve wetenschap (hoe het is).
Kuhn = historische visie op de ontwikkeling van wetenschap (paradigma = geheel van overtuigingen, aannames
en normen m.b.t. onderzoek, wat is veroorloofd in het onderzoek in een bepaalde tijd)
Latour = sociologische wending
Hoofdstuk 8 – paradigmatheorie van Kuhn
Ondanks de ingrijpende verschillen tussen de aanhangers van het logisch-positivisme en het kritisch
rationalisme, hadden ze één ding gemeen: wetenschap is een rationele onderneming. Wetenschappelijke
theorievorming, wetenschappelijke ontwikkeling kent haar eigen rationaliteit omdat de aanvaarding of
verwerping aan feiten van een logische argumentatie ondergaat. Het zijn nog steeds de feiten (al hebben die
volgens Popper een menselijk gezicht) beslissen over het lot van een empirische theorie.
Thomas Kuhn – reageert op Popper:
- Aanvaarding of verwerping van wetenschappelijke theorieën (wetenschappelijke ontwikkeling dus) wordt
uiteindelijk bepaald door sociale, sociaalpsychologische en psychologische factoren
- Wetenschappers verrichten hun onderzoek binnen de grenzen van een paradigma = werkterrein:
onderzoek vindt plaats binnen een paradigma van een bepaald werkgebied (discipline) wat wordt verricht
door onderzoekers die aanhanger zijn van het paradigma = normal science of normale wetenschap
Wetenschappelijk paradigma kan ook vallen, waarbij er sprake is van een crisis van het huidige paradigma
waardoor het verandert in een ander paradigma (paradigmatische omwenteling) = revolutionaire wetenschap.
Geen continue groei van onze kennis dus, maar een ontwikkeling waarin revolutionaire, epistemologische
(kennisleer; wat is leer) breuken zitten. Na deze breuken is niet alleen de kennis anders, maar de hele wereld
(het hele paradigma) = nieuwe kennis over een andere wereld = nieuw paradigma.
Deze ontwikkeling wordt niet door rationele ontwikkeling (feiten en logica) bepaald, maar door sociale,
sociaalpsychologische en psychologische factoren.
Volgens Kuhn doorloopt een wetenschappelijke discipline de volgende opeenvolgende fasen:
a. pre-wetenschap: er is nog geen paradigma dus is er geen overeenstemming
b. normale wetenschap: er is een paradigma, dus eenstemmigheid, waardoor vooruitgang mogelijk is
c. crisis: anomalieën oftewel onverklaarbare verschijnselen binnen de theorie worden openlijk onderkend
en het centrum van de belangstelling, waarbij er nog wel wordt vastgehouden aan het heersende
paradigma
d. revolutie: deze leidt tot een nieuwe normale wetenschap = paradigmaverschuiving
Normale wetenschap
Vier onderdelen van een paradigma:
1. Vakwetenschappelijke theorieën: grondbegrippen binnen de discipline, waarmee probleemstellingen en
oplossingen worden geformuleerd = wat is goede wetenschap
2. Filosofische vooronderstellingen: algemene filosofische uitgangspunten die ook gelden in de
wetenschappelijke discipline = welke methoden dienen worden te gebruikt om problemen op te lossen
3. Waarden: bepalen wat in het onderzoek mag en wat niet = welke problemen zijn interessant of relevant
voor wetenschappelijk onderzoek
4. Exemplarische voorbeelden: doel is om de vakwetenschappelijke grondbegrippen en --theorieën te
kunnen toepassen op de empirische werkelijkheid = welke vragen moeten worden beantwoord en
welke genegeerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Meikecvs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
