Hoorcollege 1: Jeugdcriminaliteit en Jeugdbescherming: omvang, definitie, meten &
verklaringen
Dit vak zal gaan over alles waarbij justitie te maken heeft met kinderen:
jeugddelinquentie/jeugdcriminaliteit en jeugdbescherming/kindermishandeling → dezelfde oorzaken
en gaan vaak samen
Jeugdcriminaliteit
Jeugdcriminaliteit is een verzamelnaam voor strafbaar gedrag van minderjarigen. Hierbij kun je
denken aan vernieling, winkeldiefstal, zware mishandeling en moord. Zodra een delict is gepleegd
door een minderjarige, betreft het jeugdcriminaliteit. In Nederland kan niemand worden vervolgd voor
strafbare feiten die gepleegd worden voor zijn 12e jaar.
Criminele minderjarigen (12-18 jaar) worden berecht volgens het jeugdstrafrecht. Als daar aanleiding
voor is, kunnen jongeren tussen de 18 en 23 jaar ook berecht worden volgens het jeugdstrafrecht.
5 jongens op 1 meisje plegen delicten
Jeugdcriminaliteit is:
1. In strijd met het strafrecht.
2. Een sociale constructie: wat gezien wordt als strafbaar gedrag wisselt, over perioden, maar
ook over plaatsen. Wat bijvoorbeeld in Nederland niet als strafbaar wordt gezien, is dat in een
ander land wel, of andersom (bijv. abortus).
3. Heeft een wisselende taxatie: wat als crimineel gedrag wordt gezien, verandert voortdurend.
Vroeger werd veel meer als kwajongensgedrag gezien, terwijl er tegenwoordig vaker aangifte
van gedaan wordt; de aangiftebereidheid van mensen is toegenomen.
Jeugdcriminelen kunnen onderverdeeld worden in verschillende profielen:
• Experimenteerder = iemand die 1 of 2 keer iets doet wat niet zo ernstig is, en het daarna nooit
meer doet.
• Risicojongere / meerpleger = iemand die 3 of meer keer iets gedaan heeft
• Veelpleger = iemand die herhaald delicten pleegt.
• Zeer actieve veelpleger = herhaaldelijk in contact met politie, en ook al in het vizier is van de
instanties (het gezin wordt bekeken en de Raad van Kinderbescherming wordt erbij betrokken).
Hierbij gaat het om een kleine groep jongeren die verantwoordelijk is voor de meeste delicten, en
waar de samenleving het meeste last van heeft.
Zelfrapportage door jongeren: waar bestaat jeugdcriminaliteit uit?
Vermogen: alles waar sprake is van
diefstal
Neemt jeugdcriminaliteit toe of af?
Jeugdcriminaliteit is de laatste jaren uitzonderlijk veel in het nieuws. Daardoor lijkt het alsof het erg
toeneemt, maar echt weten doen we het niet. De meest recente geluiden zeggen dat
jeugdcriminaliteit afneemt, maar de delicten wel steeds ernstiger worden.
, • Cyberdelicten neemt toe na 12
• Drugs handel en georganiseerde criminaliteit nemen toe
Er is een verschil tussen zelfrapportage en
politierapporten
De wetenschap signaleert een afname van jeugdcriminaliteit bij alle groepen.
Maar:
• Lichte vormen van jeugdcriminaliteit dalen niet verder (diefstal, vernieling, verstoring van de
openbare orde).
• Meer jeugdigen zijn betrokken bij wapenincidenten en ernstige geweldsmisdrijven.
• Er worden meer jeugdigen veroordeeld voor cybercriminaliteit.
• Misdrijven gepleegd door jeugdigen worden steeds vaker buiten het strafrecht afgehandeld (bijv.
Halt-afdoening). De complexere zaken blijven wel bij justitie.
Voormalig nederlands antillianen en
marokko meer delicten,
Nederlands het minste
In cijfers is er een ontwikkeling te zien in jeugdcriminaliteit: de cijfers stijgen vanaf 2000, bereiken een
piek in 2007 en vanaf dat jaar nemen de cijfers af.
Verder blijkt dat de recidivecijfers wel stijgen sinds 2011: de jongeren die dus in aanraking zijn
gekomen met justitie en weer vrijkomen uit de Justitiële Jeugdinrichting (JJI), komen vaker weer in
aanraking met justitie → werk aan de winkel voor aangeboden justitiële interventies
