Toevoeging uit hoorcollege 01
Sancties: waarom? Verschillende perspectieven
1. Vergeldingstheorie
o De overheid moet wraak nemen op degene die onrecht pleegde.
o Absolute straftheorie: de straf vindt zijn grondslag in het misdrijf.
o De daad staat centraal.
2. Preventietheorie
o Door de persoon te straffen wordt voorkomen dat anderen strafbare feiten zullen plegen.
o Relatieve strafrechtstheorie: de straf beoogt een bepaald doel i.p.v. enkel vergelding.
Wordt onderverdeeld in:
Generale preventie = schrikreactie op anderen.
Speciale preventie = de misdadiger zelf ervan weerhouden in de toekomst weer
misdaden te gaan plegen forensische jeugdzorg sluit hier bij aan.
o Dader staat centraal
Justitieel ingrijpen en de stem van het kind:
- Waar haal je je informatie vandaan?
- Bij jonge kinderen: via anderen (maar bias); via observatie van gedrag (maar momentopname)
- Bij oudere kinderen: bij het kind zelf en bij anderen. Hoe weeg je de verschillende belangen?
Justitieel ingrijpen: het belang van het kind:
- Veilig opgroeien
Justitieel ingrijpen: verantwoordelijkheid van betrokken professional:
- De deskundige in het strafproces: op basis van Pro Justitia rapportage wordt bepaald of jongeren
een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens hebben (Vaststelling
toerekeningsvatbaarheid), bijv. t.b.v. oplegging PIJ.
- Voor zowel civiel als straf adviezen geldt:
o Praat met het kind en zijn ouder/verzorger(s)
o Observatie; diagnostisch onderzoek; risicotaxtatie; informatie van behandelaars
Maar ook: wetenschappelijke literatuur
Risico- en protectieve factoren
- Kunnen veranderbaar (dynamisch) bijvoorbeeld: opvoedvaardigheden; sociaal netwerk
- Kunnen onveranderbaar zijn (statisch) verstandelijke vermogens, geschiedenis van delinquent
gedrag. sterkste voorspelbare waarde
Wat werkt en hoe stel je dat vast? Databank Effectieve Interventies Nederlands Jeugd Instituut
- In theorie effectief: beschrijving van wat interventie beoogt te doen op basis van theorieën over
het te bestrijden gedrag [WAAROM]
- Procesevaluatie: wordt het programma uitgevoerd zoals bedoeld? Wordt de doelgroep bereikt?
Vaak beschrijving [HOE]
- Evaluatieonderzoek: is er gedragsverandering? Voor- en nameting
- Effectonderzoek: gedragsverandering toe te schrijven aan interventie? Voor- en nameting EN
controlegroep [HOE STERK]
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hendriks & Stams
,In het rapport ‘Landelijk Kwaliteitskader’ is een kwaliteitskader ontwikkeld dat door gemeenten
praktisch te hanteren is. Dit helpt gemeenten bij het maken van keuzes voor de inzet van interventies
gericht op jeugddelinquentie om zo hun preventieve aanpak vorm te kunnen geven.
Do’s:
- Ondersteuning van ouders bij kinderen
o Tot 12 jaar hebben ouders positieve invloed op het probleemgedrag van hun kinderen.
Investeer in erkende en effectieve oudertrainingsprogramma’s
o Vanaf 12 jaar moet de focus meer liggen op het verminderen van conflicten en het
verbeteren van de kwaliteit van de relatie.
- Preventie gedurende de adolescentieperiode
o Betrek indien mogelijk het eigen sociale netwerk van de jeugdige bij de preventie
mentor als vertrouwenspersoon
- Voorkomen van schooluitval startkwalificatie om later aan werk te kunnen komen.
o Voornamelijk bij speciaal onderwijs hierin investeren drempels voor intensieve
samenwerking tussen scholen en zorgorganisaties wegnemen + aanwezigheid van
voldoende zorgprofessionals in de school.
- Gestructureerde vrijetijdsbesteding sport en cultuur werkt minder goed bij opeenstapeling
van risicofactoren.
- Veilige buurt.
- Laat interventies aansluiten op het RNR-model.
o Interventies zonder RNR-principes niet effectief/schadelijk
o Interventies met RNR-principes 17%-35% recidive-reductie
- Het principe van programma-integriteit wordt het uitgevoerd zoals bedoeld?
- Het principe van professionaliteit
o Laat geïndiceerde preventie bij voorkeur uitvoeren door een forensische zorginstelling,
die gebruik maakt van een multidisciplinair team.
o Werk bij selectieve en geïndiceerde preventieve interventies met (ondersteuning van)
gecertificeerde (BIG en/of SKJ geregistreerde) zorgprofessionals.
- Richten op meerdere risicofactoren willen ze werkzaam zijn (uitzondering zijn
opvoedingsinterventies).
- Bij selectieve en geïndiceerde preventie oplossingsgericht werken o.b.v. doelen die betekenis
hebben voor de jeugdigen (en hun gezinnen) zelf. Hierbij rekening houden met de drie basale
voorwaarden van zelfdeterminatie:
o Autonomie Zelf beslissingen kunnen nemen
o Verbondenheid Betekenisvolle relaties aangaan
o Competentie Vaardigheden ontwikkelen om bij de leeftijd passende
ontwikkelingsopgaven te kunnen volbrengen
- Investeer alleen in interventies die erkend zijn door het NJI, bij voorkeur door de deelcommissie
Justitiële Interventies, en die onderzocht zijn of in de nabije toekomst onderzocht worden op hun
effectiviteit en goed gemonitord blijven
- Investeer alleen in nieuwe interventies wanneer sprake is van een leemte in het aanbod.
- Investeer in interventies die gericht zijn op het individu in plaats van groepen waarin jongeren
elkaar onderling negatief kunnen beïnvloeden.
- Investeer in interventies voor algemene delinquentie, omdat deze voor een deel mogelijk ook
effectief zijn bij specifieke vormen van delinquentie en verschillende doelgroepen.
- Investeer in selectieve interventies die weinig intensief en/of kortdurend zijn (“less is more”).
- Investeer bij geïndiceerde preventie in multimodale behandelingen die gebruik maken van een
systemische en individuele (cognitief)gedragstherapeutische aanpak.
Dont’s:
- Onkritisch staan tegenover reclame voor interventies reclame is geen bewijs voor effectiviteit.
,- Beperkte financiële middelen verdelen over alle risicogroepen.
- Investeren in universele interventies, omdat de (positieve) effecten hiervan niet zijn aangetoond
of juist negatief zijn.
- Investeren in interventies die zich slechts of vooral richten op één risicofactor.
- Interventies breed implementeren zonder dat de (positieve) effecten daarvan bewezen zijn.
- Investeren in geïndiceerde preventieve interventies voor jeugdigen met een laag risico op
delinquentie. Deze aanpak is immers te intensief met daardoor kansen op negatieve effecten,
waaronder stigmatisering.
- Investeren in interventies waarvan niet op een valide en betrouwbare manier wordt vastgesteld
of deze worden uitgevoerd zoals bedoeld.
- Kiezen voor een goedkope zorgaanbieder met onvoldoende expertise om meerdere
risicofactoren effectief te kunnen aanpakken.
- Investeren in selectieve preventie met onduidelijke beschrijving van de doelgroep en
risicofactoren.
- Investeren in preventieve gedragsinterventies die gebaseerd zijn op externe controle en dwang.
- Kiezen voor interventies die zich richten op de ‘eigen kracht’ van het sociale netwerk bij
jeugdigen met een hoog risico op delinquentie, bij wie sprake is van een opeenstapeling van
problemen op meerdere risicodomeinen.
- Jongerenwerk gelijkstellen aan gedragsinterventie ter voorkoming van delinquentie.
- Onderzoek uitvoeren naar interventies die onvoldoende theoretisch onderbouwd zijn en/of
waarvan uit de wetenschappelijke literatuur bekend is dat zij niet werken of tot schadelijke
effecten kunnen leiden.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Van der Put … Solinge
Twee centrale doelen in de studie over interventies gericht op kindermishandeling:
1. Het samenvatten van de effecten van interventies gericht op het voorkomen of verminderen van
kindermishandeling.
2. Het onderzoeken van potentiële moderatoren van deze effecten, zoals specifieke
interventiecomponenten en studiekenmerken.
Resultaten
- CGT, huisbezoeken, oudertraining, gezinsgerichte/multisystemische interventies, interventies
gericht op middelenmisbruik en gecombineerde interventies waren effectief in het voorkomen
en/of verminderen van kindermishandeling.
- De algehele effectgrootte van interventies was significant maar klein voor zowel preventieve als
behandelprogramma’s.
- Preventieve programma’s hadden grotere effecten wanneer deze:
o kortdurend waren (0–6 maanden)
Dit verklaren ze a.d.h.v. het RNR-model hoe minder risico, hoe minder
intensief de interventie hoeft te zijn.
o zich richtten op het vergroten van het zelfvertrouwen van ouders
o werden uitgevoerd door professionals.
Er zijn sterkere effecten gevonden van preventieve interventies wanneer studies langere
follow-up periodes hadden sleeper-effect van interventies de impact van interventies
laten zich pas vertraagd zichtbaar worden.
- Behandelprogramma’s waren effectiever wanneer zij zich richtten op het verbeteren van
opvoedvaardigheden en sociale/emotionele ondersteuning.
Bovendien lijken deze effectiever te zijn dan preventieve programma’s.
Empowerment werkt minder goed in curatieve programma’s omdat kinderen uit
hoogrisicogezinnen minder profiteren van de aanwezigheid van beschermende factoren.
Interventies gericht op het vergroten of versterken van beschermende factoren, zoals
, empowerment, zal in deze gezinnen niet noodzakelijkerwijs leiden tot een afname van
kindermishandeling.
Het onderzoeken van effectieve componenten van interventies is van belang voor de praktijk, omdat:
1. Het helpt bij het selecteren van interventies met bewezen effectieve componenten.
2. Het biedt de mogelijkheid om bestaande interventies te verbeteren door effectieve elementen te
integreren en ineffectieve elementen te verwijderen.
3. Het kan de last voor professionals en gezinnen verminderen door interventies efficiënter te
maken.
Er waren sterkere effecten bij preventieve interventies wanneer het onderzoek was gebaseerd op
een quasi-experimenteel onderzoeksdesign. Verklaring:
- De onderzoekers suggereren dat quasi-experimentele studies mogelijk meer contextspecifieke
interventies toepassen, wat leidt tot grotere effecten. Daarnaast kunnen deze studies minder
strikte controle over verstorende variabelen hebben, wat de effecten kan vergroten.
- Bovendien kunnen, wanneer matchingprocedures correct worden toegepast in quasi-
experimentele studies, redelijke controlegroepen worden gevormd, waardoor generalisatie van
de resultaten goed haalbaar en realistisch is.
M.b.t. de aanpak van kindermishandeling worden de volgende interventies aanbevolen:
- MST-CAN/BSF intensieve familie therapie;
- Triple P oudertraining;
- ACT-Parent’s Raising Safe Kids Program kortdurende oudertraining;
- Healthy Start een thuisbezoek interventie.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hoofdstuk 24: Ingrijpen in gezinnen
Ingrijpen kan in straf- of civielrechtelijk kader
- Straf sprake van delinquent gedrag
- Civiel sprake van ernstige kindonveiligheid
Door gecertificeerde instelling voor jeugdbescherming (GI). In samenspraak met Raad voor de
Kinderbescherming én met machtiging kinderrechter. Uitgevoerd door aanbieders jeugdhulp, vaak
ambulant, soms residentieel. Altijd conform IVRK, maar soms ook berispingen.
Inleiding
Interventie in gezinnen is gelegitimeerd als dit het belang van het kind dient. Dit is uitgewerkt in
artikel 3 IVRK.
Maar niet alleen kinderen hebben rechten en belangen, ook ouders hebben die. Zij willen hun
kinderen verzorgen en opvoeden en hebben er belang bij dat ze de vrijheid hebben om dit te doen
zonder bemoeienis van buitenaf. Dit heeft ook invloed op de grenzen van overheidsbemoeienis.
De belangen van kinderen en ouders moeten echter niet als losse/oppositionele belangen worden
beschouwd beiden hebben het belang om hun unieke relatie in stand te houden.
Bemoeienis van en interventie door de overheid
Dwangzaken situaties waarin ouders menen dat zij geen hulp nodig hebben in de zorg/opvoeding
van hun kinderen of zij deze niet willen ontvangen, of jongeren weigeren hulp hierin legt de
rechter hulpverlening en toezicht op. Het gaat hier om interventies in de privésfeer een
fundamentele ingreep in de ouder-kind relatie. Dit mag niet zonder legitieme redenen gebeuren.
Ouders zijn wettelijk verantwoordelijk om de zorg voor hun kinderen te verschaffen en hun kinderen
op te voeden. De overheid heeft echter de plicht om de rechten van kinderen te waarborgen en te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper doriendeboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.
