COLLEGEDICTAAT
Behandeling en interventies gericht op psychosociale
problemen leerproblemen en ontwikkelingsproblemen
(200300085)
Universiteit Utrecht 2016/2017
, Inhoudsopgave
College 1
Orthopedagogiek als handelingswetenschap/ behandelperspectieven 3
College 2
Het leertheoretisch kader als behandelingsperspectief 7
College 3
Interventieonderzoek 13
College 4
Cognitieve gedragstherapie nader uitgewerkt 20
College 5
Behandeling binnen het werkveld leerlingenzorg 22
College 6
Protocollair versus modulair 24
College 7
Non-specifieke factoren van behandeling met het accent op gehandicaptenzorg 26
College 8
Gezinsinterventies en internaliserende problemen 29
2
,College 1
Orthopedagogiek als handelingswetenschap/ behandelperspectieven
Martine Mönch
25 april 2017
Als orthopedagoog pas je kennis (over procedures en methodieken) en kunde toe, met als
doel om wat gewenst is te realiseren: het normatieve gezichtspunt.
Het oorspronkelijke object van de orthopedagogiek is het afwijkende kind.
Wat is afwijkend:
- Het moeilijk opvoedbare kind
- Het kind met leerproblemen
- Het fysiek of mentaal beperkte kind
Het doel van orthopedagogisch ingrijpen is om het kind te helpen bij de maatschappelijke
integratie.
Therapiecyclus: indicatieanalyse als scharnierpunt
- Planning
- Uitvoering
- Beoordeling van effect
Orthopedagogisch handelen binnen de onderscheiden fasen in het hulpverleningsproces:
- Beslissingsmomenten inbouwen (regulatieve cyclus)
- Voortgang bewaken door onderzoeksmomenten in te bouwen (empirische sub-cycli)
Fasen van de regulatieve cyclus
- Probleemherkenning
- Probleemdefiniëring
- Bedenken en afwegen van behandelingsmogelijkheden
- Maken van een plan
- Plan uitvoeren
- Evaluatie
(Van Strien, 1986)
Complexiteit van behandeling
- Het integreren van gegevens wordt complexer naarmate de problematiek
veelzijdiger is en er meer disciplines zijn betrokken
- Veel factoren van invloed op uiteindelijke resultaat
- Dialogische gerichtheid van de orthopedagoog
Orthopedagogische invalshoek
- Verschil kind-adolescent:
- Afstemmen op ontwikkelingsniveau
- Het kind is nog afhankelijk van anderen
- Ethische kwesties
3
, Systemisch model
Visie en etiologie probleemgedrag
- Functioneren van het gezin
- Opvoedstijlen en opvoederskenmerken
- Wederkerigheid
Diagnostische instrumenten
- Gedrag niet geïsoleerd bekijken
- Men dient te kijken in meerdere (sub-)systemen
- Instrumenten: gezinsobservatie, gezinsvragenlijsten, gezinsinterview, genogram
Visie op behandeling
- Focus: gezinssystemen
- Aanpak: zorgen voor een gezond en evenwichtig gezinssysteem
Interventies
Aangrijpingspunten in het gezinssysteem:
- Gezinstherapie (systeemtherapie)
- Oudergroepen, oudertherapie
Psychodynamisch model
- Gericht op ontwikkelingsproces
- Voor persoonlijke ontwikkeling: angst en emotionele crisissen
- Belang personen in vroege ontwikkeling
- Aandacht voor intrapsychische aspect individu
Visie
Persoonlijkheid is de uitkomst van een ontwikkelingsproces:
Id: lustprincipe
Ego: realiteitsprincipe
Superego: ego-ideaal geweten
Etiologie probleemgedrag
- Sociaal emotionele ontwikkeling raakt verstoort door het niet succesvol oplossen van
een conflict (tussen id, ego en super-ego)
- Conflict is ontstaan in de: orale, anale of fallische fase
Diagnostische instrumenten
- Interview vroege ontwikkeling
- Projectiemateriaal (vertelplaten, zinaanvullijsten, tekeningen, spel)
Visie op behandeling
- Geblokkeerde ontwikkeling weer op gang brengen door kind inzicht te geven in
tegenstrijdige wensen en gevoelens
- Beinvloeden van objectrelaties (relaties met significante anderen)
Interventies
- Melanie Klein
Eerste analytica die de rol van spel benadrukte bij de behandeling van kinderen. De
psychoanalytische interpretatie van het spel van het kind als equivalent van de vrije
associatie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmilieVonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.