Collegejaar
2022-2023
INTERNATIONAAL
Docenten
STRAFRECHT R. van Elst
Hoorcolleges Radboud Universiteit, Nijmegen
,INHOUDSOPGAVE
HOORCOLLEGE 1: RECHTSMACHT 14/9/22..................................................................................................... 4
INLEIDING RECHTSMACHT.........................................................................................................................................4
Piraterij Taipan.................................................................................................................................................4
INLEIDING INTERNATIONAAL STRAFRECHT.....................................................................................................................4
HOORCOLLEGE 2: VERVOLG RECHTSMACHT 21/9/22......................................................................................6
RECHTSMACHT BINNEN HET WVSR.............................................................................................................................6
BELANGRIJKE GRONDSLAGEN VOOR RECHTSMACHT BUITEN WVSR....................................................................................7
HOOR/WERKCOLLEGE 3: RECHTSMACHT EN IMMUNITEITEN 28/9/22............................................................9
‘COMBATTANTENIMMUNITEIT’..................................................................................................................................9
‘Internationaal gewapende conflicten’..........................................................................................................10
Geïnternationaliseerde conflicten..................................................................................................................10
Relevantie Tamil Tijgers..................................................................................................................................12
DIPLOMATIEKE ONSCHENDBAARHEID.........................................................................................................................12
Functionele versus persoonlijke immuniteit...................................................................................................13
HOOR/WERKCOLLEGE 4: UITLEVERING 5/10/22...........................................................................................15
UITLEVERING........................................................................................................................................................15
Extradition in transition?................................................................................................................................15
Wat is uitlevering?..........................................................................................................................................15
Uitlevering vs. overlevering............................................................................................................................16
Uitlevering......................................................................................................................................................16
Uitleveringsverdragen met andere staten.....................................................................................................18
HOOR/WERKCOLLEGE 5: UITLEVERING 12/10/22.......................................................................................... 19
TERUGBLIK NAAR VORIGE WEEK...............................................................................................................................19
UITLEVERINGSPROCEDURE......................................................................................................................................20
DUBBELE STRAFBAARHEID.......................................................................................................................................20
Wat is in Nederland niet strafbaar en in andere landen wel?........................................................................20
Wat is de ratio van dubbele strafbaarheid?...................................................................................................20
Vereisten.........................................................................................................................................................20
Proportionaliteit.............................................................................................................................................21
Accessoire uitlevering.....................................................................................................................................21
Aanvullende toestemming (art. 12 Uw).........................................................................................................21
Materiele feit..................................................................................................................................................21
Analogisch redeneren.....................................................................................................................................21
HOOR/WERKCOLLEGE 6: MENSENRECHTENSCHENDINGEN 19/10/22............................................................23
MENSENRECHTENSCHENDINGEN..............................................................................................................................23
WEIGERINGSGRONDEN UITLEVERING.........................................................................................................................25
Als vuistregel...................................................................................................................................................25
Uitleveringsrechter.........................................................................................................................................25
Minister van Justitie en Veiligheid..................................................................................................................25
BEROEP OP MENSENRECHTENSCHENDINGEN...............................................................................................................25
Overzicht ontstaan door de rechtspraak........................................................................................................25
Artikel 3 EVRM - voltooide foltering...............................................................................................................26
Artikel 6 EVRM – dreigende flagrante inbreuk eerlijk proces.........................................................................26
HOOR/WERKCOLLEGE 7: OVERDRACHT EN OVERNAME TENUITVOERLEGGING STRAFVONNIS 26/10/22.......29
INLEIDING............................................................................................................................................................29
FLAGRANTE INBREUK.............................................................................................................................................30
, Othman t. V.K. EHRM.....................................................................................................................................30
OVERDRACHT VAN DE TENUITVOERLEGGING VAN STRAFVONNIS......................................................................................31
STRAFVONNISSEN..................................................................................................................................................32
WOTS..............................................................................................................................................................32
WWETGSBC....................................................................................................................................................34
HOOR/WERKCOLLEGE 8: OVERDRACHT 2/11/22...........................................................................................36
WETS................................................................................................................................................................ 36
LIJSTFEITEN EN DUBBELE STRAFBAARHEID...................................................................................................................37
ZAAK VAN LAARHOVEN..........................................................................................................................................38
HOOR/WERKCOLLEGE 9: VERSTEK EN UNIESTRAFRECHT 9/11/22.................................................................40
WETS................................................................................................................................................................ 40
VERSTEK............................................................................................................................................................. 41
Recht om zich te (doen) verdedigen...............................................................................................................41
Nederlands voorbehoud EUV..........................................................................................................................42
Wat moet worden verstaan onder ‘op de hoogte zijn van het proces’?........................................................42
UNIESTRAFRECHT..................................................................................................................................................42
Uniestrafrecht.................................................................................................................................................44
Doel van de Europse Unie...............................................................................................................................45
Wat doet de EU op strafrechtelijk terrein?.....................................................................................................45
Verbeteren politiële en justitiële samenwerking:...........................................................................................45
Wetgevingsprocedure: instrumenten van de EU............................................................................................47
Instrumenten van de EU.................................................................................................................................47
Verbeteren politiële en justitiële samenwerking:...........................................................................................47
Harmoniseren.................................................................................................................................................47
Begrippen harmoniseren................................................................................................................................48
HOOR/WERKCOLLEGE 10: VERVOLG VERSTEK EN UNIESTRAFRECHT 16/11/22..............................................50
NOODREMPROCEDURE...........................................................................................................................................50
HOOR/WERKCOLLEGE 11: OPSPORINGSHULP EN KLEINE RECHTSHULP 23/11/22..........................................52
MH17...............................................................................................................................................................52
Problematisch: de keuze van het OM om enkel commune delicten ten laste te leggen................................52
Commandantenimmuniteit............................................................................................................................52
WEDERZIJDSE RECHTSHULP.....................................................................................................................................53
Toepassingsbereik..........................................................................................................................................53
JUSTITIËLE RECHTSHULP..........................................................................................................................................54
Europees onderzoeksbevel.............................................................................................................................54
Uitvoering in Nederland.................................................................................................................................55
HOOR/WERKCOLLEGE 12: INTERNATIONALE MISDRIJVEN 30/11/22.............................................................56
HOOR/WERKCOLLEGE 13: OVERLEVERING 7/12/22......................................................................................68
OVERDRACHT EN OVERNAME – MH17.....................................................................................................................68
RECHTSHULP........................................................................................................................................................69
Europees onderzoeksbevel.............................................................................................................................69
Toelichting......................................................................................................................................................69
TENTAMEN..........................................................................................................................................................71
, Hoorcollege 1: Rechtsmacht 14/9/22
Literatuur
R. van Elst, ‘Rechtsmacht’, in Handboek internationaal strafrecht 2022, § 1, 2, 3 en 9.
Rechtspraak
HR 18 september 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB1471, NJ 2002/559 m.nt. N.J. Schrijver en J.M. Reijntjes
(Decembermoorden Suriname).
HR 21 oktober 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD6568, NJ 2009/108 m.nt. N. Keijzer.
INLEIDING RECHTSMACHT
Piraterij Taipan
(Overlevering aan Duitsland Rb. Amsterdam 4 juni 2010, ECLI:NL:RBAMS:2010:BM6780, NJ 2010/591
m.nt. A.H. Klip)
Nederlandse mariniers bevrijden een Duits vrachtschip van Somalische piraten. De Somaliërs komen
voor het gerecht in Duitsland. De Somaliërs zijn overgeleverd aan de Duitsers voor verdere
vervolging. Waarom heeft Duitsland rechtsmacht? Belangrijke beginselen waarom Duitsland
rechtsmacht had:
• Vlagbeginsel (art. 3 Sr): knoopt aan bij de nationaliteit van het schip of het vliegtuig. Dat
wordt bepaald door waar het schip is geregistreerd. Strafbare feiten aan boord van zo’n vliegtuig
of schip, daarop is dan het recht van toepassing van die vlag.
• Passief nationaliteitsbeginsel: Strafbare feit wordt begaan tegen Duitsers, gezien het schip
Duits is en de bemanning waarschijnlijk ook Duits is. Dus dan knoop je meer aan bij wie de
slachtoffers zijn.
- Passief nationaliteitsbeginsel: het feit wordt tegen een Duitser gepleegd - slachtoffer.
- Actief nationaliteitsbeginsel: een Duitser pleegt het delict - dader.
• Universele rechtsmacht: strafrecht toepasselijk op dat specifieke feit, waar ter wereld het
ook is begaan. Internationale gemeenschap heeft dan belang bij vervolging ervan. Had Nederland
of Duitsland wel universele rechtsmacht? Universele rechtsmacht wordt eigenlijk alleen
gevestigd tegen delicten die echt overal verboden zijn zoals genocide, oorlogsmisdaden etc.
Zeeroof is een standaard delict waarvoor universele rechtsmacht is erkend.
Het gaat meer om de achterliggende bescherming van een rechtsgoed. Dus moord is niet per se
universele rechtsmacht, alleen als je weet dat het door elke staat beschermd wordt gezien het
achterliggende rechtsgoed. Dit kan je vinden in een verdrag. Er is geen systeem internationaal
straf(proces)recht. Dus als er een verdrag ontbreekt, heb je een probleem.
• Universeel delict: moord en doodslag zal in elk land ter wereld wel strafbaar zijn. Dan is het
een universeel delict. Dat wil niet zeggen dat er universele rechtsmacht is.
Die accountability (strafrechtelijke aansprakelijkheid) is maar voor een heel klein deel aan de orde
vaak (week 9). Pas bij het internationaal strafhof gaat het daarover. Maar bij staten onderling speelt
dat nauwelijks een rol. Schuld, opzet en daderschap spelen nauwelijks een rol. Als je wordt opgeëist
om te worden uitgeleverd is de vraag of je het hebt gedaan niet relevant. Dat wordt daarna wel
beoordeeld. Zelfs als de tenuitvoerlegging wordt uitgevoerd wordt bij de uitvoering niet meer ter
discussie of je het wel hebt gedaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmeevhhof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
