Gezondheid en bewegen:
Workshop 1 terreinverkenning:
Anatomie/fysiologie/pathologie:
anatomie = het lichaam ontleden en verschillende delen benoemen.
Fysiologie = werking van verschillende onderdelen samen.
Anatomie + fysiologie = functionele anatomie
Pathologie = leer der ziekte
Onderzoeksmethoden Extern/Intern:
Extern:
Inspectie = buitenkant van het lichaam observeren.
Palpatie = voelen met de handen
Percussie = kloppen op het lichaam -> geluid.
Auscultatie = direct luisteren naar geluiden uit het lichaam (stethoscoop).
Toucheren = voelen door met vingers het lichaam in te gaan. (vaginaal/rectaal).
Intern:
Röntgenopnamen = x-straling -> , alleen de botten zichtbaar.
Ct.- scan = röntgenstraling-> foto’s van lichaam in plakjes -> doorsnede van het lichaam.
Angiografie = afwijkingen in de hartholten en bloedvaten opsporen.
MRI- scan = Door een grote magneet gaan waterstofatoomkernen bewegen -> computer kan meten
of een lichaam veel of weinig water bevat –> leid tot doorsneden van het lichaam.
Echografie/echoscopie = Beeldvormend onderzoek met behulp van ultrageluidstrillingen.
Dopplersonografie = Door hoog frequente geluidsgolven kunnen stroomrichting en snelheid van het
bloed en bloedbaan worden geregistreerd.
Endoscopie = Alle manieren om in het lichaam te kijken door middel van een cameraatje.
EEG/ECG/EMG = Door middel van elektrische prikkels of signalen. EEG: Hersenactiviteit, ECG:
Hartactiviteit, EMG: Spieractiviteit.
Terminologia anatomica:
a = Arteria
v = Vena
n = Nervus
N = Hersenzenuw
m = musculus
Lateraal = buitenkant mediaal = binnenkant
Superior = bovenste Inferior = onderste
Meervoud = aa, vv, nn, NN, mm
Workshop 2 Celleer en Weefselleer:
Metabolisme/enzymen
Metabolisme (stofwisseling) -> 2 types : Anabolisme en Katabolisme
- Anabolisme (Opbouw) ->, kost energie, assimilatie, klein naar groot, voor groei onderhoud en
reparaties voor weefsels.
- Katabolisme (Afbraak) -> Komt energie vrij, dissimilatie, groot naar klein, afbraak van stoffen.
Enzym = katalysator (-ase)
- Versnellen reactie zonder zelf gebruikt te worden
- Eiwitten gemaakt door lichaam zelf
- Optimumtempratuur en zuurgraad gevoelig
,Organellen:
1. Nucleolus (onderdeel celkern met RNA)
2. Nucleus (bevat genetisch materiaal)
3. Ribosoom (eiwitsynthese)
4. ER, ruw
5. Golgicomplex (werkplaats, voorraadschuur, daarna
afgifte naar ander organel)
8. ER, glad (rol bij cholesterol en lipide aanmaak, afgifte
aan golgicomplex)
9. Mitochondriën (energie)
12. Lysoom (afbraak diverse structuren)
13. Centrosoom (celdeling)
Passief transport -> geen energie
Diffusie = Hoog naar laag
Osmose= niet alle deeltjes kunnen verspreid worden
- COW= colloid-osmotische waarde (eiwitten)
- KOW= kristalloïd- osmotische waarde (zouten)
Actief transport -> kost energie.
Blaasjestransport / enzymatische pomp
Eiwitsynthese: -> aanmaak van nieuw eiwit
1. DNA
2. MRNA messenger RNA
3. TRNA transport RNA
4. Aminozuren
5. Ribosoom
6. Eiwit
Weefsels:
Cytologie (losse cellen) vs. Histologie (weefsels, 4 soorten):
Epitheel -> dekweefsel. Cellen die een aaneengesloten laag vormen zonder tussencelstof. 3 functies:
bescherming, transport en afscheiding.
Eenlagig -> snelle reparatie en makkelijke stofwisseling.
- Eenlagig plaveiselepitheel (longblaasjes)
- Kubische epitheel (nierbuisjes)
- Cilindrisch epitheel (microvilli in darmen)
- Trilhaarepitheel (in eileiders)
Meerlagig -> sterker = heel veel bescherming.
- Verhoornend plaveiselepitheel (opperhuid)
- Niet-verhoornend plaveiselepitheel (slijmvlies)
- Overgangsepitheel (blaas)
Klierepitheel -> in klieren.
Steunweefsel -> verbindende, steunende of zorgende functie. = bindweefsel, kraakbeenweefsel,
bot weefsel of vloeibaar steunweefsels (bloed en lymfe).
Bindweefsel:
- Collagene vezels (sterk)
- Elastische vezels (elastine)
- Reticulaire vezels (raamvormig netwerk)
, Kraakbeenweefsel: chonderine (kraakbeenlijm) en collagene vezels. Kraakbeen = niet doorbloed ->
lang herstel.
- Hyalien kraakbeen (gewrichtsvlakken)
- Elastisch kraakbeen (oorschelp en neus)
- vezelig kraakbeen (verbinding bij heup bot)
botweefsel -> motoriek
vloeibaar bindweefsel -> bloed en lymfe (geen steunfunctie)
Spierweefsel -> 3 soorten:
1. glad spierweefsel -> in organen
2. hart spierweefsel -> in hart, hart en glad spierweefsel kan je niet direct aansturen.
3. Dwarsgestreept spierweefsel -> spieren waarmee je kunt bewegen , kan je zelf aansturen.
Zenuwweefsel: prikkeloverdracht.
Workshop 3: Circulatiestelsel deel 1
Hart= een spier (myocard). Binnenzijde van myocard = endocard -> scheidt de holte in het hart van
de hartspier. Buitenzijde = pericard -> bestaat uit een aantal vliezen met daartussen een laagje vocht.
-> opheffen van wrijvingskrachten tussen het hart en omringende weefsels.
Bouw van het hart:
1. Rechter atrium
2. Linker atrium
3. v. cava superior
4. aorta
5. arteria pulmonalis
6. vena pulmonalis
7. bicuspidalis
8. aortaklep
9. linker ventrikel
10. rechter ventrikel
11. v. cava inferior
12. tricuspidaal
13. pumonaalklep
bloedvoorzieningen van het hart: direct bij aorta is er een aftakking naar het hart-> die
slagaderen zijn coronairarterien (kransslagaderen).
Prikkelgeleidingssysteem van het hart:
1. sinusknoop
2. AV-knoop
3. Bundel van his/av bundel
4. Purkinjevezels
ECG- elektrocardiogram = een weergave van de elektrische prikkel als gevolg van het
prikkelgeleidingssysteem.
P-top = beide atria trekken samen (verplaatsing prikkel sinusknoop naar AV-knoop)
QRS complex = samentrekken van de ventrikels
T-top = rustfase van de ventrikels.
