Derksen stelt allereerst vast dat de denkstrategieën van de mens als zeer betrouwbaar kunnen
worden beschouwd. Wij als mensen hebben evolutionair gezien het bewerkstelligd dat als ‘diersoort’
de mens niet kan worden opgegeten, voldoende eten krijgen om te overleven en mogelijkheden
heeft zich voort te planten. Derksen concludeert daaruit dat de effectiviteit van alledaagse
waarheidsvinding bij de mens is gebaseerd op een mix van diverse cognitieve instincten die we
evolutionair gezien hebben ontwikkeld. Met die instincten hebben we binnen ons denken
zogenaamde short-cuts ontwikkeld; in plaats van alle mogelijkheden van waarheidsvinding te
calculeren, komen we snel tot conclusies. Volgens de logica zijn die conclusies te snel, maar voor
het dagelijks leven komen we net op tijd tot onze conclusies over het algemeen. Bij short-cuts kan
je vooral denken aan het afgaan op eerste indrukken en onmiddellijk geloven wat we zien.
Maar onze waarheidsvinding heeft door die snelheid ook een gebrek; door af te gaan op eerste
indrukken kan men nogal eens de mist in gaan en de daadwerkelijke waarheid aan zich voorbij te
laten gaan.
Het alledaagse leven als ecologische nis van onze cognitieve instincten
In het alledaagse leven kunnen we de menselijke cognitieve instincten als redelijk betrouwbaar
beschouwen. Buiten het dagelijkse leven daarentegen, treffen we ernstige tekortkomingen met als
gevolg dat we het risico lopen om de waarheid te missen. De strafrechtcontext is een voorbeeld
van zo’n niet alledaagse situatie of gebeurtenis.
1.Het eerste verschil is gelegen in het feit dat in ieder strafproces zich een nieuwe situatie voordoet
waar de gebruikte kennis en/of theorieën niet de garantie hebben die zich voordoen bij een
alledaagse situatie.
2.Het tweede verschil met een alledaagse situatie, is dat binnen de strafrechtcontext fouten niet aan
den lijve worden ondervonden, wat wel het geval is binnen een alledaagse situatie.
3.Het derde verschil is dat het individu die in een alledaagse situatie een fout maakt, daar zelf mee
wordt geconfronteerd en daarvan kan leren. Binnen de strafrechtcontext is er voor een dergelijke
negatieve feedback niet tot nauwelijks ruimte.
Het is belangrijk deze drie verschillen te realiseren en tijdens waarheidsvinding in gedachte te
houden dat alledaagse waarheidsvinding effectief is, maar slechts is afgesteld op alledaagse
situaties. Onbewust werken onze cognitieve instincten ook op het moment dat we in niet-alledaagse
situaties aan waarheidsvinding doen, dus ook ingeval een strafrechtscontext wordt geanalyseerd ten
behoeve van de waarheidsvinding.
De waarheidszoekers zonder empirische opleiding volgen ongemerkt de alledaagse praktijk van
waarheidsvinding en lopen het risico de valkuilen daarvan niet te zien.
Een individu zonder empirische opleiding die zich bezig houdt met waarheidsvinding, loopt het
risico in valkuilen van de alledaagse waarheidsvinding te lopen, met name als het gaat om een
context buiten alledaagse situaties; de cognitieve instincten zijn dan onbetrouwbaar en zal in
valkuilen lopen tijden dergelijke waarheidsvinding.
Alledaagse conceptie van waarheidsvinding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veravanschagen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.