College AGZVGG celdeling en kanker (online 13-09-17)
Celdeling
- Levenscyclus van de cel
- 75 triljoen cellen
- Moedercel-> twee dochtercellen
- Deling van het cytoplasma en kernmateriaal (DNA)
Erfelijkheid en ontwikkeling. Elke lichaamscel of somatische cel heeft 23 paren of 46 chromosomen
22 paren autosomale chromosomen en 1 paar geslachtschromosomen.
Mannen XY en vrouwen XX.
Genotype -> iemands 46 chromosomen en genen
Fenotype -> de fysieke expressie van iemands genotype
Differentiatie
- Specifieke functie van een lichaamscel
- Uitschakeling van welbepaalde chromosomen
o Zenuwcellen>> signaaloverdracht
o Levercellen>> detoxificatie
o Spiercellen>> beweging
o Botcellen>> structuur
Apoptose>> geprogrammeerde celdood
- Geïnfecteerde cellen met virussen
- Kankercellen
Fasen van celdeling
- Interfase-> fase waarbij de cel zich gaat voorbereiden tot celdeling
- Mitose-> al het genetisch materiaal, DNA, chromosomen, worden verdeeld over de twee
dochtercellen
- Cytokinese-> proces waarbij de moedercel in twee dochtercellen splitst
Celdeling
- 1 moedercel deelt in twee dochtercellen
- Cellen die altijd delen-> Maagdarm stelsel, tijdens de groei.
- Cellen die soms delen>> bij verwondingen of ziektes
- Cellen die niet delen>> zenuwcellen, skeletspiercellen en rode bloedcellen
Mitose-> een proces dat de verdubbelde chromosomen van de oorspronkelijke cel van elkaar scheidt
en in twee identieke celkernen omhult.
Carcinogenese
- Initiatie
o Initiatie tot kankervorming
- Promotie
o Goedaardige tumorvorming (controleerbaar)
- Progressie
o Kwaadaardige tumorvorming en metastase
Carcinogenese
- Ontstaan van kwaadaardig kanker
, - DNA in de cel is blijvend aangetast -> mutatie
- Abnormale cellen-> ongecontroleerd delen en groeien
- Meerdere mutaties zijn noodzakelijk om carcinogenese te veroorzaken
- Oncogenen, tumor supressorgenen en DNA reparatiegenen.
o Abnormale genen
o Mutaties>> DNA blijvend beschadigd
o Normale cel kan in een kankercel veranderen
Virussen
Humaan Papilloma Virus (baarmoederhalskanker)
o Activatie van oncogenen
Verstoorde celgroei
Ongecontroleerde celdeling
Uitblijving van apoptose
Tumor suppressie genen-> niet normale of niet actieve tumor suppressie genen >> kankercellen
- Celcyclus is verstoord
- DNA reparatie is verstoord
- Ongecontroleerde celgroei en celdeling
DNA-reparatiegenen
- Repareren DNA tijdens de DNA replicatie
- Mutaties in DNA reparatiegenen>> geen reparatie van het DNA tijdens de replicatie
- Genetische instabiliteit
- Abnormale cellen en celgroei
Carcinoom is altijd een kwaadaardige kanker vanuit het epitheel weefsel!
Sarcoom is altijd een kwaadaardige kanker vanuit het bindweefsel!
Benigne gezwel Maligne gezwel
- Groeit kapsel binnen - Groeit door kapsel heen
- Is glad van oppervlak - Heeft een onregelmatige vorm
- Veroorzaakt druk op omringende - Dringt door naar andere weefsel via
weefsels de bloedbaan en lymfe
- Cellen lijken op oorspronkelijke cellen - Cellen lijken niet meer op
- Geen metastase oorspronkelijke cellen
- Is niet dodelijk, tenzij op bedreigende - Metastase
plaats - Is dodelijk, tenzij op tijd ontdekt en
behandeld
Oorzaken
- Endogene factoren
o Leeftijd
o Geslacht
o Aanleg
o Hormonen
- Endogene factoren worden geërfd van de ouders
- Externe factoren/ omgevingsfactoren
o Roken o Infectieziekten
o Zonlicht o Virussen
o Carcinogene stoffen o Straling
o Voeding o Medicijnen
o Alcohol
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper biancawijbenga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.