Inhoudsopgave
Boek: Ontwikkelingspsychopathologie........................................................................................................... 2
HOOFDSTUK 1. Introductie...................................................................................................................................2
HOOFDSTUK 2. Classificatie, diagnostiek en epidemiologie................................................................................4
HOOFDSTUK 3. Theorieën over ontwikkeling.......................................................................................................7
HOOFDSTUK 4. De eerste 1000 dagen van het kind..........................................................................................12
HOOFDSTUK 5. Slaapstoornissen en slaapproblemen.......................................................................................16
HOOFDSTUK 6. Voedings- en eetstoornissen bij jonge kinderen........................................................................23
HOOFDSTUK 7. Gehechtheid en hechtingsstoornissen......................................................................................28
HOOFDSTUK 8. Autismespectrumstoornis.........................................................................................................35
HOOFDSTUK 9. Zindelijk worden en stoornissen in de zindelijkheid..................................................................43
HOOFDSTUK 10. Taal-, Spraak- en leerstoornissen............................................................................................48
HOOFDSTUK 11. Zelfregulatie en de aandachtsdeficiëntie-/hyperactviteitsstoornis........................................55
HOOFDSTUK 12. Agressie en gedragsstoornissen..............................................................................................62
HOOFDSTUK 13. Angst en angststoornissen......................................................................................................68
HOOFDSTUK 14. Stemming en stemmingsstoornissen......................................................................................77
HOOFDSTUK 15. Eten en eetstoornissen............................................................................................................84
HOOFDSTUK 16. Middelengebruik en middelenmisbruik..................................................................................91
Boek: Psychopathologie............................................................................................................................... 97
HOOFDSTUK 2. Schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen.....................................................97
HOOFDSTUK 3. Bipolaire-stemmingsstoornissen.............................................................................................101
HOOFDSTUK 4. Depressieve-stemmingsstoornissen........................................................................................105
HOOFDSTUK 5. Angststoornissen.....................................................................................................................110
HOOFDSTUK 6. Obsessieve-compulsieve en verwante stoornis.......................................................................117
HOOFDSTUK 7. Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen........................................................................123
HOOFDSTUK 8. Dissociatieve stoornissen........................................................................................................129
HOOFDSTUK 9. Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen.........................................................131
HOOFDSTUK 10. Voedings- en eetstoornissen.................................................................................................136
HOOFDSTUK 11. Slaap-waakstoornis...............................................................................................................139
HOOFDSTUK 12. Stoornissen rond seksualiteit en sekse..................................................................................142
HOOFDSTUK 13. Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen..........................................148
HOOFDSTUK 14. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen....................................................................152
HOOFDSTUK 15. Neurocognitieve stoornissen.................................................................................................158
HOOFDSTUK 16. Persoonlijkheidsstoornissen..................................................................................................160
1
,Boek: Ontwikkelingspsychopathologie
HOOFDSTUK 1. Introductie
1.1 Ontwikkelingspsychopathologie
Ontwikkelingspsychopathologie = de wetenschappelijke discipline die onderzoekt hoe psychische
stoornissen ontstaan en zich ontwikkelen.
Anders dan psychiatrie (= een medische discipline die zich bezighoudt met onderzoek,
diagnose en behandeling van psychische stoornissen)
Normaal gedrag = gedrag dat volgens de heersende maatschappelijke normen, waarden en
verwachtingen niet te veel afwijkt van het gemiddelde.
Tijds- en plaatsgebonden begrip
Naam Leeftijd
Baby 0-2
Peuter 2-4
Kleuter 4-6
Basisschoolleeftijd 6-12
Jongeren of adolescenten 12+
Pubers 11-13
3 belangrijke thema's:
1. Vroeger en nu
o Gedragsmogelijkheden worden in loop van leven complexer (meer vaardigheden)
Bij veranderen en complexer worden van gedrag spelen verwachtingen en
eisen mee, maar ook ervaringen.
Herinneringen beïnvloeden ervaringen, ervaringen beïnvloeden
herinneringen
2. Een dynamisch gezichtspunt
o Van psychische stoornissen kan je in verschillende mate en onder verschillende
omstandigheden meer of minder last hebben.
o Of gedrag normaal of wensen wordt gevonden hangt samen met de
ontwikkelingsopgaven die een kind op een bepaalde leeftijd heeft.
3. Een uniek individu met unieke ervaringen
o Verschillende factoren beïnvloeden op verschillende momenten zowel het ontstaan
als het beloop van gedrag:
Kindgebonden factoren
Genetische aanleg, Sekse, Leeftijd etc.
Ouder- en gezinsgebonden factoren
Inkomen, opvoedingsvaarigheden etc.
Omgevingsgebonden factoren
Sociale (on)gelijkheid, welvaar, onderwijs etc.
o Alles heeft invloed, maar niet op iedereen evenveel.
Ontwikkelingsopgaven = leeftijdsgebonden 'opgaven'
Vaardigheden voor nodig
Niet goed ontwikkelt → kan later tot problemen lijden
1.2 Opbouw van het boek
DMS-5 = Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen.
Differentiaaldiagnose = op welke stoornis(sen) lijkt de besproken stoornis?
Comorbiditeit = met welke andere psychische en lichamelijke stoornis(sen) of problemen gaat de
betreffende stoornis samen?
Prevalentie van de stoornis = hoe vaak komt de stoornis voor?
Licht Verstandelijke Beperking
2
, Hebben een trage cognitieve ontwikkeling en een lage intelligentiescore (IQ tussen 50 en
70)
Hebben problemen om zich te voegen naar algemene (omgangs)-regels en normen in het
dagelijks leven, zoals op het gebied van communicatie, onderwijs en beroep.
Meer kans op psychische stoornissen.
Cultuur heeft op 2 manieren invloed op de psychopathologie:
1. Culturele waarden en maatschappelijke omstandigheden kunnen de kans vergroten of
verkleinen dat kinderen zich op een bepaalde manier gedragen
2. Culturele normen en waarden kunnen de opvattingen van volwassenen over het gedrag van
kinderen beïnvloeden, en daarmee hun psychopathologie.
3
, HOOFDSTUK 2. Classificatie, diagnostiek en epidemiologie
2.1 Inleiding
In de ontwikkelingspsychopathologie worden classificatiesystemen gebruikt om gedragingen van
kinderen te beschrijven, te onderscheiden en in te delen in verschillende categorieën.
Vraag hoeveel kinderen een stoornis hebben → epidemiologisch onderzoek
= onderzoek naar het voorkomen, verspreiding en samenhang tussen psychische en lichamelijke
ziekte.
Onderzoek naar oorzaak stoornis wordt gedaan, maar levert vaak resultaten op als groep i.p.v.
individueel. Stoornissen zijn van veel factoren afhankelijk.
Diagnosticeren → uitspraken doen over een individueel kind, zijn unieke kenmerken en doe je in
samenspraak met kind en opvoeders. Begrijpen en verklaren van gedrag.
2.2 Classificatie
2.2.1 Definitie van classificatie
Classificatie = een persoon (of een voorwerp of situatie) herkennen, er een naam aan geven, en
indelen in een categorie.
Brengt overzicht
Interpretaties belangrijk
Wetenschap, maar ook culturele, maatschappelijke of religieuze normen en persoonlijke
opvattingen komen erbij kijken.
Doel ontwikkelingspsychopathologie → afwijkend of 'vreemd' gedrag in kaart brengen
2.2.2 Het nadeel van categorisatie
Er is bijna tijd sprake van graduele verschillen tussen mensen met een psychische stoornis
→ individuele verschillen tussen etiketdragers kunnen over het hoofd worden gezien.
o Er wordt op een generaliserende manier over hen gesproken.
Stigmatiseren
2.2.3 De DSM-5: een classificatiesysteem, geen diagnostisch handboek
DSM = Dignostic en Statistical Manual of Mental Disorders = Handboek voor de classificatie van
psychische stoornissen.
Geen diagnostisch handboek!
Uitgangspunten:
Symptomen stoornis beschrijven
o Observeerbaar gedrag en/of innerlijke kenmerken
o DSM beschrijft soort symptomen + in welk aantal en welke mate gedurende welk
termijn aanwezig moeten zijn → stoornis.
o Hoe meer symptomen, hoe ernstiger
Allerlei stoornissen delen symptomen
Aan psychische problemen kunnen lichamelijke problemen gepaard gaan.
Kanttekeningen bij de opzet van DSM:
Er wordt onvoldoende rekening gehouden met de ontwikkelingscontext waarin een stoornis
is ontstaan.
Houdt weinig rekening met culturele context.
2.2.4 Een dimensionale benadering van classificatie
DSM-5 heeft een categoriale en dimensionale indeling:
Categoriale: gaat over wel of niet genoeg symptomen
Dimensionale: gaat om de mate van ernst, afhankelijk van de ernst van symptomen en de
hoeveelheid symptomen.
o Stoornis licht, matig of ernstig.
CBCL = dimensionale vragenlijst
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannedewit115. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
