Hoofdstuk 2 - ‘Een veilige basis’................................................................................................................................3
2.1 Inleiding..........................................................................................................................................................3
2.2 Ontwikkelen van een veilige basis: zo gaat het meestal.................................................................................3
2.2.2 Het opbouwen van een hechtingsrelatie.....................................................................................................3
2.2.3 Bowlby’s theorie over hechting...................................................................................................................4
2.4 Hechtingsproblemen en hechtingsstoornissen...............................................................................................5
Hoofdstuk 6 - Het begrijpen van de wereld..............................................................................................................7
6.1 Inleiding...........................................................................................................................................................7
6.2 Ontwikkeling van het denken..........................................................................................................................7
6.2.1 Piagets theorie.........................................................................................................................................8
6.2.3 Informatieverwerkingstheorie.................................................................................................................8
6.3 Intelligentie.....................................................................................................................................................9
6.3.1 Intelligentieniveau...................................................................................................................................9
Hoofstuk 7 omgaan met anderen..............................................................................................................................9
7.1 Inleiding...........................................................................................................................................................9
7.2 Leren omgaan met anderen: zo gaat het meestal..........................................................................................9
7.2.2 Ontwikkeling van het samen spelen......................................................................................................10
7.2.3 Ontwikkeling van vriendschappen.........................................................................................................10
7.2.4 Sociale acceptatie en populariteit.........................................................................................................10
7.2.5 Ontwikkeling van sociaal gedrag...........................................................................................................11
Sociaal leren....................................................................................................................................................11
Cognitieve ontwikkelingstheorie....................................................................................................................12
Moreel redeneren volgens Kohlberg..............................................................................................................12
7.2.6 Bevorderend voor de ontwikkeling van sociaal gedrag.........................................................................12
7.2.7 Bekrachtigen van gewenst gedrag.........................................................................................................13
7.2.8 Begrenzen en disciplineren...................................................................................................................13
7.2.9 Agressie..................................................................................................................................................13
7.2.10 Impulsregulatie....................................................................................................................................13
7.2.11 Sociale rollen en sociale identiteit.......................................................................................................14
7.2.12 Geslachtssocialisatie............................................................................................................................14
Hoofdstuk 8 – Opgroeien in een gezin....................................................................................................................14
8.2.......................................................................................................................................................................14
8.2.2................................................................................................................................................................15
8.2.3................................................................................................................................................................15
8.3 Omstandigheden van het gezin....................................................................................................................15
, 8.4 Opvoeding.....................................................................................................................................................15
8.4.1................................................................................................................................................................15
8.4.2................................................................................................................................................................16
8.5 Soms gaat het anders....................................................................................................................................16
8.5.4 Nieuwe gezinnen..................................................................................................................................16
Hoofdstuk 10 Van kind naar puber..........................................................................................................................16
10.1.....................................................................................................................................................................16
10.2.....................................................................................................................................................................17
10.3.....................................................................................................................................................................17
11.2....................................................................................................................................................................18
11.3 Morele ontwikkeling...................................................................................................................................19
11.4 Identiteitsontwikkeling...............................................................................................................................19
Hoofdstuk 14 Sociale contacten en vriendschappen..............................................................................................20
14.1 Inleiding......................................................................................................................................................20
14.2 Peergroups..................................................................................................................................................20
14.3 Jeugdculturen en jeugdstijlen.....................................................................................................................20
14.4 Omgaan met groepsdruk............................................................................................................................20
14.5 Soms gaat het anders: pesten en sociale uitsluiting...................................................................................20
14.6 Invloed van leeftijdsgenoten en invloed van thuis.....................................................................................21
15. Een seksuele identiteit......................................................................................................................................21
15.1 Inleiding.......................................................................................................................................................21
15.2 Zo gaat het meestal.....................................................................................................................................21
15.2.1 Biologische factoren............................................................................................................................22
15.2.2 Sociologische factoren.........................................................................................................................22
15.2.3 Psychologische factoren......................................................................................................................22
Hoofdstuk 17 Een plek in de maatschappij.............................................................................................................22
17.1.....................................................................................................................................................................22
17.2 Omgaan met autoriteit...............................................................................................................................23
17.2.1..............................................................................................................................................................23
17.2.2..............................................................................................................................................................23
17.2.3 Gedragsstoornissen.............................................................................................................................23
17.3 Jeugdparticipatie.........................................................................................................................................23
17.3.2 Politieke participatie............................................................................................................................23
17.3.3 Maatschappelijke Participatie.............................................................................................................23
17.3.4 participatieladder van Hart.................................................................................................................23
17.4 Binding met de maatschappij.....................................................................................................................24
17.4.1 Inleiding...............................................................................................................................................24
, 17.4.2 Omgaan met culTUURVERSCHILLEN....................................................................................................24
17.4.3 Verband bindingen en jeugdcriminaliteit (Hirschi)..............................................................................24
17.5 Radicalisering..............................................................................................................................................24
HOOFDSTUK 2 - ‘EEN VEILIGE BASIS’
2.1 INLEIDING
Pasgeboren baby’s komen in een onbekende wereld terecht. Om te kunnen overleven
ontwikkeld het een veilige basis door hechting aan de primaire verzorgers. Goed
doorlopen van ontwikkelingstaken dragen bij aan een betere basisvertrouwen in mensen
en de wereld vs onveilig, wantrouwen en onrust.
2.2 ONTWIKKELEN VAN EEN VEILIGE BASIS: ZO GAAT HET MEESTAL
Baby’s hebben een predispositie in het herkennen van de moeder in een vroeg stadium.
Ze richten zich op (sociale) prikkels die voor hun belangrijk zijn. Hechting is ook een
predispositie (ingebouwd reflex) die zowal in het eerste levensjaar (gevoelige periode)
voor kan komen, alswel op latere leeftijd (zwerfkinderen). Hechting begint wanneer er
een wisselwerking tussen sensitieve (gevoelig voor prikkels) ouders en baby’s door
allerlei signalen af te geven.
De opbouw van de ontwikkeling wordt mede bepaald door de flexibilieit van de ouders. In
hoeverre kunnen ze bijv. hun verwachtingen bijstellen van de werkelijkheid? Deze
interne schema’s bestaan uit ervaringen en informatie van buitenaf. Veerkrachtig en
stressbestendig vs gespannen en onzeker.
Er bestaan vanaf de geboorte al individuele verschillen in ontwikkeling (conveuse),
waaronder temperament:
Makkelijk temperament: makkelijk en rustig in verandering
Slow starters: gedempt, afwachtend
Moeilijk temperament: onstrustig en heftig, past moeilijk aan
Baby’s met een handicap of ontwikkelingsstoornis opgroeien hebben nog extra
aanpassing en sensitiviteit nodig van ouders.
2.2.2 HET OPBOUWEN VAN EEN HECHTINGSRELATIE
Hechting is een duurzame emotionele binding bin met speciale emotionele kwaliteiten.
Het groeit in het eerste levensjaar. Gedrag wat hierbij hoort
>6 weken; eerste glimlach
5-6 mndn: reageert actief en speciaal op verzorger
7-10 mndn: eenkennigheid en angst voor vreemden,
1 jaar : volgen ouders actief met seperatie angst (objectpermanentie)
Kinderen vormen een representatie van gehechtheid in hun interne schema’s. (huilen =
, aandacht)
Is deze positief dan vormt het een veilige basis voor het verder beloop.
Gedrag waardoor je ziet dat een kind een veilige basis heeft gehad noemen we veilige
basis gedrag… Zoals een kind meer vertrouwen zal hebben om de wereld te verkennen
zonder ouders. Bij oudere kinderen zie je dit vertrouwen meer internaliseren waardoor
het meer gaan ontdekken en onderzoeken zonder ouders. Voorbeelden zijn goed om
kunnen gaan met juf maar weet dat ouder weer veilig terugkomt. Transitional objects
zijn objecten (knuffels) die worden gebruikt om tastbare representatie van de
gehechtheid in te verplaatsen.
2.2.3 BOWLBY’S THEORIE OVER HECHTING
Er bestaat een methode van Bowlby’s Attachment Theory waarin ze een experiment
hadden die ‘strange situations’ heette in 1969.
Een veilig gehecht kind zal zich makkelijker aanpassen in een nieuwe situatie. Wanneer
de ouder vertrekt zal er onrust zijn, maar stemt zichtbaar positief bij terugkeer.
Een onveilig(angstig)-vermijdend kind maakt weinig verschil tussen bekend en
onbekend en laat weinig interactie zien met moeder.
Een onveilig ambivalent gehecht kind zal onrustig en angstig zijn. Ook zal deze blijven
huilen en ontroostbaar met afwijzing.
Gedesorganiseerd gehechte kinderen wisselen periode van tevreden spel af met
verkrampte en verwarde indrukken en voelt angst zonder oplossing. Leidt vaak tot
hechtingstrauma waarbij het kindje soms kan sterven van de stress.
Bevorderende factoren zijn responsieve sensitieve ouders die emotioneel stabiel zijn
met een evenwichtig intern schema van de opvoeding.
2.3 SOMS GAAT HET ANDERS
Sommige kinderen hebben meer moeite met stressregulatie (aanpassingvermogen op
stressfactoren). Dit kan leiden tot sociale problemen doordat het onveilig-gehechte
kind zich moeilijk kan aanpassen en kan verkennen zonder moeder in de buurt, wat weer
kan leiden tot psychische problemen en stoornissen op volwassen leeftijd.
Belemmerende factoren voor de hechting zitten met name in de sensitiviteit en
responsiviteit van de ouders. Ouders met persoonlijke problemen hebben minder
aandacht voor het kind, waardoor het bijv. kan gaan compenseren met extreem sociaal
wenselijk en charmant gedrag om negatieve responsen te voorkomen. Dit komt voor bij
ouders met depressie of ouders die zelf onveilig gehecht zijn en niet de juiste skills
hebben opgebouwd.
Ook bij een trauma als huiselijk geweld of verwaarlozing stagneert de ontplooiing.
Hieruit kunnen gedesorganiseerde gehechte kinderen onstaan, waarbij de primaire
verzorger een bron van vertrouwen wekt maar ook veel angst.
Adoptie vormt ook een risicofactor, omdat het gaat om kinderen uit extreme
opvoedsituaties. De kansen op een veilige hechting is vaak rond het eerste levensjaar
om hun interne schema op tijd bij te sturen. Daarna wordt het lastiger om dit schema het
vertrouwen terug te geven. Kinderen kunnen bijvoorbeeld heel passief worden of juist
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robinstofkoper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
