Uit de Ppt. van het nti en het boek The science of Nutrition en diverse artikelen vd VR
Hoofdstuk 1 - Linking Food, Function and Health (Les 1 Introductie Voeding)
a Waar zijn voedingskeuzes op gebaseerd?
Voorkeuren, gewoonten, cultuur, sociale en fysieke omgeving, beschikbaarheid, associaties, emoties,
waarden, lichaamszelfbeeld, gezondheidsvoordelen
b Welke nutriënten worden er onderscheiden? Zie ook Vraag 3 boek zie onder
Macro- en micronutrienten resp. wel of geen energieleverend.
Organisch- of anorganische resp. wel of geen koolstof bevattend.
c (Hoe wordt onderzoek verricht naar het effect van nutriënten op de gezondheid?)
Vervallen
d Hoe kan iemands voedingstoestand worden gemeten? Vraag 5 boek zie onder
Boek 1 Wat betekent de term Nutrition en hoe is het ontstaan?
Nutrition is de wetenschap over voeding en hoe voeding het lichaam voedt en de gezondheid
beïnvloedt.
Pas laat ontstaan, (400) jaar geleden toen onderzoekers een link legden tussen eten en ziekten;
(vitamine C gebrek) scheurbuik kon voorkomen worden door het eten van citrusvruchten. Mid 1800
worden koolhydraten, vetten en eiwitten onderscheiden plus aantal essentiële mineralen.
Nutrition werd een onafhankelijke zich ontwikkelende discipline. Bijv. Eijkman koppelde eind 1800 de
zenuwziekte Beriberi aan het eten van gepelde bruine rijst (witte rijst) i.p.v. bruine rijst; een eeuw later
aan gebrek aan Vitamine B1 Thiamine; beriberi werd toen pas gedefinieerd als een deficiëntie ziekte.
Focus was eerst op het identificeren en voorkomen van deficiëntie ziekten (oorlogsjaren) en door
toename vd welvaart komt het ondersteunen van wellness en het voorkomen en behandelen van
chronische ziekten (obesitas, cvd, diabetes type2 en kanker).
Nu steeds meer de richting op van Nutrionomics=wetenschap over interactie tussen genen,
omgeving en nutrienten.
Boek 2 Waarom zijn nutriënten belangrijk voor gezondheid?
Nutrienten dragen net als beweging bij tot het voorkomen van sommige (chronische) ziekten en het
risico verminderen van andere ziektes zoals
-Osteoporose/artthritis en sommige vormen van kanker (matige invloed)
-Type 2 diabetes, hartziekten, hoge bloeddruk en obesitas (sterke invloed)
-Pellagra, scheurbuik, ijzer-deficiëntie bloedarmoede en andere vitamine en mineralen gebrek en
voedingsgifstoffen (oorzaak door gebrek aan nutrienten of door gifstoffen)
Boek 3 Noem 6 nutriënten die essentieel zijn voor de gezondheid. Wat is hun functie?
Koolhydraten - primaire energiebron met name voor de hersenen (en tijdens beweging)
Vetten - belangrijke bron voor energie tijdens rust, vasten en langdurige lichte inspanning, voor
opslag, en transport van de in vetoplosbare (ADEK) vitamines
Eiwitten - aanmaak, groei en onderhoud weefsels, metabolisme, vochtbalans
Vitamines - assisteren bij regulatie van fysiologische processen (energie vrijmaken uit carbo’s, vetten
en eiwitten, bot-, bloed- en spieropbouw en onderhoud, immuunsysteem, en zien)
Mineralen en Spoorelementen assisteren bij regulatie van diverse lichaamsfuncties (vocht,
energieproductie, botten en bloed, afvalproducten kwijtraken)
Water - ondersteunt alle lichamelijke functies (vochtbalans, zenuwimpulsen, lichaamstemperatuur en
uitscheiding)
Boek 4 Benoem de Dieet Referentie Innames voor nutriënten en hun rol in het bevorderen
van wellness
Voor meeste nutrienten:
, EAR=Estimated Average Requirement (gemiddelde behoefte voor helft van gezonde mensen per
leeftijdsgroep en sexe)
RDA=Recommended Dietary Allowance (gemiddelde behoefte voor 97-98%)
ADH= Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid geldt voor de gemiddelde behoefte van 97,5% van de
Nederlandse bevolking met daarbij een ruime marge; een spreiding: 2,5 % heeft genoeg aan minder,
2,5 % heeft meer nodig.
AI=Adeqaute Intake = aanbevolen gemiddelde inname voor bepaalde bevolkingsgroepen. Er is geen
gemiddelde beschikbaar. Is gebaseerd op observaties of vastgesteld in experimenten geschatte
hoeveelheid.
UL=Tolerable Upper Intake Level (hoogste niveau van inname dat nog veilig is)
Voor Energie en Macronutrienten:
EER=Estimated Energy Requirement (energiebalans oftewel een gezond lichaamsgewicht)
AMDR= Acceptable Macronutrient Dustribution Range (een range van adequate innames voor
bepaalde energiebron, risicoverlagend chronische ziekten):
Carbo 45-65%, Fat 20-35%, eiwit 10-35%
Boek 5 welke processen worden door deskundigen gebruikt om de status van iemands
voedingsstatus te bepalen?
Malnutrition indien inname van bepaald nutriënt of energiebron over langere periode uit balans is
(teveel of te weinig)
Undernutrition bij te weinig inname (gewichtsverlies/ziekte)
Overnutrition bij te veel (hartfalen, obesitas, vergiftiging)
Kan worden vastgesteld door:
1 Voedingsanamnese bij primaire en secundaire deficiëntie
2 Anamnese van gezondheid; iemands voorgeschiedenis qua gewicht, medische geschiedenis,
lichamelijke activiteiten etc.
en laboratorium testen (bloed, urine) bij afname voorraad voedingsstoffen in en (verborgen)
abnormaal functioneren van het lichaam
3 Klinische blik (fysiek onderzoek) en antropometrische metingen bij fysieke signalen en symptomen
Bij 1) malnutrition moet gekeken worden of iemand niet genoeg inneemt (primaire) of niet genoeg kan
opnemen=afwijking (secundaire)
Vragenlijsten (aangevuld met dieethistorie, 24 uur herinneringen, frekwentie inname, logboek)
Bij 2) Subklinische deficiëntie is zichtbaar (overt) of niet zichtbaar (covert). Laatste vraagt om meer
onderzoek zoals laboratoriumtesten/ingrepen.
Bij 3) Fysiologisch onderzoek en Antropometrische metingen zijn objectief; lengte, gewicht, BMI
Boek 6 Hoe kan de waarheid / betrouwbaarheid van voedingswaarde informatie/bronnen
geëvalueerd worden?
Letten op bronnen: kwakzalverij, belangenverstrengeling; vooroordelen, steekpenningen, wie betaalt,
investeringen
Betrouwbare websites geven credentials, datum, bron is .org, .edu of .gov, bottom line, algemene
indruk
Actualiteit
Ppt. 7 Noem minstens vier bronnen van betrouwbare informatie over voeding en geef aan
waarom die wel vertrouwd kunnen worden.
- Experts:
Diëtisten die zijn ingeschreven in het basis of kwaliteits register
Voedingsdeskundige met u iversitire graad
Artsen
- Instanties (autoriteiten):
Voedingscentrum
RIVM rijksinstituu voor milieu en volksgezondheid
Beroepsorganisatie voor voedingsdeskundigen en diëtisten
Erkende vaktijdschriften