H8 Vormen van bewustzijn
Cognitieve neurowetenschap: een nieuw interdisciplinair
wetenschapsgebied waar cognitief psychologen, neurowetenschappers,
computerwetenschappers en onderzoekers uit andere vakgebieden
onderzoek doen naar het verband tussen mentale processen en de
wetenschap.
Met behulp van brain imaging-technieken (MRI, EEG, CT) kun je
onderzoeken welke delen van de hersenen actief zijn bij mentale taken.
Onbewust proces: proces in de hersenen dat buiten het bewustzijn om
gaat, bijvoorbeeld de regulering van de hartslag, ademhaling en de
controle over interne organen en klieren.
Bewustzijn: het proces waarmee de hersenen een mentaal model creëren
van onze ervaringen.
➢ Alles wat in ons bewustzijn verschijnt, gaat door ons werkgeheugen.
➢ Aandacht: een proces waarbij het bewustzijn zich concentreert op 1
item of ‘chunk’ in het werkgeheugen.
3 belangrijk functies van het bewustzijn:
1. Restrictie: beperken van de aandacht: beschermt op deze manier
tegen een overvloed aan prikkels.
2. Combinatie: biedt een mentale ontmoetingsplaats: hier wordt
gewaarwording gecombineerd met het geheugen, emoties, motieven
etc. en wordt er een betekenis toegekend aan woorden.
3. Manipulatie: mentaal model van de wereld: hierdoor kunnen we
plannen, denken, alternatieve reacties evalueren en ons voorstellen
in welke mate deze effectief zullen zijn.
Modellen bewuste en onbewuste geest
Volgens Freud opereert onze geest op verschillende niveaus en gebruikte
hierbij de metafoor van een ijsberg. Volgens Freud was het menselijk
bewustzijn slechts het topje van de ijsberg.
➢ Voorbewuste: het idee dat de geest een speciale onbewuste
opslagruimte heeft voor informatie waarvan we ons momenteel niet
bewust zijn, maar die wel in het bewustzijn beschikbaar is. Het
voorbewuste ligt (net als bij de metafoor) net onder het
wateroppervlak.
- Voorbeeld: je laatste verjaardag, maar ook feiten.
➢ Seriële verwerking: werkwijze waarbij slechts 1 ding tegelijkertijd en
achtereenvolgens verwerkt kan worden.
➢ Parallelle verwerking: bij parallelle verwerking vinden 2 of meer
activiteiten tegelijkertijd plaats.
, ➢ Onbewuste: het deel van de geest waarvan een individu zich niet
bewust is, waar zich onderdrukte impulsen, drijfveren en conflicten
bevinden die geen toegang hebben tot het bewuste. Freuds
psychologische definitie van het onbewuste is een reservoir van
primitieve motieven en bedreigende herinneringen die voor het
bewustzijn verborgen zijn.
➢ Priming: techniek waarmee impliciete herinneringen worden
voorzien van een label dat het terughalen van die herinnering
stimuleert, zonder dat de persoon zich bewust is van het verband
tussen het label en de teruggehaalde herinnering. (Onbewust
proces)
2 niveaus van James’ stream of consciousness:
1. Focusbewustzijn: alles waar we onze aandacht op een gegeven
moment op richten.
2. Perifeer bewustzijn: gevoelens en associaties die datgene waarop we
ons concentreren betekenis geven en in een context plaatsen.
Coma: een toestand van diepe bewusteloosheid waarin de patiënt geen
normale slaap-waakcyclus meer doormaakt, en die meestal slechts enkele
dagen duurt.
➢ De ernst van de coma is te meten aan de hand van de Glasgow
Coma Scale (EMV-score), hierbij wordt iemand op 3 onderdelen
beoordeeld: Eye opening respons (reactie door opening van de
ogen), Motor respons (motorische reactie) en Verbal respons
(spraak).