Samenvatting
Psychologie een inleiding
8e editie
Janey Rijgersberg
,H1 Geest, gedrag en psychologische
wetenschap
Psychologie
Psychologie: de studie van de geest | wetenschap van gedrag en mentale
processen
➢ Interne geestelijke processen: denken en voelen
➢ Externe waarneembare gedragingen: praten en glimlachen
3 soorten psychologen:
1. Experimenteel psychologen (onderzoekspsychologen) -> psycholoog
die onderzoek doet naar elementaire psychologische processen – in
tegenstelling tot een toegepast psycholoog
2. Docent psychologie -> psycholoog met als primaire taak het geven
van onderwijs op bijvoorbeeld een hbo-opleiding of universiteit
3. Toegepast psychologen -> psychologen die de door experimenteel
psychologen vergaarde kennis gebruikt om problemen op te lossen
Psychiatrie: een medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en
behandeling van mentale stoornissen en maakt geen deel uit van de
psychologie
Pseudopsychologie: niet-onderbouwende psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd
➢ Bijvoorbeeld horoscopen, waarzeggers, grafologie
6 vaardigheden voor kritisch denken:
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken
nodig?
➢ Anekdotisch bewijsmateriaal: getuigenissen die de ervaringen van
iemand of enkele personen schetsen, maar ten onrechte voor
wetenschappelijk bewijs worden aangezien
,Psychologische perspectieven
Er zijn 6 perspectieven die we van elkaar onderscheiden
1. (Modern) biologisch perspectief
2. Cognitief perspectief
3. Behavioristisch perspectief
4. Perspectief vanuit de gehele persoon (whole person)
5. Ontwikkelingsperspectief
6. Socioculturele perspectief
1.Biologisch perspectief: het psychologische perspectief dat de
oorzaken van het gedrag zoekt in het functioneren van de genen, de
hersenen, het zenuwstelsel en het hormoonstelsel. Gevoelens zijn
aangesloten op het lichaam en kan je dus wel onderzoeken. -> survival of
the fittest -> overgeërfde eigenschappen d.m.v. genen.
➢ Rene Descartes
➢ Neurowetenschappen: het vakgebied dat zich bezig houdt met alle
activiteiten van het zenuwstelsel, zoals gedachten, gevoelens,
motieven, bewustzijn en herinneringen.
➢ Introspectie: beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste
ervaringen.
➢ Evolutionaire psychologie: een relatief nieuw specialisme in de
psychologie dat gedrag en mentale processen beschouwt op basis
van hun genetische aanpassingen aan overleving en voortplanting
2.Cognitief perspectief: een van de belangrijkste psychologische
perspectieven, waarbij de nadruk ligt op mentale processen, zoals leren,
geheugen, perceptie en denken als vormen van informatieverwerking.
➢ Wilhelm Wundt -> Duitse psycholoog en filosoof
- Structuralisme: historische stroom binnen de psychologie die de
basisstructuren van de geest en de gedachten trachtte te
ontrafelen.
➢ William James -> Amerikaanse psycholoog en filosoof
- Functionalisme: historische stroming binnen de psychologie die
meende dat psychische processen het beste begrepen kunnen
worden in het licht van hun adaptieve nut en functie.
3.Behavioristisch perspectief: een psychologische invalshoek die de
bron van onze handelingen zoekt in stimuli vanuit de omgeving, in plaats
van innerlijke mentale processen.
➢ John Watson & B.F. Skinner -> focust op observeerbaar gedrag ->
John Watson deed de ‘Little Albert Experiment’.
➢ Behaviorisme: een historische school die ernaar streefde om van de
psychologie een objectieve wetenschap te maken die zich alleen op
gedrag richtte (en niet op mentale processen).
, 4.Perspectief vanuit de gehele persoon (whole person): een aantal
psychologische perspectieven die draaien om een globaal inzicht in de
persoonlijkheid.
➢ Sigmund Freud -> bekend van droomanalyse, hypnose, conscious
mind en unconsious mind.
➢ Psychodynamische psychologie: een benadering die de nadruk
legt op het begrijpen van het menselijk functioneren in termen van
onbewuste behoeften, verlangens herinneringen en conflicten.
(Sigmund Freud)
➢ Humanistische psychologie: een klinische benadering die de
nadruk legt op de mogelijkheden, groei, potentie en vrije wil van de
mens. Bijvoorbeeld de piramide van Maslow. (Carl Rogers en
Abraham Maslow)
➢ Psychologie van karaktertrekken en temperament: een
psychologisch perspectief dat gedrag en persoonlijkheid ziet als de
producten van fundamentele psychologische kenmerken. (De oude
Grieken)
➢ Psychoanalyse: een benadering van de psychologie die is
gebaseerd op de veronderstellingen van Freud, die de nadruk legt
op onbewuste processen.
5.Ontwikkelingsperspectief: perspectief van de psychologie dat zich
onderscheidt door de nadruk op erfelijkheid en omgeving, en op
voorspelbare veranderingen die zich voordoen tijdens de levensloop.
Veranderingen die ontstaan door nature en nurture.
➢ Mary Ainsworth & Jean Piaget
➢ Nature: alle eigenschappen die bepaald zijn door genetische aanleg.
➢ Nurture: alle eigenschappen die bepaald zijn door bijvoorbeeld
opvoeding of leefomgeving.
6.Socioculturele perspectief: perspectief van de psychologie dat de
nadruk legt op het belang van sociale interactie, sociaal leren en een
cultureel perspectief.
➢ Stanley Milgram & Philip Zimbardo
➢ Cultuur: een complexe mix van taal, opvattingen, gewoonten,
waarden en tradities die wordt ontwikkeld door een groep mensen
en die wordt gedeeld met anderen in dezelfde omgeving.
➢ Cross cultureel psycholoog: een psycholoog die geïnteresseerd is in
de manieren waarop psychologische processen verschillen tussen
mensen van verschillende culturen.
Gedrag kan bijna nooit worden verklaard vanuit een enkel psychologisch
perspectief. Holisme is een visie die totaliteit altijd belangrijker vindt dan
de som der delen. Je kijkt dus naar het totaalplaatje.
