Colleges ondernemingsrecht (HEO)
College 2 - dinsdag 26 oktober 2017
Ondernemingsrecht
Volgens de minister (V&J) vormt het ondernemingsrecht de juridische
infrastructuur voor het Nederlandse bedrijfsleven.
Het doel van wetgeving op dit terrein is enerzijds om ondernemers een juridische
infrastructuur te bieden waardoor zij in staat worden gesteld hun activiteiten ten
volle te ontplooien en anderzijds om de bij de onderneming betrokkenen –
vennoten, leden, aandeelhouders, crediteuren, werknemers – voldoende
bescherming te bieden tegen (machts)misbruik
Wat is een onderneming
(rechts)economisch
Verschillende theorieën
Nexus of contracts
o Knooppunt, bundel van contracten
o N.b. contract niet dezelfde betekenis als overeenkomst maar
verhouding, afspraken tussen pp ook zonder dat daartoe
expliciet een overeenkomst is gesloten. Ook als er geen sprake is
van juridische binding kan er wel sprake zijn van een contract in
economische zin.
Juridisch
Niet op 1 plaats gedefinieerd in boek 2 BW; wel gebruikt b.v. art. 2:239 lid
5 BW.
Het bestuur moet kijken naar hun stakeholders, en niet naar hun
shareholders. Ze kijken naar het belang van hun vennootschap.
Soms omschrijving b.v. in (art. 1) van Wor (arbeid) of in (art. 2 van) het
Handelsregisterbesluit (“materieel voordeel” = winst)
Indien de Wor iets als onderneming aanduidt, moet er een
ondernemingsraad worden aangesteld.
Definitie???? Boek: “Ondernemingen zijn op winst gericht, op behalen van
economiche voordelen.” een eenduidige definitie is er dus niet
Ondernemingen hebben een rechtsvorm
De rechtspersoon/vennootschap houdt een onderneming in stand
Geen vermogensrechtelijk begrip (1 goed) maar een totaal van activa en
passiva.
Wanneer een onderneming wordt verkocht, worden activa en passiva ieder
op hun manier overgedragen.
Inhoud van het ondernemingsrecht
Ruim <-> beperkt
Juridische organisatie van de onderneming (interne structuur)
Wie mogen en kunnen voor de onderneming transacties afsluiten?
Hoe zijn de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor de gang van
zaken in de onderneming uitgewerkt?
,Wat is de functie van het ondernemingsrecht
In hoeverre draagt het bij aan de doelmatigheid van het economisch leven?
Het biedt de mogelijkheid van standaardcontracten voor ondernemingen:
de zgn. rechtsvormen
Bedrijven zijn vrij om een rechtsvorm te kiezen er wordt vaak voor NV of
BV gekozen, maar dat heeft vaak te maken met winstuitkering.
Keuze bepaald door:
o Fiscale motieven
o Juridische motieven
o Economische motieven: besparing van transactiekosten
Rechtsvormen
Rechtsvormen kunnen worden gezien als standaardcontracten
Mogelijke (Nederlandse) rechtsvormen
(juridisch):
Eenmanszaak
Personenvennootschappen:
o Maatschap
o vennootschap onder firma
(vof)
o commanditaire
vennootschap (cv)
NV/BV kapitaalvennootschappen
Vereniging en stichting
Coöperatie (soort vereniging, populaire rechtsvorm aan het worden) en
onderlinge waarborgmaatschappij. Coöperatie wordt fiscaal ook
interessant.
Europese rechtsvormen: EESV, SE, SCE. Mogelijk gemaakt door de Europese Unie,
zodat je weet voor welke landen het gelijk zal zijn. Maar hier zitten zoveel haken
en ogen aan dat ze heel impopulair zijn, ze komen bijna niet voor.
Eenmanszaak
Geen echte rechtsvorm voor een eenmanszaak geldt geen ander recht
dan voor een natuurlijk persoon
Geheel aansprakelijke: 1 vermogen voor
alle schuldeisers
o Juridisch gezien zijn privé en zaak
niet gescheiden. Er is sprake van 1
vermogen waar schuldeisers zich
op mogen verhalen.
Eigenaar heeft alle beslissingsmacht
Art. 3:15 i BW: administratieplicht en inschrijving in handelsregister
Hetzelfde recht is vaak van toepassing, als op ‘ons’, andere natuurlijke personen.
Komt vooral aanbod bij vermogensrecht.
Criterium voor indeling
Aard van de activiteiten:
Profit Non-profit
NV/BV Vereniging
Maatschap, vof, cv stichting
,Non-profit organisaties mogen wel winst maken, maar de winst mag niet aan
iedereen uitgekeerd worden. De winsten mogen niet ten goede komen aan de
leden van de verenigingen en stichtingen. Non-profit is niet zo’n hele goede term
dus.
“vennootschapstype” <-> “verenigings” Type
Kenmerken van de vennootschap
o Gericht op maatschappelijk voordeel t.b.v. alle vennoten
o Steunen op inbreng van de vennoten
Kapitaalvennootschappen <-> personenvennootschappen
NV/BV maatschap, vof, cv
Juridisch gestalte:
Rechtspersonen Niet rechtspersonen
NV, BV Maatschap
Vereniging Vof
Stichting Cv
Boek 2 BW Wetboek van koophandel, boek 7a BW
Dus vof, maatschap en cv zitten NIET in boek 2, omdat ze geen
rechtspersoonlijkheid hebben.
Opgaven 1.1 syllabus
Kees Feest houdt zich bezig met het organiseren van festivals. Kees is zijn ex-
vrouw (Diva) nog 3 maanden alimentatie verschuldigd. Decorart BV heeft
decormaterialen geleverd maar heeft nog geen betaling ontvangen.
Diva heeft een veroderning op Kees persoonlijk. Decorat BV heeft een
verordening op het ondernemingsvermogen van Kees.
1. Wie/wat kunnen Diva en Decorart BV aanspreken als Kees Feest het
festivalorganisatie-bedrijf in de vorm van een:
a) eenmanszaak? Zowel Diva als Decorat BV kunnen beide aanspraak
maken op het gehele vermogen van Kees.
b) een BV? BV heeft een afgescheiden vermogen, staat los van het
vermogen van Kees. Decorat BV kan zich dus verhalen op het
vermogen van de BV. Zij kunnen zich in principe niet verhalen op
het vermogen van Kees, en Kees als bestuurder. (uitzonderingen
worden later behandeld)
Diva kan zich verhalen op het privé vermogen van Kees.
c) vof (samen met vriend Trens)? De vof is geen rechtspersoon, maar
toch heeft de vof een afgescheiden vermogen. Dit vermogen staat
dus los van het privévermogen van de vennoten. Het is niet van
de VOF, maar van de vennoten gezamenlijk. Ontstaat mede omdat
zij beide een deel van het vermogen hebben ingebracht. Er zit
, privé vermogen van zowel Kees als Trens in de VOF als privé
vermogen buiten de VOF.
Decorat BV, heeft juridisch gezien twee mogelijkheden om zich te
verhalen. Zowel het zaak vermogen van de VOF (kees en Trens
gezamenlijk) als op de privé vermogens. Artikel 18 WVK. Vennoten
zijn persoonlijk aansprakelijk.
Nadeel: alles wat je doet namens de VOF, ben je daar ook privé
voor aansprakelijk. Ook voor wat de andere vennoot doet.
Diva kan zich alleen verhalen op het privé vermogen van Kees.
Handelsregister
Let op: Handelsregisterwet (2007) en een Handelsregisterbesluit (2008)
Basisregister (eenmalige registratie t.b.v. overheidsinstanties) meestal is
eenmalige registratie voldoende
Verruimde inschrijfplicht voor ‘ondernemingen’; bijna iedereen moet zich
inschrijven, ook maatschappen. Bijna alle rechtsvormen kan je hier
achterhalen.
Biedt informatie over bedrijven
Sancties bij niet inschrijving:
o Economisch delict: boete
o Persoonlijk aansprakelijkheid bestuurders (art. 2:180 BW)
Indien de BV dan alsnog ingeschreven wordt, blijft de reeds
bestaande aansprakelijkheid van toepassing. De toekomstige
aansprakelijkheid vervalt dan wel.
Bevorderen van rechtszekerheid in economisch verkeer: biedt bescherming
(art. 25 Hrgw 2007): derde mag afgaan op het handelsregister.
HR: bescherming geldt ongeacht of derden in vertrouwen op de
inschrijving hebben gehandeld dan wel later het handelsregister hebben
geraadpleegd. Dus ook al kijk je pas achteraf in het handelsregister wie de
eigenaar is, geld de bescherming toch. Het is ook erg lastig te bewijzen dat het
vóór het ontstaan van de koopovereenkomst is geraadpleegd. Dit geldt alleen als
Geho niet anders wist. Het zou dus niet gelden als Geho reeds kennis had
gemaakt met de nieuwe eigenaar.
N.B. Volgens de wet alleen bescherming van “onkundige” derde
Opgaven 1.2 syllabus
Stel dat Kees Feest en zijn vriend Trens Dens het festivalorganisatiebedrijf
uitoefenen in de vorm van een vof. Trens treedt uit de vennootschap maar
vergeet dat door te geven aan het handelsregister. Niels wordt nu medevennoot
van de personenvennootschap. Bij Decorart BV wordt decormateriaal besteld
