Samenvatting beginselen recht. Dit document bevat een samenvatting van het boek dat wordt voorgeschreven door Nyenrode voor het vak beginselen recht. Ik heb dit vak moeten volgen voor de studie Bachelor of Science in Accountancy. Dit vak is nog onderdeel van de propedeuse. Aan de hand van deze gema...
Samenvatting beginselen recht
1. Recht in het algemeen
2. Recht en staat
3. De wetgeving
4. De rechtspraak
5. Het bestuur
6. Burgerlijk recht – kernbegrippen
7. Goederenrecht
8. Overeenkomstenrecht
9. Verbintenissen uit de wet
10. X
11. Ondernemingsrecht
12. Arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht
13. Strafecht (alleen 13.2)
14. X
15. Internationaal recht
,Hoofdstuk 1 : Recht in het algemeen
1. Inleiding
Het belangrijkste gegeven over de mens, is dat de mensen een uniek en
onvervangbaar wezen is. Een ander belangrijk gegeven is dat hij in contact leeft met
zijn medemensen. Hij doet dat door deel te nemen aan grote en kleine
samenlevingsverbanden. Daarvan is de grootste de hele mensheid en de kleinste
de relatie tussen twee mensen. In elke vorm van samenleven onderhoudt de
mensen contacten met anderen, daarbij kunnen zich tussen mensen conflicten
voordoen. Vandaar de behoefte aan mechanismen die deze conflicten kunnen
voorkomen of beslechten. Het recht is een van die mechanismen. In de samenleving
heeft het recht de taak om zo mogelijk conflicten te voorkomen en bestaande
conflicten op te lossen. Het recht tracht de vrede in de samenleving te bewaren door
de belangen van de gemeenschap en de belangen van de individuele leden van de
samenleving te beschermen. Daarbij speelt de overheid een belangrijke rol. Het
belang van deze vredestichtende en vredesbewarende werking van het recht mag
niet worden onderschat, maar evenmin overschat.
Ieder mens maakt dus deel uit van de samenleving met anderen. Dat betekent onder
meer dat hij met die anderen rekening houdt en zich daarmee in zijn eigen doen en
laten beperkt. Naast de beperkingen die de mens zichzelf uit eigen beweging oplegt,
zijn er ook regels die dat doen. In het streven van ieder mensen naar de bevrediging
van zijn geestelijke en lichamelijke behoeften, is een botsing met de belangen van
anderen vaak niet te vermijden. Voor het reguleren van die tegenstrijdige belangen
kan het recht in de vorm van het stellen van rechtsregelen van betekenis zijn.
Maar ook als er geen tegenstrijdige belangen zijn verloopt het menselijk contact
volgens rechtsregels. Rechtsregels hebben als doel om menselijke gedragingen te
ordenen en daarmee ook te uniformeren (gelijk maken), doordat ze voor iedereen
gelijkelijk van kracht zijn (ordening van gedrag). Dit gebeurt door het vaststellen van
voorschriften waarin gedragingen worden benoemd in termen van bevoegdheden en
verplichtingen. Vaak houden deze een gebod of een verbod in.
De inhoud van de meeste rechtsregels vloeit voort uit algemeen aanvaarde
opvattingen over goed en kwaad en uit de behoefte aan doelmatige ordening van de
maatschappij (inhoud rechtsregels). Bij veel rechtsregels gaat het erom te
bevorderen dat het tussen mensen eerlijk toegaat, dat ieder het zijne krijgt en dat
niemand onevenredig nadeel lijdt. Anders gezegd; de meeste rechtsregels beogen
door het voorschrijven van gedrag een zekere gerechtigheid te bevorderen.
Tegelijkertijd speelt bij rechtsregels de doelmatigheid vaak een rol.
Het recht bestaat grotendeels uit een verzameling van regels die betrekking hebben
op het handelen van mensen als leden van de samenleving en de organisatie van
die samenleving (rechtvaardige samenleving).
,De vredestichtende en vredesbewarende rol van het recht in de samenleving heeft
twee functies:
1. Het doel van recht is om ervoor te zorgen dat ieders belangen zoveel mogelijk
worden gerespecteerd en worden veiliggesteld. Het recht ordent dus menselijk
gedrag door het stellen van regels.
2. Het recht zorgt ervoor dat die regels worden gehandhaafd door
geschilbeslechting, dat wil zeggen dat er toezicht wordt uitgeoefend op de
niet-naleving ervan en dat conflicten daarover aan een rechter kunnen worden
voorgelegd.
2. De rechtsbronnen
Onder de definitie recht verstaan we twee termen:
1. Recht is het geheel van geldende rechtsregels (objectieve recht).
2. Recht is een aan het objectieve recht ontleende, individuele bevoegdheid
(subjectieve recht).
Het geheel van geldende rechtsregels, we gebruiken daarvoor de term positief recht.
Positief recht / objectief recht is het geheel van rechtsregels die op dit moment in
Nederland gelden. Het is van belang om rechtsregels te onderscheiden van de
voorschriften die uit de moraal of de godsdienst voortvloeien en van fatsoensregels.
Tot het positieve recht horen evenmin rechtsregels die nog niet zijn ingevoerd of die
zijn afgeschaft. Hun invloed op het positieve recht is er wel, maar rechtskracht
hebben ze niet. Het positieve recht is door mensen gemaakte recht.
Daarnaast kennen we het natuurrecht, dat is recht dat voor iedereen geldt ongeacht
plaats en tijd omdat het door de ‘natuur’ gegeven is. Het gaat dan om universele
waarden en normen die zijn voortgekomen uit de natuur zonder dat de mens
daaraan te pas is gekomen. Het natuurrecht heeft tegenwoordig overigens geen rol
van betekenis meer, omdat men al eeuwen geleden is begonnen met allerlei
waarden, normen en beginselen te verzinnen, waardoor dit eigenlijk al onderdeel
ging uitmaken van het positieve recht.
De rechtsregels van het objectieve recht ordenen de verhouding tussen personen
door aan het bevoegdheden en verplichtingen toe te kennen. Ze dienen ertoe om in
de concrete werkelijkheid steeds te worden toegepast zodra het in de regel
beschreven geval zich voordoet en komen op die manier als het ware tot leven
(bijvoorbeeld de regel dat iedereen in NL kiesgerechtigd is).
Een subjectief recht is de bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een
regel van objectief recht ontleent. De algemene regel dat mensen boven de 18 jaar in
NL mogen stemmen leidt dus tot een onbepaald aantal individuele bevoegdheden
om te mogen stemmen. Ieder van hen heeft het subjectieve recht om te gaan
stemmen.
, Rechtsbronnen zijn de bronnen waaruit het geldend recht als het ware voortvloeit.
In de rechtsbronnen is te vinden uit welke rechtsregels het positieve recht bestaat. Bij
de rechtsbronnen gaat het om de vorm waarin rechtsregels zich voordoen en niet
om de inhoud van de regels. Onder de wet wordt verstaan elke algemeen geldende
geschreven rechtsregel die afkomstig is van een tot wetgeving bevoegd
overheidsorgaan. In het Nederlandse recht zijn rechtsbronnen:
1. De wet
2. De jurisprudentie (de rechtspraak)
3. De gewoonte
4. Verdragen en sommige besluiten van volkenrechtelijke organisaties
De jurisprudentie
Niet al het geldende recht staat in de wet. Ook de rechter vormt rechtsregels.
Rechters worden nogal eens geconfronteerd met wetten waarin minder duidelijke
regels staan, in zulke geschillen (conflicten tussen partijen) legt de rechter de
onduidelijke regel uit door het maken van een andere regel of forumeelt hij
zelfstandig een nieuwe regel. Als andere rechters deze regel in latere situaties ook
toepassen, is er sprake van jurisprudentie (rechtersrecht). Deze heeft dezelfde
rechtskracht als het wettelijke recht.
De gewoonte
Naast wet en jurisprudentie is de gewoonte een zelfstandige bron van het positieve
recht. Het is namelijk zo dat er enorm veel gewoontes zijn, die niet in de wet zijn
vastgelegd, maar die wel als bindende rechtsregels worden beschouwd en worden
nageleefd. In een geschil kan de rechter de geldigheid van zo’n rechtsregel uit het
gewoonterecht beoordelen.
Verdragen en sommige besluiten van volkenrechtelijke organisaties
Van steeds toenemend belang voor ons positieve recht zijn verdragen en
wetgevende besluiten van volkenrechtelijke organisaties waartoe NL behoort. In
beginsel hebben zij in ons recht dezelfde werking als gewone wetten en daarom
behoren ook zij tot het positieve recht.
3. Nationaal en internationaal recht
Soevereiniteit is de bevoegdheid van elk land om de eigen rechtsorde vast te stellen
en te onderhouden. Soevereiniteit geldt zowel naar buiten als naar binnen.
Soevereine staten oefenen hun overheidsmacht in volledige onafhankelijkheid uit. Zij
dulden daarbij geen inmenging van andere staten. Dat staten naar binnen soeverein
zijn, blijkt uit het feit dat de overheid in elk land in beginsel de exclusieve
bevoegdheid bezit tot wetgeving, bestuur en rechtspraak. Het uitoefenen van die
bevoegdheid leidt tot nationaal oorsprong, bijvoorbeeld Nederlands recht. Dit
nationale recht heeft uit zichzelf alleen binnen een nationale staat rechtskracht.
Naast het nationale recht geldt binnen staten ook recht van internationale oorsprong.
We noemen dat kortheidshalve internationaal recht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Bacheloraccountancyy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
