Spreiding van overheidsmacht
Macht = bevoegdheid die aan orgaan is toebedeeld
1. Trias politica ( Montesquieu )
Staatsmacht verdeeld over drie machten met aparte overheidstaak
I. Wetgevende macht
( = stellen van algemene voor iedereen in gelijke mate
geldende regels )
II. Uitvoerende macht
( = uitvoeren van overheidstaken die in algemene regels zijn
vastgesteld )
III. Rechtsprekende macht
( = beslechting van geschillen over juiste toepassing van het
recht )
Drie genoemde overheidstaken moeten worden uitgeoefend door
drie afzonderlijke organen die belast worden met niet meer dan zijn
eigen taak
I. Wetgevend orgaan ( = Staten Generaal )
H3 GW
II. Uitvoerend orgaan ( = regering )
H2 GW
III. Rechtsprekend orgaan ( = onafhankelijke rechter ) H6
GW
Voordeel = voorkomt machtsconcentratie ( alle macht naar zich toe trekken ) &
tirannie
Nadeel = bij feitelijke scheiding kans dat 1 orgaan zich tiranniek gaat gedragen
voorkomen door systeem van checks ( = houden van toezicht van een op een
ander ) & balances ( = tussen staten zeker evenwicht onderling wordt
samengewerkt )
Montesquieu
De wet behoorde verreweg de belangrijkste rechtsbron te zijn hieruit komt
voort legisme = gehele ( positieve ) recht uitsluitend door de wetgever ( orgaan
die qua samenstelling afspiegeling is van het volk ) wordt geschapen ( recht &
wet zijn hierin identiek: al het recht staat in de wet )
Rousseau
, Recht moest uitsluitend worden gemaakt door het volk wetgevende macht
behoort te worden gekozen door het volk ( wil van volk & wet identiek: want wet
afkomstig van het volk )
Locke
Mens heeft in maatschappij behoefte aan ordening, veiligheid & rust waarbij zorg
hiervoor kan worden overgedragen aan overheid dmv wetgeving & rechtspraak in
ruil waarvoor mens van overheid grondrechten ( leven, vrijheid, eigendom ) terug
krijgt
Uit het legistisch ideaal ( = al het recht zou in de wet moeten worden vastgelegd
) komt codificatiegedachte voor ( = het recht moet op systematische wijze in
wetboeken worden opgenomen )
De trias politica in Nederland
1. Wetgevende macht
Maken van algemeen verbindende voorschriften
Opgedragen aan regering en Staten Generaal ( = parlement ) ( art.
81 Grondwet )
SG = Eerste & Tweede Kamer ( art. 50,51 Grondwet )
Leden Tweede Kamer direct gekozen
Leden Eerste Kamer gekozen via provinciale staten
2. Uitvoerende macht
Bestuur opgedragen aan regering ( hiërarchische top
bestuursapparaat = alle ministeries & alle rijksdiensten )
Koning & ministers (art. 45 Grondwet )
ministerraad voorgezeten door minister-president
het kabinet ( = ministers + staatssecretarissen )
Als regering een besluit neemt = Koninklijk Besluit ( KB )
Regering heeft dus 2 functies:
I. Bestuur
uitvoeren van de in algemene regels vastgelegde overheidstaken
wat kan leiden tot
individuele rechtsvaststellingen in een concreet geval ( =
beslissing van
bestuursorgaan tav individuele persoon ) = beschikking
II. Wetgeving
in sommige tot stand gekomen wetten wordt aan regering
bevoegdheid verleent
om binnen het kader van de wet zelfstandig nadere regels te
maken = Algemene
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yaraknoops. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.