Samenvatting Tentamenstof Informatie- en Kennismanagement (IKM)
Chapter 1: Setting the scene
Dit hoofdstuk is een introductie en beschrijft de volgende hoofdstukken. Daarnaast worden
overkoepelende thema’s uit het gehele boek gehaald.
In de ICT-wereld is er het probleem van een ontbrekende algemene identiteit, omdat ICT
meestal behandeld wordt door gespecialiseerde ICT-bedrijven en softwarebedrijven. Hierbij
ligt de nadruk meer op richtlijnen rond de technologie dan rond informatie (!).
Dit is veranderd over de jaren. Er wordt een beeld geschetst van drie verschillende
informatiebeheerders door de jaren heen: de managers van mechanisatie, bibliothecarissen
en informatie-officieren, de laatste is de meest recente. Hij moet omgaan met erg
verscheidene delen van informatie. Deze verandering heeft ertoe geleid dat steeds meer
mechanisatie moet worden toegepast.
Daarna gaat het boek over het combineren van objectieve noties uit de marktheorie
en de meer subjectieve noties uit de sociologie en antropologie. Deze moeten gecombineerd
worden voor een complete kijk op informatie.
Vervolgens wordt gekeken naar het creëren van een algemene identiteit voor
informatiemanagement voor de huidige tijd. Dit wordt gedaan aan de hand van de vraag:
‘Given ICT; what is the nature of our enterprise?’
Het volgende thema beschrijft dat ICT, strategie en identiteit meer als verweven
gezien moeten worden, om tot een totale alignment (richting) te komen. Dit moet niet top-
down gebeuren, maar nieuwe technologie moet gezien worden als een gast met de
organisatie als gastheer. Hierbij is er een wisselwerking tussen de twee.
Dan wordt er nog een thema vaak aangestipt, namelijk dat bedrijven meer
klant/mens gebaseerd moeten zijn (!). Informatie van de klant moet gecombineerd worden
met informatie over productie om tot het beste resultaat te komen. Dit kan ook gebruikt
worden voor het ontwerp van informatiesystemen.
Een laatste thema is de gevolgen van het uitwisselen van informatie en de invloed
hiervan op relaties. Outsourcing van informatie is hierbij een belangrijk begrip.
Hoorcollege
Informatiemanagement is management van:
1. ICT (vanaf ’80)
2. Relatie tussen business en ICT (alignment, vanaf ‘90)
3. Informatie, nog erg ICT gekleurd (vanaf ’00)
Shift van IM naar derde puntje. Het is niet duidelijk wat de precieze identiteit is. Er wordt in
het boek een nieuw perspectief (4.) geschetst. Hierbij gaat het vooral om informatiegebruik,
de mens en betekenis. Er komt een nieuwe identiteit die een stuk breder is.
De onduidelijkheid komt doordat de perspectieven erg op elkaar lijken, in elkaar overvloeien
en geen daarvan echt de essentie is. Daarnaast valt IM onder communicatie, bedrijfskunde
en informatica. Ook wordt ICT steeds meer geoutsourcet, dus informatiemanager heeft geen
duidelijke taak meer, omdat andere bedrijven veel taken overnemen.
,Nieuw perspectief schetsen aan de hand van:
- Historisch perspectief/ context, IM voordat ICT bestond
- Objectivisme en subjectivisme meenemen, i.t.t. eerste drie perspectieven waar alleen
objectivisme werd meegenomen
- Basisaannames definiëren
- Algemene essentie van organisatie definiëren
- Sourcing problemen
- Klant focus
,Chapter 2:
Dit hoofdstuk geeft een framework voor informatiemanagement m.b.t. strategie en operaties
gecombineerd met bedrijven en technologie.
Informatiemanagement is van belang, doordat de focus van IM teveel is op technologie,
maar aan de andere kant het ook niet duidelijk is wat dan wel haar identiteit en plaats in een
organisatie is. Het is nu juist erg belangrijk over IM na te denken, want:
Door nieuwe technologieën is informatie makkelijker te verzamelen en daardoor
goedkoper. Het wordt hierdoor belangrijker, maar tegelijkertijd is er een overload aan
informatie en wordt er te weinig mee gedaan.
Er kan namelijk veel mee worden gedaan tegenwoordig, juist omdat er zoveel
informatie beschikbaar is. Het kan gezien gaan worden als een normale
productiefactor met een bepaalde output. De potentie wordt er echter lang niet
uitgehaald.
Tussen business en ICT was altijd de plek waar IM een brug moest leggen. Dit gaat lang niet
altijd goed door vooral miscommunicatie. “Strategic Alignment” is hierbij vaak gebruikt als
doel van IM, maar dit gebeurt te vaak top-down en werkt lang niet altijd. Verder is het ook
een onduidelijk begrip omdat het over de weg en het resultaat gaat.
Daarnaast mist er een focus van IM op de relatie tussen strategie en operaties, deels
omdat het bestuur minder geïnteresseerd wordt in ICT. IM moet dus eigenlijk bekeken
worden vanuit dit plaatje:
Uit deze benadering kan je vier kwadranten afleiden, maar dan mist er nog wat. Tussen
business en ICT zit namelijk nog informatie/communicatie. Want pas via dat onderdeel heeft
de organisatie pas wat aan ICT. Daarnaast mist tussen de strategie en de operaties nog de
(infra)structuur. Deze zorgt voor de mate van flexibiliteit/rigiditeit.
Er komt dan een negenvlak uit dat het soort probleem (strategisch, structureel of
operationeel) verbindt met de nodige aspecten die hiermee te maken hebben (business,
, informatie/communicatie en ICT). Hierbij zijn de centrale assen eerder niet genoemd, maar
juist erg belangrijk.
Er vallen een aantal dingen over de kolommen te zeggen:
Van rechts naar links gaat het om resp. data, informatie en kennis
Van rechts naar links gaat het om resp. kennis over technologie, informatie en het
specifieke domein van de organisatie
Van rechts naar links gaat het om resp. de syntax (de principes/regels), de pragmatics
(hoe deze afhankelijk zijn van context?) en semantics (betekenissen/kennis)
Van rechts naar links gaat het om resp. “information technology practices”,
“information management practices” en “information behaviors and values”.
Het negenvlak is nuttig voor:
Oriëntatie: aan de hand van de vlakken kan een organisatie kijken waar het staat
m.b.t. IM, vooral onderscheid tussen informatie en ICT en tussen structuur en
operaties is nuttig.
Organisatie: aan de hand van zwakke plekken kan een organisatie anders ingericht
worden
Voorschrijvend/normatief: het aanpakken van specifieke zwakke plekken in
informatiesystemen, vooral lettend op de middelste assen.
IM is erg belangrijk en omvattend, maar je moet wel bedenken dat IM niet de hele
bedrijfsstrategie gaat bepalen en dat het verbinden van verschillende blokken in het
negenvlak ook beperkingen met zich meebrengt. Vervolgens wordt er gekeken naar de
verschillende niveaus van het negenvlak (strategie, structuur en operaties) en hun relaties tot
de drie aspecten business, informatie en technologie.
Strategie niveau
Hierbij zijn de belangrijkste onderdelen scope, core capabilities en governance
