Dit document is een scriptie. Geschreven voor mijn master aan de universiteit van Tilburg voor de studie fiscale economie.
Het onderwerp betreft de eigenwoningregeling en dan met name de vergelijking met de Duitse variant van de eigenwoningregeling.
Tilburg School of Economics and Management - Master Fiscale Economie
2020/2021
De fiscale behandeling van de eigen woning
Een rechtsvergelijkend onderzoek tussen de fiscale
behandeling van de eigen woning in Nederland en Duitsland
Naam: Lobke van de Wouw
SNR: 1273755
Begeleider: J.L. van den Heuvel-Warren MSc. en prof. dr. P.H.J. Essers
,Voorwoord
Voor u ligt mijn masterthesis ter afronding van de Master Fiscale Economie aan Tilburg
University.
Al langere tijd was ik geïnteresseerd in de eigenwoningregeling in Nederland, aangezien veel
kennissen van mij hier op het moment mee te maken hebben en het een erg complexe regeling
is. Bij het zoeken naar een onderwerp, kwam ik de onderzoekspilot van mijn
scriptiebegeleidster mevrouw J.L. van den Heuvel-Warren tegen. Dit onderzoek wekte meteen
mijn interesse, aangezien ik er al snel achter kwam dat de Duitse eigenwoningregeling sterk
verschilt van die van Nederland.
Graag wil ik mevrouw J.L. van den Heuvel-Warren bedanken voor de prettige begeleiding
tijdens mijn scriptietraject. Ondanks dat het begeleidingstraject er door corona wat anders uit
heeft gezien, heeft dit voor geen enkele belemmering gezorgd. Door de constante feedback en
kritische op- en aanmerkingen heb ik veel geleerd en heb ik mijn onderzoek beter vorm kunnen
geven. Ten slotte wil ik mijn vrienden en familie bedanken die voor de soms zeer welkome
momenten van afleiding hebben gezorgd.
Ik wens u veel plezier bij het lezen van mijn scriptie!
Lobke van de Wouw, 21 maart 2021.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord.................................................................................................................................. 2
Afkortingenlijst .......................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 1: Inleiding................................................................................................................ 6
1.1 Aanleiding tot het onderzoek ......................................................................................................... 6
1.2 De probleemstelling ....................................................................................................................... 8
1.3 Wetenschappelijke en theoretisch kader ........................................................................................ 8
1.4 Afbakening..................................................................................................................................... 8
1.5 Opzet van het onderzoek................................................................................................................ 8
Hoofdstuk 2: De fiscale behandeling van de eigen woning in Nederland ............................... 10
2.1 Situatie Nederlandse woningmarkt .............................................................................................. 10
2.2 De fiscale behandeling van de eigen woning door de jaren heen ................................................ 11
2.3 Doelstelling eigenwoningregeling ............................................................................................... 12
2.4 Kwalificatie als eigen woning...................................................................................................... 12
2.5 Het eigenwoningforfait ................................................................................................................ 14
Uitzonderingen/overgangsbepalingen ............................................................................................... 16
2.6 Eigenwoningschuld ...................................................................................................................... 16
2.7 Aftrekbare kosten van de eigen woning ...................................................................................... 17
2.8 Eigenwoningreserve en bijleenregeling ....................................................................................... 18
2.9 Overige heffingen ........................................................................................................................ 19
Hoofdstuk 3: De fiscale behandeling van de eigen woning in Duitsland ................................ 20
3.1 Situatie Duitse woningmarkt ....................................................................................................... 20
3.2 Belastingheffing onroerend goed ................................................................................................. 22
Kwalificatie eigen woning ................................................................................................................. 23
3.3 Bouwsparen ................................................................................................................................. 23
3.4 Loan-to-Value (LTV) .................................................................................................................. 25
3.5 Hypotheekrenteaftrek................................................................................................................... 26
3.6 Overige heffingen ........................................................................................................................ 26
Hoofdstuk 4: Een vergelijking tussen de fiscale behandeling van de eigen woning in
Nederland en Duitsland ............................................................................................................ 27
4.1 Overzicht verschillen ................................................................................................................... 27
4.2 Systeem van heffing..................................................................................................................... 28
4.3 Faciliteiten ................................................................................................................................... 28
4.4 Loan-to-value-ratio ...................................................................................................................... 29
4.5 Gemiddelde leeftijd starters ......................................................................................................... 30
Hoofdstuk 5: Visies op de fiscale behandeling van de eigenwoning in Nederland en Duitsland
.................................................................................................................................................. 31
5.1 Visies op de eigenwoningregeling in Nederland ......................................................................... 31
5.1.1 Systeem van heffing.................................................................................................................. 31
5.1.1.1 Bron van inkomen.................................................................................................................. 31
5.1.1.2 Wettelijke plaats eigen woning .............................................................................................. 32
5.1.2 Faciliteiten ................................................................................................................................ 34
5.1.2.1 Hypotheekrenteaftrek............................................................................................................. 34
5.1.2.2 Standpunten van de politieke partijen over de hypotheekrenteaftrek .................................... 35
5.1.3 Neveneffecten ........................................................................................................................... 35
5.1.3.1 LTV-ratio ............................................................................................................................... 35
5.1.3.2 Beïnvloeding investeringsbeslissing ...................................................................................... 36
5.2 Visies op de eigenwoningregeling in Duitsland .......................................................................... 36
5.2.1 Systeem van heffing.................................................................................................................. 36
5.2.1.1 Wettelijke plaats eigen woning .............................................................................................. 36
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BrentB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,98. Je zit daarna nergens aan vast.
