Samenvatting
Samenvatting Module 4 Laagland B Literatuurgeschiedenis 4/5/6 vwo - Nederlands
Samenvatting van Module 4, Literatuur van de achttiende eeuw, Laagland B Literatuurgeschiedenis 4/5/6 vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: bodhismit25 • 5 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Laagland boek B, Module 41. Historische context
In 1775 koloniën in verzet, begin: Amerikaanse Vrijheidsoorlog tussen Engeland en
haar kolonies in Noord-Amerika. In juli 1776 werd de onafhankelijkheid van de VS
uitgeroepen “all men are created equal”. De burgerij in Europa, die meer invloed
wilde, volgde het streven naar onafhankelijkheid en zelfbestuur in Amerika.
Frankrijk werd in 18e eeuw absolutistisch geregeerd (strenge censuur) door Lodewijk
XIV. Adel en kerk werden bevoorrecht. Burgers ontevreden over dat ze geen inspraak
hadden -> 1789 begon de Franse Revolutie. In 1792 Franse Republiek uitgeroepen De
Jakobijnen, predikten de dictatuur van gelijkheid, (tegenover stonden de
Girondijnen) grepen de macht, ze vestigden een dictatuur: de Terreur. In 1799 greep
Napoleon Bonaparte de macht, in 1804 tot keizer kronen. Toen was de revolutie
voorbij.
In de Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden waren de regenten aan de macht. Er
waren 3 groeperingen:
1. De stadhouder en zijn aanhang (Oranjepartij)
2. De regenten; die tegen de stadhouder waren en de macht wensten te behouden
3. De patriotten (burgerij); keerden zich tegen stadhouder en regenten. Ze wilden meer
invloed voor burgerij in bestuur.
Aan het eind van de 18e eeuw viel Frankrijk de Republiek binnen en vestigde de Bataafse
Republiek. Republiek van 7 Nederlanden weg gone loes.
Republiek kende tot Bataafse Republiek een regentenheerschappij
-> De Regenten leefden in enorm veel rijkdom (zijde, geborduurd, pruikentijd, slaven etc).
Maatschappelijke verschillen werden benadrukt. Elite verfranste.
De economie van de Republiek in 18e eeuw ging wel achteruit, de regenten rentenierden en
ipv nieuwe investeringen doen, stagneerde de handel en nijverheid. Werkeloosheid steeg.
Industriële revolutie liet op zich wachten.
2. Culturele context
2.1 Filosofie
Immanuel Kant was een van de belangrijkste filosofen van de 18e eeuw. 2 vragen stonden bij
hem centraal: Wat kan ik weten/Wat moet ik doen? Kennis bestond volgens hem uit
zintuigelijke waarneming van afzonderlijke verschijnselen (ervaring). Om van daaruit tot
kennis te komen was het verstand (rede, ratio) nodig. Dat reikte begrippen aan om kennis te
verwoorden.
2.2 Verlichting
De Verlichting was een emancipatiebeweging van de burgerij die zich bevreidde van
traditionele visie, vooroordelen en belangen op het gebied van ethiek, geloof, politiek en
rechtspraak. De basis van de ‘bevrijding’ was zelfstandig/kritisch denken. Het was belangrijk
dat men het eigen verstand gebruikte en niet zomaar vertrouwde op autoriteiten. Mensen
moesten mondig en rationeel zijn en op basis daarvan handelen. Kant omschreef de
Verlichting als de moed hebben zelf te denken.
, In verlichting ging men onderwijs en verspreiden van kennis beschouwen als belangrijke
middelen tegen vooroordelen en vastgeroeste visies.
In Republiek zorgde de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (1784) voor scholing van de
burgerij door het opzetten van scholen, bibliotheken en het uitgeven van boeken.
Uitgangspunt; gedachte dat kennis de deugd bevorderde.
Filosofie van Verlichting was strijdmiddel om kritiek op de maatschappij en (religieuze)
moraal te verwoorden. Verlichtingsfilosofen pleitten voor verdraagzaamheid en
godsdienstvrijheid, hadden kritiek op absolutisme.
Verlichtingsfilosofen
Montesquieu, De l’esprit des lois : Bepleitte de Trias Politica. Spreiden van de
uitvoerende macht, wetgevende macht en de rechterlijke macht.
Jean-Jacques Rousseau: Hij meende dat de mens vervreemd was van zichzelf en door
de maatschappij misvormd.
Hij meende dat de mens van nature vrij en in zijn oorspronkelijke staat goed en
onbedorven was. Door goede opvoeding was terugkeer naar niet vervreemde mens
mogelijk, hij maakte opvoeding tot belangrijk Verlichtingsthema.
Verlichtingsfilosofen maakten via romans, essays en brieven hun boodschap duidelijk
aan het volk. Er werd vaak gebruik gemaakt van de satire = spottende teksten die
belerend en kritisch zijn bedoeld.
Conclusie: de verlichting was een beweging voor en door de burgerij. Het individu
werd centraal gesteld. De roman die vanaf 1780 tot ontwikkeling kwam, bleek
geschikte literaire vorm voor ontdekking van het persoonlijke en innerlijke.
2.3 Kunst in de achttiende eeuw
Cornelis Troost maakte serie van 5 bij elkaar horende en van Latijnse titels voorziene
pastels: NELRI. Gaat over 7 mannen die dronken zijn en discussie hebben over sterrenkunde
en uiteindelijk naar huis gaan. Plaatsen in traditie van het genreschilderij. Troost plaatste
zich in lange traditie van kunstenaar als opvoeder en opinievormer van zijn publiek, hij
werkte in opdracht.
In 18e eeuw nam het werken met symboliek af, kunst moest begrijpelijk en duidelijk zijn voor
de burger
2.4 Classicisme
In 17e eeuw classicisme ontstaan, het was stijl van vorsten en machthebbers, bleef tot ver in
18e eeuw de toonaangevende stijl.
Nadruk op eenvoud, zakelijkheid, regelmaat en heldere lijnen, sloot aan bij
Verlichtingsgedachte.
Classicistische schilderijen: koele kleuren, scherpe contouren, rustige en statige
compositie.
Kunstenaars richtten zich op weergave van eigen burgerlijke wereld -> Mythologische
scènes maakten plaats voor waargebeurde historische gebeurtenissen.
Dit burgerlijke classicisme werd de stijl van de Franse Revolutie.
De schilder van Revolutie was: Jacques Louis David. Zijn schilderijen waren rationeel,
nauwkeurig en zakelijk. Hij schilderde historische gebeurtenis, dood van Marat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HoiE. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen