Samenvatting
Samenvatting Nectar Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel 5VWO
Dit is een samenvatting van Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel van het biologieboek van Nectar voor 5VWO.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: Chymene • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Hoofdstuk 1414.1 – Centraal zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit het centraal zenuwstelsel, dat in het centrum van het lichaam zit en uit
neuronen (zenuwcellen) van de hersenen en het ruggenmerg met hun ondersteunende cellen (88B)
bestaat en het perifeer zenuwstelsel dat uit aan- en afvoerende uitlopers van neuronen in het CZS
bestaat. Deze verbinden als aan- en afvoerkabels alle lichaamsdelen met het CZS.
Bij hersenen en ruggenmerg is een grijs en wit deel. De grijze kleur
komt van de cellichamen van de miljarden neuronen en de witte
kleur van uitlopers van neuronen met een omhulsel van myeline,
witgele vetachtige stof. In de hersenen licht grijs aan de buitenzijde
en wit binnenin en bij het ruggenmerg andersom. Beide helften van
de grote hersenen (88C) zijn verbonden door de hersenbalk. Het
verlengde merg verbindt de hersenen met het ruggenmerg.
Hersenen, ruggenmerg en hun bloedvaten zijn beschermd door 3
vliezen. Cellen van de haarvaten in de hersenen vormen samen met
astrocyten de bloed-hersenbarrière. Astrocyten zijn gliacellen, steuncellen met veel uitlopers en
functies. Ze vormen een kring rond bloedvaten in de hersenen en beschermen tegen ongewenste
stoffen.
Info uit je omgeving gaat van de zintuigen perifeer zenuwstelsel ruggenmerg verlengde merg
hersenstam grote hersenen die de info verwerken en ordenen (ook logisch redeneren, je wil,
bewustzijn, geheugenfuncties, emoties).
Een beweging begint in de primaire motorische schors (88C), kleine gebieden met neuronen met
eigen groep spieren. Het is verbonden met de secundaire motorische schors die geheugeninfo
bevat over hoe spieren bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren. De motorische schors van de
rechter hersenhelft bestuurt de linkerzijde van het lichaam en andersom. Links en rechts werken
samen. Info gaat in de hersenen naar sensorische centra in de schors die bij het zintuig horen. Bij
luisteren komen impulsen vanuit het oor het primaire gehoorcentrum binnen en vindt
bewustwording plaats en hoor je geluid. Het geluid koppelen aan geheugeninfo gebeurd in het
secundaire gehoorcentrum, wat interpretatie van geluid mogelijk maakt. Je herkent het en kan bijv.
de tekst meezingen. Elk type zintuig heeft een eigen primair en secundair gebied in de schors van de
linker en rechter hersenhelft.
De hersenstam bevat centra voor het regelen van de bloedcirculatie, lichaamstemperatuur en
ademhaling en het bestaat uit de pons, de middenhersenen en het verlengde merg (88C). De pons
verbindt grote en kleine hersenen. In de middenhersenen ligt het beloningscentrum. De reflexen uit
het gebied van het hoofd (bijv. geur) gaan via de hersenstam. In het verlengde merg kruisen je
zenuwbanen, waardoor de linkerhelft info krijgt uit de rechter lichaamshelft en hier de spieren
aanstuurt en andersom.
De kleine hersenen spelen een rol in coördineren van bewegingen samen met de grote hersenen,
hersenstam en ruggenmerg.
De hypothalamus is betrokken bij de homeostase door o.a. het aansturen van de hypofyse waarin de
thermostaat van je .lichaamstemperatuur zit (87B) en je biologische klok.
De thalamus selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende delen van de
hersenschors gaan en kan bepaalde impulsen
remmen. Bij ADHD is het voorste deel van de
hersenschors te weinig actief. Neuronen
vormen hier dopamine en een tekort geeft in
de thalamus problemen bij het selecteren van
belangrijke boodschappen uit de stroom info
naar de hersenen waardoor concentreren
moeilijk is.
Je ruggenmerg bevat de hoofdzenuwkabels
van je lichaam. De lange geïsoleerde uitlopers
van neuronen (witte stof) liggen aan de
buitenkant en de grijze cellichamen aan de
binnenkant (88J/K). Uit het ruggenmerg
ontspringen 31 paar ruggenmergzenuwen die verbinding maken met de organen in je romp en
ledematen. Het deel van de zenuw dat info afvoert verlaat het ruggenmerg aan de buikzijde en het
aanvoerende deel komt via de rugzijde binnen. Vlak voor het ruggenmerg heeft het aanvoerende deel
een verdikking: het spinale Ganglion; zitten de cellichamen van de aanvoerende neuronen bij elkaar.
De cellichamen van de afvoerende neuronen liggen in de grijze stof van het ruggenmerg. Buiten het
ruggenmerg liggen nog 2 grote zenuwbanen; grensstreng en zwervende zenuw (88L) die de werking
van wat organen remmen of stimuleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saravanelferen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen