Samenvatting Evidence Based eHealth
Thema 1
Hoofdstuk 1 – Introducing eHealth
Why eHealth?
Toename van leeftijd gerelateerde ziektes zoals hart- en vaatziekten, diabetes, longaandoeningen,
artrose, etc. multimorbiditeit
Aandoeningen kunnen niet hersteld worden, maar wel sturing op zelfmanagement om een
acceptabel kwaliteit van leven te behouden
Minder mensen werkzaam in de zorg
Geen mogelijkheid meer om zorg te leveren waarin patiënt centraal staat
Patiënten en hun omgeving zijn meer in control over hun eigen gezondheid
In strijd met traditionele model waarin de zorgprofessional is in the lead en beslissingen maakt
Participatory health: betrokkenheid van de patiënt, mantelzorgers en zorgprofessionals binnen het
zorgproces
Ways of looking at using technology to support health
EHealth werd populair voor communicatie tussen patiënten en verzorgers en voor het verstrekken
van gezondheid-gerelateerde informatie in plaats van papierwerk en telefonische communicatie
Definitie eHealth Eysenbach: een manier om te communiceren via technologie maar ging niet in op
de redenen hiervoor en de implicaties van het gebruik van technologie in de gezondheidszorg
Verschillende manieren om naar eHealth te kijken:
- EHealth-technologieën categoriseren volgens hun plaats in het zorgcontinuüm: beschrijven
van diensten ter ondersteuning van de zorgverlening (diagnostiek, therapie, behandeling,
enz.), om zorg te beheren (persoonlijke medische dossiers, portalen, enz.) of ter bevordering
van preventie en voorlichting als onderdeel van zelfmanagementprogramma's voor de
volksgezondheid
- EHealth-technologieën categoriseren volgens de kenmerken van de technologie: beschrijven
van de capaciteiten van apparaten en systemen om interacties tussen mens en computer te
ondersteunen, om mensen te monitoren en te coachen en om op maat gemaakte en
gepersonaliseerde gezondheidsinterventies te ontwikkelen. Bijvoorbeeld robotica, domotica,
draagbare apparaten, virtual reality, persoonlijke medische dossiers of webgebaseerde
applicaties
- EHealth-technologieën categoriseren op basis van hun invloed op het
gezondheidszorgsysteem: beschrijving van de infrastructuur voor de gezondheidszorg, met
nadruk op de mogelijkheden van technologieën om de gezondheidszorg te innoveren of te
verstoren. Voorbeelden hiervan zijn sociale media, wearables en ondersteunende systemen
voor gezamenlijke besluitvorming om een infrastructuur te ontwikkelen die traditionele zorg
doorbreekt met patiëntgerichte zorgmodellen
,Het gebied van eHealth is heel breed en, nog belangrijker, dat eHealth impact heeft op veel aspecten
die te maken hebben met zorg en welzijn
Eysenbach: eHealth is een opkomend veld op het snijvlak van medische informatica, volksgezondheid
en het bedrijfsleven, verwijzend naar gezondheidsdiensten en informatie die wordt geleverd of
verbeterd via internet en aanverwante technologieën. In bredere zin kenmerkt de term niet alleen
een technische ontwikkeling, maar ook een gemoedstoestand, een manier van denken, een houding
en een inzet voor genetwerkt, mondiaal denken, om de gezondheidszorg lokaal, regionaal en
wereldwijd te verbeteren door het gebruik van informatie- en communicatietechnologie
eHealth verstoort de zorginfrastructuur en -verlening, en het impliceert dat mensen de capaciteiten
moeten hebben om technologie te gebruiken om zelfzorg te ondersteunen en om nieuwe manieren
van zorgverlening te creëren; betaalbaar, toegankelijk en haalbaar voor iedereen
eHealth is een proces om de gezondheidszorg te transformeren, rekening houdend met de hele mens
in de context van leven en werken. Deze context verandert voortdurend als gevolg van demografie,
veranderingen in rollen en rolspelers in de gezondheidszorg en de groeiende capaciteit van
technologie om gegevens te genereren en te communiceren
eHealth: technology and psychology
eHealth: technology
Goed werkende technologie is een noodzakelijke voorwaarde voor een goede eHealth-interventie,
maar ook een goed ontwerp dat gebruikers aanspreekt. Het lijkt logisch om aandacht te besteden
aan de rol van technologie binnen eHealth, maar helaas wordt dit vaak over het hoofd gezien
De humaniserende technologie is zeer relevant voor eHealth: het 24/7 monitoren van onze fysieke
toestand en gedrag biedt veel mogelijkheden om gezondheid en welzijn te coachen
Dit roept verschillende ethische vragen op over hoe ver we hierin kunnen gaan, hoe betrouwbaar
feedback van technologie moet zijn en wie de eigenaar is van alle verzamelde data.
Een andere belangrijke kwestie voor eHealth is de balans tussen het volgen van de nieuwste trends
en innovaties in technologie, die mogelijk onbekende effecten hebben, of het gebruik van goed
onderzochte maar minder state-of-the-art technologieën
Belangrijk punt is de fit met de gebruiker en de context
- Gebruikersbetrokkenheid
- Aanhankelijkheid (adherence)
- Geloof
- Betrokkenheid
Hoe beter de fit met de gebruiker en de context, hoe waarschijnlijker het is dat een technologie zal
worden gebruikt en effectief is
eHealth: psychology
Onderzoek heeft uitgewezen dat eHealth interventies die gebruik maken van psychologische
gedragsverandering theorieën meer effectief zijn gedragsverandering dan interventies die dat niet
doen
Benaderingen zoals gedragsveranderingstechnieken en overtuigende kenmerken (persuasive
features) moeten gebruikt worden in eHealth toepassingen
,eHealth wordt gebruikt door mensen, dus moet aansluiten bij hun perspectief
Niet alleen uitgedacht worden, maar ook betrekken van doelgroep in ontwikkeling van interventies
Integrating psychology and technology
Psychologie en technologie zijn beide belangrijke ingrediënten voor succesvolle eHealth-interventies
en zouden met elkaar verweven moeten zijn
Technologie kan onze cognities beïnvloeden, en onze cognities beïnvloeden de manier waarop we
technologie bekijken en gebruiken
Content en technologie worden vaak onafhankelijk van elkaar ontwikkeld, waardoor de
perspectieven van de gebruiker en stakeholder vaak vergeten worden. Om dit te voorkomen is
samenwerking essentieel
Benefits of eHealth
Toegang tot zorg
Via eHealth kan zorg tijd- en plaatsonafhankelijk beschikbaar worden, omdat mensen er altijd en
overal toegang toe hebben
Ook kan eHealth de drempel verlagen om toegang te krijgen tot gezondheidszorg, waardoor meer
mensen toegang krijgen tot gezondheidszorg
Draagt bij aan meer gelijkheid in toegang tot zorg
Ook kan eHealth drempels in de zorg zoals stigmatisering wegnemen
Empowerment
Technologie kan mensen sterker maken door hen de mogelijkheid te geven meer controle te krijgen
over hun eigen gezondheidszorg
Zij hebben de regie over hun eigen gezondheids- en zorgproces
Mensen kunnen sterker worden als ze worden voorgelicht over hun gezondheid en zich meer bewust
zijn van hun eigen gezondheidsgegevens
Patiëntgerichtheid is een ander belangrijk voordeel: kunnen zelf beslissen waar en wanneer zij
toegang hebben tot gezondheidszorg, informatie die mensen kunnen verzamelen maakt het
gemakkelijker om keuzes te maken of meer gelijke discussie met de zorgverlener
Ook zorgprofessionals kunnen in hun kracht worden gezet. Technologie kan ondersteuning op maat
bieden bij onder meer medische besluitvorming, via datagedreven diagnoseondersteuning en
kunstmatige intelligentie
Innovatie
Nieuwe technologieën en nieuwe toepassingen van technologieën openen een heel scala aan
mogelijkheden voor de gezondheidszorg. Het loutere gebruik van technologie zal niet automatisch
resulteren in langdurige en positieve verandering, maar het kan de basis leggen voor duurzame
verandering in de gezondheidszorg door belangrijke bewegingen binnen het domein te
ondersteunen, zoals patiëntgerichte zorg en geïntegreerde zorg
Kan gezien worden als katalysator voor innovatie in gezondheidszorg
Stimuleert alle betrokken stakeholders om na te denken hoe zij zorg willen leveren of ontvangen
, Kwaliteit van zorg
De kwaliteit van de zorg kan worden verbeterd door zeer efficiënte, innovatieve systemen en door
effectieve interventies die de kosten verlagen en de veiligheid verhogen door menselijke fouten te
verminderen
Effectiviteit kan ook worden verbeterd door de mogelijkheden van technologie te gebruiken om
traditionele interventies en behandelingen te verbeteren
Efficiëntie is ook een belangrijk voordeel, aangezien eHealth minder middelen kan vergen om
dezelfde kwaliteit van zorg en effect op gezondheid en welzijn te bereiken
eHealth in practice
Zelfzorg en preventie
De patiënt of gebruiker heeft de leiding: technologie kan worden gebruikt om zelfmanagement op
een gemakkelijke en handige manier te bevorderen
Soms kan een zorgprofessional worden betrokken
Interventies kunnen worden gebruikt om informatie over gezondheid en welzijn te verstrekken
Vaak niet alleen informatie verstrekken, maar ook interactie mogelijkheid (bijv. vragen
beantwoorden) om interactie te krijgen met de verkregen informatie
Vormen interactie: lotgenoten (forums), zorgverleners (forums, e-consult)
Technologieën die die (zelf-)monitoring van gezondheid gerelateerde informatie ondersteunen:
- Smartwatches
- Activiteit en slaap trackers
Inzicht geven in hoe gezond je bent
Online (zelfhulp) behandelingen:
- Mogelijkheden om met en zonder ondersteuning van (zorg)professional
- Blended care
- Gebaseerd op evidence based en gebruiken cognitief-behaviour theorie en acceptance en
commitment therapie
- Vaste volgorde in lessen
Ondersteunende zorg
Dit domein kenmerkt zich door meer betrokkenheid van de zorgprofessionals en idealiter werken
zorgprofessionals en patiënten samen om de gezondheid van de patiënt of cliënt te beheersen of te
verbeteren
Zorgproces is complexer dan bij zelfzorg of preventie
eHealth kan een belangrijke rol spelen in ondersteunende zorg. Het kan de informatie-uitwisseling
tussen professionals of tussen professionals en hun patiënten verbeteren, online
zelfmanagementondersteuning bieden en de prestaties van ziekte management-programma’s
bewaken
Maatschappelijke gezondheid
Patiënten en zorgverleners zijn beide betrokken, maar de leiding is op een hoger, maatschappelijk
level
Focust op breder gezondheid gerelateerde zaken die individuen kunnen treffen
Maatschappelijke gezondheid vraagt om een vitale rol van de overheid in beleidsvorming en
voorschriften
