Samenvatting
Samenvatting Arbeidsovereenkomstenrecht
Met dit document is een 8,3 behaald voor het tentamen Arbeidsovereenkomstenrecht op 6 december 2023 in de Master Rechtsgeleerdheid.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Week 1: Elementen- en kwalificatie van de arbeidsovereenkomstDe kwalificatie van de arbeidsovereenkomst is een van de belangrijkste hedendaagse
problemen binnen het arbeidsrecht. Allerlei mensen werken en verrichten werk. Daarvoor
krijgen zij meestal een bepaalde vergoeding. Er zijn verschillende manieren waarop je kan
werken – juridisch gezien. De drie belangrijkste zijn:
1. Overeenkomst tot aanneming van werk (artikel 7:750 BW);
a. Opdrachtgever – aannemer
b. Werk van stoffelijke aard. Vaak werk in de bouw: je werk moet echt aan te
raken zijn. het kan ook het maaien van gras zijn.
2. Overeenkomst tot opdracht (artikel 7:400 BW);
a. Opdrachtgever – opdrachtnemer
b. Soort restcategorie
c. Gaat niet om werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken, uitgeven van
werken en het (doen) vervoeren van personen of zaken
3. Arbeidsovereenkomst (artikel 7:610 BW);
a. Overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van
de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te
verrichten
De laatste tijd nemen de eerste 2 typen meer toe. Meer zelfstandigen, en minder op basis
van een arbeidsovereenkomst. Dat betekent dat als jij als zelfstandige werkt (ofwel als
aannemer of als opdrachtnemer) dat je niet onder het bereik van titel 10 van het BW valt en
dus eigenlijk niet onder het bereik van het arbeidsrecht. Dan mis je nagenoeg alle
arbeidsrechtelijke bescherming. Je moet die eerste twee typen kunnen onderscheiden.
Voorbeelden van werk buiten het arbeidsrecht:
- Zelfstandige ondernemers;
- Freelancers;
- Vrijwilligers;
- Stagiaires;
- Werk in bijstand;
- Werk door gedetineerden;
- Huishouden en zorg voor kinderen.
Elementen arbeidsovereenkomst, artikel 7:610 BW
1. De werknemer verbindt zich arbeid te verrichten;
2. De werkgever verbindt zich loon te betalen;
3. De werknemer verricht de arbeid in dienst van de werkgever.
Arbeid
Het begrip ‘arbeid’ verrichten in artikel 610 BW wordt ruim opgevat. Arbeid kan vrijwel iedere
willekeurige bezigheid zijn, moeite kostend of niet, van geestelijke of lichamelijke aard. Zelfs
het enkel aanwezig zijn op de werkplek kan als arbeid kwalificeren (slaapdiensten).
Beschikbaar zijn om arbeid te verrichten kan ook arbeid zijn.
De Hoge Raad leert dat de vrijheid van de wederpartij van de opdrachtgever om al dan niet
op het werk te verschijnen en opdrachten te aanvaarden, op zichzelf niet uitsluit dat sprake is
van een arbeidsovereenkomst. Wel vormt deze vrijheid een indicatie voor de afwezigheid
van een dergelijke overeenkomst. Of voldaan is aan de vereisten van art. 610, hangt af van
de verdere omstandigheden van het geval, waarbij in het bijzonder van belang is wat geldt
1
,indien de betrokkene 1) wel op het werk verschijnt en 2) een opdracht tot werk aanvaard en
3) de frequentie waarmee en 4) de duur waarvoor dat doorgaans geschiedt (HR Deliveroo 24
maart 2023).
De arbeid moet wel van waarde zijn voor de tegenpartij: er moet sprake zijn van een reële
prestatie aan de werkgever.
De arbeid moet persoonlijk zijn: dit staat niet in 610, maar in 659 BW. De werknemer is
verplicht de arbeid zelf te verrichten. Hij kan zich daarin niet met toestemming van de
werkgever door een derde doen vervangen. Zie hiervoor PostNL-uitspraken: de rechter vond
dat de bezorgers zich konden laten vervangen door een ander. Er was dus geen verplichting
om de arbeid zelf te verrichten.
Loon
‘’de door de werkgever verschuldigde contraprestatie voor de arbeid, die in iets anders dan
in pensioen bestaat’’.
Veelal zal loon in geld worden vastgesteld, maar kan ook kost en inwoning, in natura zijn.
artikel 617 geeft een limitatieve opsomming van geoorloofde loonvormen, maar daaruit mag
niet worden afgeleid dat er geen sprake zou zijn van een arbeidsovereenkomst indien
partijen een andere tegenprestatie zijn overeengekomen.
‘in dienst van’ (gezagsverhouding)
Dit is eigenlijk het onderscheidende element in de drie typen overeenkomsten. Je hebt alleen
gezag bij de arbeidsovereenkomst; de rest zijn zelfstandigen. Die zijn vrijer. Des te meer
vrijheid, des te minder gezag er is. Dat is in de praktijk lastig vast te stellen.
Het begrip ‘in dienst’ is weinig scherp. Een dienstverband zal gewoonlijk inhouden dat de
werknemer onder gezag van de werkgever staat: de werkgever kan bindende instructies
geven.
De bevoegdheid van de werkgever om aanwijzingen te geven hoeft niet betrekking te
hebben op de inhoud van de bedongen arbeid.
Wanneer is sprake van een arbeidsovereenkomst?
Dat de drie elementen van 610 lid 1 aanwezig zijn, betekent niet automatisch dat er een
arbeidsovereenkomst is. ook bij een overeenkomst van opdracht kan zeggenschap zijn,
omdat de opdrachtnemer verplicht is gevolg te geven aan zekere aanwijzingen omtrent de
uitvoering van de opdracht (7:402). Hoe sterker en veelomvattender die bevoegdheid is, des
te eerder is sprake van een arbeidsovereenkomst.
Hoe beoordeel je dan of er sprake is van een arbeidsovereenkomst? Aan de hand van HR
Groen/Schroevers uit 1997:
Voor het antwoord op de vraag of tussen partijen een arbeidsovereenkomst als bedoeld in
artikel 7:610 BW bestaat, moet dit beoordeeld worden aan de hand van de feiten en
omstandigheden van het geval, waaronder de vraag of partijen totstandkoming van een
arbeidsovereenkomst hebben beoogd, alsmede de wijze waarop partijen feitelijk aan de
overeenkomst uitvoering hebben gegeven. Niet één kenmerk is beslissend, de
rechtsgevolgen moeten in hun onderling verband worden bezien. Ook als blijkt dat partijen
hebben bedoeld geen arbeidsovereenkomst te hebben gesloten, doch blijkt dat de
overeenkomst die zij facto zijn aangegaan alle kenmerken van een arbeidsovereenkomst
2
,bezit, dan zal hun overeenkomst in weerwil van hun bedoeling (waaraan dan in ieder geval
geen doorslaggevende betekenis toekomt) als arbeidsovereenkomst moeten worden
gekwalificeerd.
In 2020 heeft de HR in X/Gemeente Amsterdam gezegd dat:
Niet van belang is of partijen ook de bedoeling hadden de overeenkomst onder de wettelijke
regeling van de arbeidsovereenkomst te laten vallen. De bedoeling van partijen is slechts
van belang bij de vaststelling van de inhoud van de overeenkomst en speelt geen rol in de
kwalificatie fase, waarin beoordeeld moet worden of sprake is van een arbeidsovereenkomst,
een overeenkomst van opdracht of een andere vereenkomst.
Of de overeenkomst moet worden aangemerkt als arbeidsovereenkomst hangt af van alle
omstandigheden van het geval in onderling verband bezien. In HR Deliveroo 2023 geeft de
Hoge Raad een opsomming van relevante gezichtspunten voor de kwalificatie. Van belang
zijn onder meer:
- De aard en duur van de werkzaamheden;
- De wijze waarop de werkzaamheden en werktijden worden bepaald;
- De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de
organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden
verricht;
- Het al dan niet bestaan van een verplichting het werk persoonlijk uit te voeren;
- De wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen tot stand is
gekomen;
- De wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd;
- De hoogte van deze beloningen;
- Of degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt, en;
- Of hij zich in het economisch verkeer als werknemer gedraagt of kan gedragen.
Onduidelijk hoe de relatie van partijen moet worden gekwalificeerd? artikel 610a,
rechtsvermoeden.
Platformarbeid
‘’bemiddelaar’’ . Zoals Werkspot.com. Je zoekt een tuinman, en het platform brengt jou in
contact met een tuinman
Van platformarbeid wordt gesproken wanneer met behulp van digitale middelen (zoals een
website of app) gebruikers en aanbieders van bepaalde diensten (zoals schoonmakers,
horecapersoneel, taxivervoerders) aan elkaar worden gekoppeld, dan wel producten worden
verkocht die vervolgens met de inzet van arbeidskrachten worden geleverd (bijv. pakket- of
maaltijdbezorgers).
Er is dan sprake van drie partijen: de platformbeheerder, de dienstverrichter/arbeidskracht en
de gebruiker/klant.
De klant bepaalt zelf met welke van de aanbieders hij in contact wil treden om te
onderhandelen over de te verrichten werkzaamheden en de daarvoor in rekening te brengen
prijs. De platformbeheerder staat in beginsel buiten deze onderhandelingen en heeft geen
bemoeienis met de wijze waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd.
3
, Vervolgens komt een overeenkomst tussen de dienstverrichter en de gebruiker tot stand
(vaak overeenkomst van opdracht of aanneming van werk).
‘’dienstaanbieder’’ Zoals een pizza bestellen bij Domino’s
Je hebt ook de situatie waarin platformbeheerders zelf arbeidskrachten inzetten om een met
behulp van een digitale tool, aangeboden dienst te verrichten. Hoe moet de overeenkomst
tussen de platformbeheerder en de arbeidskracht dan worden gekwalificeerd?
Zet de platformwerknemer eigen bedrijfsmiddelen in, heeft hij de vrijheid om voor andere
opdrachtgevers diensten te verrichten en kan hij zelf de werktijden en werkwijze bepalen?
Dan is er vaak geen arbeidsovereenkomst.
Omstandigheden waarin er wel een arbeidsovereenkomst kan zijn:
- Het verrichten van kernactiviteiten van het platform;
- Niet-incidentele karakter van de werkzaamheden;
- Voeren van de administratie;
- Innen van betalingen door de platformbeheerder;
- Terbeschikkingstelling van bedrijfsmiddelen;
- De invloed en controle van de bedrijfsbeheerder op de omvang en duur van de
werkzaamheden en de wijze waarop deze worden uitgevoerd. Dat kan door middel
van ratings, algoritmes, GPS.
Ambtenaren
Sinds 2020 zijn ambtenaren ook werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst. Een
beperkt aantal categorieën, zoals defensiepersoneel, politieambtenaren, rechters, leden van
het openbaar ministerie, hebben een publiekrechtelijke aanstelling en geen
arbeidsovereenkomst.
Aanneming van werk, artikel 7:750 BW
‘’Aanneming van werk is de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens
een andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking, een werk van
stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te
betalen prijs in geld.’’
- Het moet gaan om de bewerking of vervaardiging van stoffelijke voorwerpen. Vaak in
de bouw. Maar ook overeenkomsten tot het wassen of stomen van kleren, repareren
van gebruiksvoorwerpen, etc.
Overeenkomst tot opdracht, artikel 7:400 BW
‘’De overeenkomst van opdracht is de overeenkomst waarbij de ene partij, de
opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders dan op
grond van een arbeidsovereenkomst, werkzaamheden te verrichten die in iets anders
bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken,
het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken.’’
- Overeenkomsten met beoefenaren van een vrij beroep: arts, advocaat, notaris,
accountant, architect, makelaar, etc.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouklooijmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen