Dit is een uitgebreide samenvatting van H6 Arbeidsrecht. Ingewikkeld hoofdstuk met veel voorbeelden, arresten en bepalingen omtrent cao en natuurlijk de Wcao. Er wordt ook verwezen naar wetsartikelen, zodat je gelijk de link kunt zien tussen de uitleg en het wetsartikel.
Samenvatting Hoofdstukken Sociaal Recht H6 - Arbeidsrecht
6.1 Praktische relevante cao
Op ongeveer 8%% van de onzelfstandige beroepsbevolking in de private
sector en de semipublieke sector is een collectieve arbeidsovereenkomst van
toepassing (cao).
o Beding = een bepaling
6.2 Formele aspecten van de cao
6.2.1 Wat is een cao?
De cao is geregeld in de Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst
(Wcao).
o Term cao: een schriftelijke overeenkomst, voor hooguit vijf jaar
aangegaan door enerzijds één of meer werkgevers dan wel bevoegde
werkgeversverenigingen en anderzijds door bevoegde
werknemersverenigingen, waarbij voornamelijk of uitsluitend
arbeidsvoorwaarden geregeld worden (art. 1 lid 1 Wcao).
o Schriftelijke overeenkomst
o Authentieke akte (opgemaakt door een notaris) is niet nodig;
Voldoende is een onderhandse akte, schriftelijk contract, door
alle partijen ondertekend (art. 3 Wcao).
o Hooguit aangegaan voor 5 jaar volgens Wcao
Als regel wordt een cao voor hooguit een of twee jaar gesloten.
Betrekkelijk veel cao’s lopen per 1 januari van enig jaar af.
o Vaak drie tot zes maanden, voor als men nog niet
eens is over de inhoud van een nieuwe cao.
o Tekst van cao moet worden aangemeld bij de
afdeling Registratie, Beheer en Informatie
(RBI); afdeling van het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
o Als partijen daarover niets afspreken, treedt de cao
de dag nadat de RBI het ontvangstbericht heeft
verzonden, in werking
Art. 4 lid 3 Wet op de loonvorming.
o Werkgevers kunnen individueel partij zijn bij een cao.
Werknemers kunnen daarentegen alleen in georganiseerd
verband aan de onderhandelingen deelnemen
(werknemersverenigingen ofwel vakbonden).
Onderhandelaars van vakbonden heten
vakbondsbestuurders.
o De werkgevers en werknemersverenigingen moeten rechtsbevoegd
zijn:
Volledig rechtsbevoegd; statuten moeten notarieel zijn
vastgelegd.
Statuten moeten uitdrukkelijk vermelden dat de betrefende
vereniging bevoegd is tot het aangaan van cao’s (art. 2 Wcao).
o Hoofddoel cao: vastleggen van arbeidsvoorwaarden die de leden van
de onderhandelende partijen in acht moeten nemen tegenover de
werknemers die onder de cao vallen.
6.2.2 Het karakter van de cao
Privaatrechtelijke overeenkomst
, Privaatrecht uitgangspunt: iedereen is vrij te bepalen of en zo ja, met wie en
waarover wordt gecontracteerd. Aangeduid met het beginsel van
contractvrijheid.
Werkgever mag zelf aangeven of hij met een aspirant-werknemer een
arbeidsovereenkomst zal sluiten of niet. Dit beginsel is ook van toepassing op
de cao.
Werkgevers(verenigingen) en werknemersverenigingen (vakbonden) mogen
zelf uitmaken of zij met elkaar een cao zullen afsluiten en zo ja, wat daarin zal
worden vastgelegd.
6.2.3 Ondernemings-cao en bedrijfstak-cao
Ondernemings-cao
o Sprake wanneer één werkgever een cao met één of meer vakbonden
sluit.
Bedrijfstak-cao
o Als één of meer werkgeversverenigingen ten aanzien van een gehele
branche een cao aangaan.
Jaarlijks cao’s
o Driekwart ondernemings-cao en kwart bedrijfstak-cao.
6.2.4 Standaardregeling en minimumregeling
Cao is een standaardregeling als partijen overeenkomen dat van de
arbeidsvoorwaarden – zoals vastgelegd in de cao – in geen enkel geval bij
individuele arbeidsovereenkomst mag worden afgeweken.
o Houdt een cao een minimumregeling in; dan mag bij de individuele
arbeidsovereenkomst ten gunste van de werknemers van de
arbeidsvoorwaarden in de cao worden afgeweken.
Algemeen wordt aangenomen dat een cao een minimumregeling is, tenzij
partijen anders zijn overeengekomen.
o Minimumkarakter van een cao: “Van de in deze cao
overeengekomen arbeidsvoorwaarden mag ten gunste van de
werknemer worden afgeweken.”.
Ook zonder zo’n bepaling bevat een cao een minimumregeling als uit niets in
de cao blijkt dat iets anders is bedoeld.
In de semipublieke sector (zorg & welzijn) komen doorgaans standaard-cao’s
voor.
o Te maken met: fnancieringsstelsel van de toepasselijke collectieve
arbeidsvoorwaarden.
In een standaard-cao: expliciet vermeld dat het verboden is van de
overeengekomen collectieve arbeidsvoorwaarden af te wijken.
Hoge Raad; Arrest Unieke Kinderopvang
o Belang van het onderscheid tussen een standard-cao en een minimum-
cao groter dan werd gedacht.
6.3 Verenigingen van werknemers
Nederland kent een grote verscheidenheid aan werknemersverenigingen.
o Kwantitatief maar ook organisatorisch.
Aantal vakcentrales opgericht; drie belangrijkste:
o De Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV)
1,1 miljoen leden aangesloten
o Het Christelijk Nationaal Vakbond (CNV)
300.00 leden
o De Vakcentrale voor Professionals (VNP)
, Die tot voor kort de Vakcentrale Middengroepen en Hoger
Personeel (MHP) werd genoemd.
100.000 leden
Deze Centrales verrichten voornamelijk coördinerende en adviserende
werkzaamheden.
o Coördinatie van het werk van de bij hen aangesloten
organisaties/vakbonden.
o Adviseren van de centrale overheid ten aanzien van arbeid.
Adviestaak wordt vooral uitgeoefend binnen het verband van
de Stichting van de Arbeid en de Sociaaleconomische Raad
(SER), waarin van de werknemerszijde zowel de FNV, het CNV als
de VCP vertegenwoordigd is.
Bij deze drie genoemde vakcentrales zijn vakbonden aangesloten.
o Het bestuur van een vakbond kan besluiten het lidmaatschap van de
vakcentrale op te zeggen, doorgaans omdat er diepe onvrede bestaat
over het gevoerde beleid van de centrale.
De Unie is begin 2013 bijv. uit de MHP gestapt en is zelfstandig
verdergegaan.
o Deze genoemde vakcentrales hebben een verticale
organisatiestructuur.
Sectoren en aangesloten vakbonden organiseren hun leden
bedrijfstakgewijs ongeacht inkomen of functie.
De Stichting van de Arbeid is een privaatrechtelijk orgaan, waarvan het
bestuur voor gelijke delen is samengesteld uit vertegenwoordigers van
werkgevers- en werknemers.
o Ook bedoeld als overlegorgaan voor werkgevers- en vakcentrales.
o Gezamenlijk: aanbevelingen of gedragsregels opstellen.
Bijv. gedragsregels over de sollicitatiefase en dispensatie van de
toepasselijke cao (als een werkgevers dispensatie wordt
verleend, staan cao-partijen deze werkgever toe af te wijken van
waartoe de cao hem verplicht).
SER, publiekrechtelijk orgaan uit 33 leden (adviesorgaan van de
regering ten aanzien van sociaaleconomische vraagstukken.
o Elf van hem benoemd door werknemers
o Elf door werkgeverscentrales
o Overige elf leden worden aangewezen door de Kroon (regering).
De vakbonden verrichten werkzaamheden van velerlei van aard.
Aanzienlijk gedeelte van hun tijd bezighouden met het onderhandelen over
collectieve arbeidsvoorwaarden en dan vooral met het sluiten van cao’s.
Bezig met belangenbehartiging: opkomen voor hun leden.
Vakcentrales coördineren en uniformeren al deze werkzaamheden en
vertegenwoordigen hun leden naar buiten toe (in de maatschappij), bijv. door
politiek actief te zijn en te lobbyen voor de belangen van werknemers.
6.4 Verenigingen van werkgevers
Landelijke vakcentrales enerzijds, anderzijds werkgeversverenigingen
o Drie vakcentrales momenteel; opereren op specifeke gebieden van het
bedrijfsleven
Terrein van Industrie, Handel, Bank- en verzekeringswezen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hhsgebruiker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
