Hoofdstuk 6: Leidinggeven en macht
Managers tref je op alle niveaus in organisatie aan, onder verschillende benamingen. Een groot deel
van de dag zijn de bezig met het beheren van middelen, projecten en deadlines om de doelstellingen
van de organisatie te realiseren. Bij leiders gaat het vooral om het inspireren van anderen. Zij maken
mensen enthousiast voor bepaalde mogelijkheden en geven de touwtjes uit handen om te vernieuwen
en topprestaties neer te zetten.
Managers oefenen gezag uit, leiders beïnvloeden anderen zodat die hen volgen.
Managers doen de dingen goed, leiders doen de goede dingen.
Transactionele leiders houden zich bezig met managementactiviteiten zoals plannen, visie voeren,
controleren en resultaten bepalen. Ze proberen vooral een organisatie zo soepel en efficiënt mogelijk
te laten functioneren.
Als een gehele organisatie belangrijke veranderingen moet ondergaan, zijn transformationele leiders
nodig. Dit type leiders heeft gewoonlijk meer visie en formuleert graag een missie en een richting. Het
zijn ondernemers en charismatische leiders die zich meer bezighouden met de vraag waar het met de
organisatie heen moet dan dat ze de organisatie op een vaste koers houden.
Eigenschappen van leiders:
- Stuwende kracht
- Leiderschapsmotivatie
- Eerlijkheid en integriteit
- Zelfvertrouwen
- Cognitieve vaardigheden
- Kennis van het bedrijf
Bij taakgericht gedrag is sprake van een zorgvuldige supervisie van groepsleden om consistente
werkmethoden te waarborgen en taken te volbrengen. Hierbij worden er structuren gecreëerd om
relaties, communicatiekanalen en procedures tot stand te brengen.
Werknemersgericht gedrag heeft tot doel de sociale en emotionele behoeften van groepsleden te
bevredigen. Hierbij is inlevingsvermogen van groot belang voor het ontwikkelen van vriendschap,
wederzijds vertrouwen, respect en warmte tussen de leider en de overige werknemers.
Hersey en Blanchard – situationeel leiderschap
,Besluitvormingsstijlen van leiders
Het centrale punt van de pad-doel theorie is de manier waarop een leider de motivatie van
werknemers kan vergroten om organisatiedoelen te verwezenlijken. Een leider kan de motivatie van
volgers vergroten door duidelijk aan te geven hoe volgers organisatiedoelen kunnen verwezenlijken
en door te zorgen voor een betekenisvolle persoonlijke beloning. Net als situationeel leiderschap geeft
de pad-doel benadering aan dat leiders instrumenteel gedrag en ondersteunend gedrag vertonen.
Hierin zijn vier leiderschapsstijlen te onderscheiden.
- Richtinggevend leiderschap: aan volgers word duidelijk gemaakt wat er van hen wordt
verwacht, wordt aangegeven wat er moet gebeuren en hoe, worden prestatiestandaarden en
tijdschema’s verduidelijkt en wordt de aandacht gevestigd op werkprocedures en –beleid.
- Participerend leiderschap: anderen worden betrokken bij het besluitvormingsproces en het
ondernemen van actie.
- Ondersteunend leiderschap: aandacht wordt besteed aan de behoeften en doelen van
anderen en wordt geprobeerd de werksituatie zo aangenaam en rechtvaardig mogelijk te
maken.
- Prestatiegericht leiderschap: uitdagende doelen worden vastgesteld, wordt gestreefd naar
prestatieverbetering en wordt erop vertrouwd dat mensen hun uiterste best zullen doen.
Charismatisch leiderschap kenmerkt zich door:
- Een speciale relatie met hun volgers
- Het opstuwen van de prestaties, de loyaliteit, de opofferingsgezindheid en het enthousiasme
van werknemers
- Een visie die de gevoelens van hun volgers raakt.
Charismatische leiders passen vijf methoden toe om buitengewone prestaties in de organisatie te
bewerkstelligen. Dit zijn:
- Het proces uitdagen
, - Een gedeelde visie uitdragen
- Anderen in staat stellen te handelen
- Model staan
- Het hart aanmoedigen
Er is een groeiende belangstelling voor spiritualiteit en de idee dat leiders een soort stewards moeten
zijn, die in de eerste plaats service bieden en hun eigenbelang op een lager plan zetten. Leiders die
als steward willen fungeren, aanvaarden de verantwoordelijkheid voor het welzijn van de organisatie
door zich eerder dienend dan controlerend op te stellen tegenover de mensen die hen omringen.
Naast de principes van het stewardship treden dienende leiders op de volgende vier manieren op:
1. Ze plaatsen hun dienende rol voor eigenbelang
2. Ze luisteren eerst om anderen te bevestigen
3. Ze wekken vertrouwen door betrouwbaar te zijn
4. Ze ondersteunen anderen en helpen anderen te ontwikkelen
Macht is het vermogen een persoon of een groep zodanig te beïnvloeden dat ze zich anders
gedragen dan ze zichzelf zouden doen. Deze definitie bevat impliciet een afhankelijkheidsrelatie en
een potentieel dat niet hoeft te worden verwezenlijkt, maar alleen hoeft te worden erkend om effectief
te zijn.
Soorten macht:
- Positiemacht
- Persoonlijke macht
o Expertise
o Charisma
o Toegang tot informatie
o Netwerkmacht
- Afhankelijkheid creëren
- Imago management
- Politiek bedrijf
Macht is gebaseerd op de persoonlijke eigenschappen en positie van een persoon in een organisatie.
Er kan extra macht worden verworven door afhankelijkheid te creëren, imago management toe te
passen en politiek te bedrijven.
Voordat je je politieke opties bekijkt, moet je je specifieke situatie evalueren. Voer de volgende
politieke diagnostische analyse uit:
1. Beoordeel de organisatiestructuur
2. Beoordeel de macht van anderen
3. Beoordeel je eigen macht
4. Beoordeel ook de dynamiek tussen jezelf en andere macht hebbers
Macht wordt gezien als de mogelijkheid beheersing uit te oefenen over de interactie met anderen. Dit
kan zowel voortkomen uit de sociale positie die iemand inneemt als uit de persoonlijkheid en de
vaardigheden.
Wat kan je doen om je politieke affectiviteit te verbeteren?
1. Argumenten formuleren in termen van organisatiedoelen
2. Het juiste imago ontwikkelen
3. Controle krijgen over organisatiemiddelen
4. Je toegevoegde waarde laten zien
5. Zichtbaar zijn
6. Voor een mentor zorgen
7. Voor machtige bondgenoten zorgen
8. Dubieuze leden vermijden
9. Je baas steunen
Welke specifieke machtstactieken kan je toepassen?
1. Gebruik feiten en gegevens bij het redeneren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karlijn20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.