Dit is een samenvatting van hoofdstuk 5 sensatie en perceptie
LET OP: het is niet het volledige hoofdstuk alleen de paragrafen: 5.1 - 5.3 + 5.6 - 5.8 en 5.14 + 5.15
Samenvatting hoofdstuk 5
Paragraaf 5.1 tot en met 5.3
Hoe voelen en waarnemen wij de wereld om ons heen?
Wat we zien, horen, proeven, ruiken of voelen door aanraking is het resultaat van hersenprocessen die
actief perceptuele ervaringen construeren op basis van sensorische informatie.
- Deze voortdurende omzetting van sensatie naar perceptie stelt ons in staat ons aan te passen aan
de details van onze fysieke omgeving.
5.1 zintuigelijke informatie wordt vertaald in betekenisvolle signalen
Je sensorische systemen detecteren kenmerken van de omgeving. Dit proces is sensatie.
Sensatie: De detectie van fysieke stimuli en de overdracht van deze informatie naar de hersenen
- Fysieke stimuli kunnen licht- of geluidsgolven zijn, voedsel- of geurmoleculen of temperatuur- en
drukveranderingen.
- Sensatie is de basiservaring van die stimuli -> het impliceert geen interpretatie van wat we ervaren.
Perceptie (waarneming): is de verdere verwerking, organisatie en interpretatie van sensorische informatie
door de hersenen.
- Perceptie resulteert in onze bewuste ervaring van de wereld.
Terwijl de essentie van sensatie detectie is, is de essentie van perceptie de constructie van nuttige en
betekenisvolle informatie over een bepaalde sensatie.
Voorbeeld: stel dat je naar een verkeerslicht rijdt terwijl het licht op groen springt.
- Het licht wordt gedetecteerd door gespecialiseerde neuronen in je ogen -> die zenden signalen naar
de hersenen
- Als resultaat van deze stappen heb je een prikkel gevoeld.
- Wanneer de hersenen de resulterende neurale signalen verwerken, ervaar je het groene licht en
registreer je de betekenis van dat signaal: Go!
Als resultaat van deze extra stappen heb je het licht en het signaal waargenomen.
Sensatie en perceptie worden geïntegreerd in de ervaring.
Tegelijkertijd stuurt ervaring sensatie en perceptie -> met andere woorden: de verwerking van sensorische
informatie is een tweerichtingsverkeer.
Bottom-up-verwerking: Gebaseerd o de fysieke kenmerken van de stimulus.
Terwijl elk zintuigelijk aspect van een stimulus wordt verwerkt, bouwen de aspecten zicht op de perceptie
van die stimulus. -> een scheut cola herken je aan de hand van je beleving en van de geur, het vocht en de
smaak.
Top-down-verwerking: De interpretatie van zintuigelijke informatie op basis van kennis, verwachtingen en
ervaringen uit het verleden. -> dat wil zeggen dat de context de perceptie beïnvloedt: wat we verwachten te
zien (hoger niveau) beïnvloedt wat we waarnemen (lager niveau).
- Het is onwaarschijnlijk dat we een blauw, appelvormig voorwerp als een echte appel zullen zien
omdat we uit eerdere ervaringen weten dat appels niet blauw zijn.
, Transductie
Onze sensorische systemen vertalen de fysieke eigenschappen van stimuli in patronen van neurale
impulsen. De verschillende kenmerken van de fysieke omgeving worden gecodeerd door activiteit in
verschillende neuronen.
- Een groenstoplicht wordt bijv. gecodeerd door een bepaald neuraal responspatroon in een deel van
het oog voordat het wordt verwerkt door delen van de hersenen die betrokken zijn bij het
waarnemen van visuele informatie.
Voorbeeld: Wanneer een hand een hete koekenpan aanraakt moet die informatie naar de hersenen
worden gestuurd. De hersenen kunnen de fysieke prikkel niet rechtstreeks verwerken dus moeten de
prikkels worden vertaald in signalen die de hersenen kunnen interpreteren. -> de vertaling van stimuli wordt
transductie genoemd.
Transductie: Het proces waarbij zintuigelijke prikkels worden omgezet in neurale signalen die de hersenen
kunnen interpreteren.
- Bij dit proces zijn gespecialiseerde cellen in de zintuigen betrokken bij die sensorische receptoren
worden genoemd.
- De sensorische receptoren ontvangen stimulatie.
o Fysieke stimulatie in het geval van: zien, horen en aanraken
o Chemische stimulatie in het geval van: smaak en geur
- De sensorische receptoren geven de resulterende impulsen door aan de hersenen in de vorm van
neurale impulsen
- Met uitzondering van geur gaat de meeste
sensorische informatie eerst naar de thalamus (een
structuur in het midden van de hersenen). -> deze
informatie wordt voor elk zintuig vanuit de thalamus
naar een specifiek gebied van de hersenschors
geprojecteerd.
o Bij geur omzeilt de sensorische informatie de
thalamus en gaat rechtstreeks naar de cortex.
In deze primaire zintuigelijke gebieden begint het
perceptuele proces pas echt.
Elk zintuig bevat receptoren die zijn ontworpen om
specifieke soorten stimuli te detecteren.
- Receptoren in het visuele systeem reageren alleen
op lichtgolven en kunnen alleen visuele informatie
doorgeven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnevangemert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.