Psychiatrie en recht Hoorcolleges
College 1
8-2-2018, Hummelen
Inleiding, begripsbepalingen en geschiedenis van de forensische psychiatrie
Literatuur: Raes/Bakker, H1, H2
College 2
15-2-2018, v.d. Wolf
De maatregel terbeschikkingstelling
Formele aspecten
Literatuur: Raes/Bakker, H11
College 3
22-2-2018, Hummelen
Rapportage Pro Justta, Toerekeningsvatbaarheid
Literatuur: Raes/Bakker, H5, H6 ,H7
College 4
1-3-2018, Hummelen
Prison mental health care; klinische aspecten tbs
Literatuur: Raes/Bakker, H9, H12
College 5
8-3-2018, Bos
BOPZ
Literatuur: Raes/Bakker, H4
College 6
15-3-2018, Hummelen
Risicotaxate
Ambulante forensische behandeling
Literatuur: Raes/Bakker, H13, H10
College 7
22-3-2018, Bos
Rechtsposite en rechtsbescherming in de psychiatrie
Literatuur: Raes/Bakker H3 en H4.3, 4.4 + schema
Verplichte literatuur:
Raes, B.C.M. & Bakker, F.A.M. ( 2017) De psychiatrie in het Nederlandse recht. Deventer, Kluwer
(zevende druk)
,HC1 Inleiding, begripsbepalingen en geschiedenis van de forensische psychiatrie
Forensische psychiatrie
Forensisch-Forum-Marktplaats: rechtszitngen
uitvoering strafen
Forens. psychiatrie: rol van geestelijke stoornis en gestoorde in het recht:
- Strafrecht
- Wet BOPZ (levert stoornis gevaar op?)(Civiel r.)
- Advies arbeidsongeschiktheid (beperking door stoornis) (Bestuurs r.)
- Curatele stelling
- Wils- en handelings(on)bekwaamheid
- Jeugdrecht
Forensische psychiatrie is niet alleen strafrecht is veel breder, gaat over de rechtspleging.
Strafrecht
Gedetneerden:
56% heef psychiatrische stoornis, inclusief verslavingen en persoonlijkheidsstoornissen
(Bulten&Nijman, 2009)
in algemene bevolking krijgt 40% ongeveer te maken met een stoornis, vooral
stemmingsstoornissen, in detente vaak verslaving, psychose, persoonlijkheidsstoornissen.
Forensische psychiatrie
Historisch: rol psychiater centraal
Ontwikkeling psychiatrie vanaf jaren vijfig:
- Opkomst sociale perspectef vroeger vooral biologisch gericht. Met Freud is dat wat anders
geworden. Sociale perspectef: stoornis komt niet alleen doordat iemand een probleem
heef, maar ook door omgeving. Hoe je bent opgegroeid, sociale problemen, inanciële
problemen e.d.
- Psychiatrie wordt multdisciplinair psycholoog is ook in GGZ
psycholoog/pedagoog/maatschap.werker
Heden: forensische gedragskunde is in praktjk nog niet echt ingeburgerd, dit begrip.
1988: eis multdisciplinaire rapportage TBS-oplegging als je als rechter tbs maatregel wil opleggen,
dan is daar een gedragskundige rapportage voor nodig.
,Verhouding psychiater-psycholoog wat is het verschil?
- Voor een deel overlap
Psychiater:
- arts invloed ziekte op gedrag, dan is de psychiater van belang. Bijv. bepaalde demente
waardoor je gedrag kan veranderen.
- efect lichamelijke stoornissen op gedrag
- medicate / biologische behandelmethoden efect van medicate op gedrag.
- taxate bij dreigend gevaar
(moet bij wet BOPZ-geneeskundige verklaring afgeven: Inbewaringstelling; Rechterlijke
machtging) wat is de stoornis en wat is gevaar moet hij aangeven.
Psycholoog:
- meetnstrumenten intelligente, autsme vragen lijsten etc.
- behandeling gedragsstoornissen gedragstherapie. Accent vooral op
persoonlijkheidsstoornissen.
Rol psychiater is afannelijn van contett waarin hij iit
Reguliere arts-patëntrelate:
- Patënt neemt initatef / maakt keuzes patënt gaat er zelf heen, wil er zelf heen. Wil een
behandeling.
- Wils(on)bekwaamheid
- Gericht op behandeling
- Vertrouwelijkheid
- Wet Geneesk.behandelingsovereenkomst (WGBO) beroepsgeheim.
Voorbeelden:
- Patënt in eigen praktjk
Forensisch psychiatrische contett
Tijdens gerechtelijk vooronderzoek:
- Psychiatrisch consult (o.a. advies laten verrichten Pro Justta Rapportage;
detentegeschiktheid) vertoont betrokkende merkwaardig gedrag, is hij agressief? Of is het
een apart delict? bijv. brandstchtng e.d.
- Pro Justta Rapportage gericht op o.a.:
procesbekwaamheid verdachte
voorlichtng rechter over (mogelijke) stoornis
toerekeningsvatbaarheid
recidiverisico
advies strafen en maatregelen
, Forensisch psychiatrische contett
Tijdens tenuitvoerlegging v. strafen en maatregelen
- Detente(on)geschiktheid wordt bekeken. Sommige mensen worden dan suïcidaal.
Detenteongeschiktheid kan tjdelijk zijn, bijv. iemand is depressief en krijgt medicijnen dan is
het weer klaar.
- Psychiatrische behandeling in kader van een maatregel
- Pro Justta Rapportage wordt verricht, bijv. 4-jaars TBS verlenging bijv. man was dement
en sloeg vrouw dood en kon zich dat niet meer herinneren. Hij kon niet terecht worden
gesteld want wist niks meer. TBS leg je op voor 2 jaar en kan worden verlengd. Wordt
opnieuw naar situate gekeken, wat is de kans op recidive. Is er nog een reden dat tbs wordt
voortgezet?
Forensisch psychiatrische contett
Verschil met reguliere arts-patëntrelate: Bij Forensisch:
- Onderzoek vindt plaats in kader rechtsgang/ juridische vraagstelling PJ rapportage, is er
sprake van detentegeschiktheid?
- Ander belang dan gezondheid meestal centraal Gaat meestal om wat anders dan de
gezondheid. In PJ rapportage gaat het over van wat is de stoornis en wat is de kans op
recidive. Het gaat primair niet om het gezondheidsbelang. Essenteel dat je het delict
bespreekt. Bijv. man had kinderen misbruikt en praate over autsme, depressiviteit e.d. maar
wou het niet hebben over het delict.
- Initatef onderzoek meestal niet door betrokkene
- Betrokkene heef weinig invloed op uitslag onderzoek hij wordt onderzocht.
- Rechter beslist over gevolgen onderzoek
- Beperkte vrijwilligheid betrokkene je kan ze niet dwingen. Je kan ze wel wijzen op de
gevolgen van weigering, bijv. dat je straf langer wordt.
dit is een belangrijne dia.
Vraag
Een dronken man is door polite opgepakt vanwege een vechtpartj in een café. Hij wordt op het
politebureau in de cel gezet. Hij spreekt wartaal en de wachtcommandant roept een psychiater er bij
om na te gaan wat er met de man aan de hand is.
Is hier sprake van een arts-patëntrelate of van een onderzoek in een forensisch psychiatrische
context?
Arts- patëntrelate : Er is geen juridische vraagstelling, de man is niet aangeklaagd, alleen
vastgezet. Gaat hier wel sterk om de gezondheid.
Wat is het belang om dit onderscheid te maken tussen arts-patënt relate of forensische
psychiatrische context? in arts-patëntrelate geldt het beroepsgeheim, dus dan mag de arts
niks zeggen. Bij forensisch psychiater moet hij antwoord op de opdracht geven, patënt heef
dan geen invloed op uitkomst.