Hoofdstuk 1
Definitie presentie → een praktijk waarbij zorggever zich aandachtig en toegewijd op de ander
betrekt, leert zien wat er bij de ander op het spel staat, die aansluit, wat gedaan kan worden, wordt
gedaan. Een manier van doen, die slecht verwezenlijkt kan worden met gevoel voor subtiliteit,
vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw.
Waar komt presentie vandaan? → opgediept uit de praktijk. Ze heeft wortels in de academische
tradities, met name in de wijsbegeerte, de theologie en de zorgethiek
Kenmerken presentie:
- Je werkt vanuit de relatie (relationeel werken) → vanuit de relatie leren wie je voor de
ander kunt zijn en wat passende hulp is
- Je kijkt zo open en onbevangen mogelijk naar de ander (open waarnemen) → snelle
aannames, interpretaties, diagnoses en dergelijke opschorten zodat de ander zich kan laten
zien zoals ze is
- Je sluit aan bij en stemt af op wat de ander aandraagt en wat hem of haar bezig blijkt te
houden (aansluiten en afstemmen) → dicht bij waar de ander is komen, terughoudend zijn
met handelen
- Je past je tempo aan dat van de ander aan (tempo aanpassen) → ongehaast zijn, niet
meteen je eigen ding doen
- Je werkt niet uitsluitend op je routine (niet alleen op routine werken) → zorg op maat
geven
- Je bent niet verkokerd (niet verkokerd werken) → ruimte maken voor wat er (ook nog) bij
de ander speelt
- Je neemt geen afstand van het onverbeterlijke bij de ander → de redelijkheid van de
ander zoeken
- Je verlaat de ander niet (niet verlaten) → erbij blijven, ook als er niets op te lossen valt
Voor wie is presentie bedoeld? → iedereen die op enig moment kwetsbaar is. Behulpzaam bij
moeilijk te bereiken mensen, mensen met meervoudige problematiek
Wie doen er aan presentie? → Allerlei mensen die zich in brede zin bezighouden met zorg
Wat levert presentie op? → Zorgvragers ervaren vaker dat zorgverleners er daadwerkelijk voor hen
zijn, ruimte voor hen maken en belangstelling voor hen hebben. Zorggevers merken dat ze veel
minder een productiemachine zijn die op basis van regels, methodieken en procedures zorgt levert.
De organisatie merkt dat werkers en zorgontvangers tevredener zijn.
Goede zorg → iemand die concreet tijd & aandacht voor je heeft. Dit is voor ieder anders
Toegewijd → met veel zorg en aandacht te werk gaan
Bekommernis → hoe je voor iemand zorgt
, Hoofdstuk 2
Relationeel werken → zorg geven vanuit de relatie, als relatie en met oog op
Kenmerken relationeel werken:
Zorg geven vanuit de relatie → je laten sturen door wat je in de relatie leert
Zorg geven als relatie → het in relatie zijn met de ander is al zorg
Zorg geven door relaties → bemiddelen tussen cliëntbehoeften en professionele kaders/beperkingen
Zorg geven met het ook op relaties → uit zijn op een zo goed mogelijk leven voor de ander
Hoe breed kijk ik?
De cliënt is meer dan zijn diagnose, hij was bijv. ook broer, zoon, student
Hoe doe ik dat?
Als je relationeel werkt, stem je jouw ideeën over wat je gaat doen steeds af met de ander
Waar zijn we op uit?
Een leven in relatie met de ander, omdat wij mensen relationele wezens zijn. Het doel van zorg geven
is dus ook relationeel. Je bent als zorggever er op uit zorgontvangers een plek krijgen tussen andere
mensen
Presentie → benadering
Verschil tussen methode en benadering
Methode →is een vaste manier van doen
Benadering → is globaler omvangrijker en minder vaststaand
Basisaannames:
- Mensen doen of zeggen nooit zomaar wat
- Het leven is complex en niet alles is maakbaar
- Je kunt pas weten wat de ander nodig heeft als je je in zijn of haar specifieke situatie verdiept
- De eer en de waardigheid van zorgbehoeftige spelen een grote rol in de vraag wat goede zorg
voor hen is
Finaliteit → de uiteindelijke bedoeling (doeleind)
Finaliseren → het proces van nadenken over waar we uiteindelijk op uit zijn, noemen we finaliseren
Contrapunten → waar een institutie, organisatie of werksoort zich NIET mee bezig dient te houden