Wat is Wetenschap? Edwin
Koster – Samenvatting
Hoofdstuk 1: wat is wetenschap?
Common sense-visie op de wetenschap: globaal idee van antwoord op vraag: Wat is wetenschap?
- Onderzoek van wetenschappers leidt naar theorieën over de werkelijkheid die getoetst
worden aan de hand van de feiten
- Wetenschap is een zaak van waarnemingen doen, hypothesen en theorieën opstellen en het
testen hiervan door onderzoek te doen
- Wetenschap is autonoom, neutraal, onafhankelijk, maatschappelijk waardevrij en niet
normatief betrouwbaar
- Academisch kennisideaal
Standaardopbouw van onderzoek in de levenswetenschappen en geneeskunde:
- Samenvatting: hoofdvraag, methode, conclusie (belangrijkste punten)
- Inleiding: omschrijving van de vraagstelling, aanleiding tot vraagstelling, relevantie van de
vraagstelling, beschrijving van de doelstelling
- Materialen en methode: veld van onderzoek, onderzoekspopulatie, onderzoekstechnieken,
gebruikte instrumenten, opzet van het experiment, etc., wijze van statistische verwerking
- Resultaten: duidelijke weergave resultaten, evt tabellen & grafieken, verband resultaten tot
vraagstelling, GEEN plaats voor verwijzingen, commentaar, vergelijkingen of conclusies
- Discussie: analyse en interpretatie van resultaten, is vraag beantwoord?, betekenis van de
uitkomsten, evaluatie materiaal en methode, waren aannames waar?, validiteit,
betrouwbaarheid, representativiteit, generaliseerbaarheid van onderzoek, vergelijking met
een ander onderzoek, suggesties voor vervolgonderzoek
- Conclusie: korte formulering antwoord vraagstelling
- Referenties: geraadpleegde literatuur
- Dankwoord: dank aan andere wetenschappers voor steun/coöperatie
Wetenschap is grillig proces waarin interpretatie, toeval, creativiteit, praktische vaardigheid,
eergevoel, debat en het zoeken naar consensus een belangrijke rol spelen
Scientistische visie: er is maar één vorm van kennis: scientistische kennis alle andere vormen of
herleiden tot wetenschap of geen kennis.
- Wilsons sociobiologie: de natuurwetenschap kan alles beschrijven
Traditionele visie: er zijn vele vormen van kennis (wetenschappelijke kennis, kennis van goed en
kwaad, van genade en schoonheid, ethische en artistieke waarden & meditatie en religie)
- FREEMAN J. DYSON
- Ook kennis van menselijke natuur, niet uit wetenschappelijke resultaten maar van
geschiedenis en literatuur en de intieme omgang met familie en vrienden
Academisch kennisideaal van common sense-beeld steeds verder van realiteit:
- Sturing en controle van buitenaf
- Onderzoeksgroepen gericht op speciale projecten gefinancierd door externe fondsen
, - Eigen doelstellingen en wensen
- toenemende dominantie van markt en management op universiteit en in wetenschap
- fraude, wangedrag en misleidingen
Ontstaan gedragscode van de VSNU met nadruk op zorgvuldigheid, controleerbaarheid,
betrouwbaarheid, onpartijdigheid en onafhankelijkheid
Gedragscodes gebasseerd op MERTON 1942: ‘Communism, universalism, disinterestedness &
organized sceptism’
- Communism: wetenschap = gemeenschappelijk bezit, resultaten moeten openbaar worden
gemaakt. Wetenschappers bouwen altijd voort op andere wetenschappers
- Universalism: beoordeling van resultaten moet onafhankelijk zijn van ras, geslacht, sociale
positie, nationaliteit, religie, etc. Uitsluitend ‘universele geldigheid en objectiviteit’
- Disinterestedness: persoonlijkheid van onderzoeker (bijv. eergevoel en belangen) mogen
geen invloed hebben op resultaten van onderzoek. Wetenschappers dienen hun werk kritisch
te laten beoordelen door andere wetenschappers.
- Organized sceptism: basishouding van wantrouwen tegenover wetenschappelijk onderzoek
Hoofdstuk 3: Evolutie van de mens
Acceptatie van wetenschappelijke kennis (bijvoorbeeld bij informatie over de neanderthaler) soms
beïnvloed door culturele achtergrond, denken over rollen mannen/vrouwen, religie en
levensbeschouwing, financiële belangen & persoonlijke motieven.
*Blz 47 tot 58 informatie over ontstaan mens*
Fysico theologie: de natuur onderzoeken met als doel bewijsmateriaal te vinden voor het bestaan
van God.
Staat tegenover methodologische naturalisme: verschijnselen moeten uitsluitend in termen van
natuurlijke processen worden verklaard (dus niet een intelligente ontwerper als verklaringsfactor)
- Intelligent design vind uitspraken over een ontwerper wél relevant voor de wetenschap
Wel anders dan fysico theologie, want fysico theologie noemt zichzelf geen
‘wetenschappelijk alternatief’ en intelligent design wel (blz 59)
*Blz 65/66 conclusie*
Hoofdstuk 4: psychiatrische stoornis (definieren en operationaliseren)
GERBEN MEYNEN
Repliceerbaarheid van onderzoek: andere wetenschappers moeten het onderzoek kunnen herhalen.
Operationalisering van een begrip: het begrip reduceren tot een praktisch te bepalen indicator zodat
het mogelijk wordt om nauwkeurig en meetbaar onderzoek te doen
Indeling van DEREK BOLTON: *blz 71 & 81* psychiatrische stoornissen
- Maatgevend is de persoon zelf, diens leed en de beperkingen die hij/zij ervaart, zodanig dat
hij/zij ervoor naar een dokter gaat
- Bezwaar: sommige mensen met stoornissen gaan helemaal niet naar de dokter
