Aardrijkskunde ‘systeem aarde’ hoofdstuk 2: ‘afbraak en vorming van
landschappen’
§2.1: ‘De aarde als systeem’:
De atmosfeer: de dampkring. Belangrijk voor het leven op aarde & bij de vorming van
landschappen. Ontstaan door gassen uit binnenste van de aarde. Heef lagenn
De troposfeer is belangrijk omdat daar de koolstof- en waterkringlopen en klimaatprocessen
zich afspelen. De stratosfeer beschermd ons dmv Ozon tegen de ultraviolete straling van de
zon.
De hydrosfeer: het vloeibare gedeelte van de aarden Oceanen, meren, grondwater en
gletsjers.
De biosfeer: de ruimte waarin alle levende organismen op aarde voorkomen.
De lithosfeer: de harde vaste buitenlaag van de aarde. (aardkorst en deel van
aardmantel).
Kringlopenn
Gesteente. Wordt diep in de aarde gevormd > door gebergte en erosie hoog in de
bergen aan de opp komen > eroderen > kleine deeltjes komen via rivieren in de zee
terecht.
Water. Zeewater verdampt > via condensate gaat het regenen en sneeuwen op de
bergen en het land > via de bergen smelt het en stroomt het weer naar beneden > daar
gaat het in de planten of wordt het afgevoerd via rivieren naar zee. Ook verdampt een
deel via de planten weer.
Koolstof. Belangrijk omdat alle levensvormen bestaan uit koolstofcomponenten en
omdat de koolstofcyclus door de mens beïnvloedt wordt, en dit gevolgen heef voor de
aarde.
Vulkanen, industrie en chemische verwering brengen koolstof in atmosfeer > planten en
dieren zeten koolstof dmv zuurstof om in CO₂ en water > fotosynthesen als planten gaan
groeien trekken ze CO₂ uit de lucht en geven zuurstof af > fotosynthese in de oceaann CO₂
wordt door plankton opgenomen en wordt koolstof lange tjd opgeslagen. Op het land
worden plantenresten omgezet in steenkool.
Opslagplekken voor koolstofn sinks of puten. Koolstof verdwijnt niet, het wordt alleen van
de ene plek naar de andere plek gebracht, via de sferen. Grote motorn energie van de zon.
Energiebalans: Door de zon krijgt de aarde energie (100%), daarvan wordt 30%
teruggekaatst de ruimte in. 7% bereikt het aardoppervlak, wordt omgezet in warmte, en
weer teruggekaatst via infraroodstraling. Dankzij broeikasgassen en wolken wordt een deel
weer naar de aarde teruggestuurd, waardoor de temperatuur op aarde gemiddeld 15 graden
is. De zon kan niet de luchtlaag verwarmen. De zon verwarmd het aardoppervlak, en die
verwarmd de luchtlaag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper james2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.