Samenvatting van het gehele boek Geweld (Joke de Vries)
Inhoudsopgave
H1: Geweld in getallen........................................................................................... 2
H2: Denkbeelden over geweld................................................................................ 3
H3: Geweld onder ogen zien................................................................................... 5
H4: Definities van geweld....................................................................................... 6
H5: Kindermishandeling......................................................................................... 7
H6: Geweld tussen partners................................................................................... 8
H7: de gevolgen van geweld................................................................................ 10
H8: overlevingsstrategieën................................................................................... 13
H9: Geweld in ieder mens.................................................................................... 15
H10: Slachtoffers en daders................................................................................. 17
H11: Helingsprocessen......................................................................................... 19
H12: Ontwikkeling van autonomie als basis van helingsprocessen......................23
H13: De hulpverleningsrelatie.............................................................................. 27
H14: Gezond omgaan met geweld.......................................................................30
,H1: Geweld in getallen
Word report on violence and health van de WHO wordt geweld ingedeeld in 3
categorieën:
Op zichzelf gericht geweld
Interpersoonlijk geweld
Collectief geweld
In het jaar 2000 zijn er wereldwijd meer dan 1,6 miljoen mensen overleden ten
gevolgen van geweld. ½ door zelfmoord, 1/3 door moord en 1/5 door oorlog.
- Jaarlijks 800.000 doden door zelfmoord.
- Twee tot drie suïcidepogingen staan ongeveer gelijk aan 1 suïcide.
- Zelfmoord 50% oorzaak bij gewelddadige dood bij de man en 71% bij vrouw.
- Grootste aantal zelfmoorden bij ouderen boven de 70 jaar
- Bij jongeren 15-29 jaar is zelfmoord de tweede doodsoorzaak
- 75% van de zelfmoorden vindt plaats in laag-middeninkomenslanden
- in 2012; 437.000 mensen vermoord per jaar. (60% man)
In het jaar 2000 zijn er in Nederland jaarlijks 52.000 geweldsslachtoffers in
ziekenhuizen behandeld, ¼ door zelfmoord. Daarnaast vielen er 17.000 doden per jaar
door geweld, waarvan 1500 zelfmoord.
- in 2015; 1871 zelfmoorden (5 mensen per dag)
- Toename bij mannen 20-30 jaar en bij 60 plussers
Op zichzelf gericht geweld
Zelfbeschadiging, suïcidaal gedrag, verslaving, eetproblemen (zoals anorexia of
boulimie), psychische zelfbeschadiging
Interpersoonlijk geweld
Niet fatale interpersoonlijk geweld kan leiden tot lichamelijke en geestelijke
beschadiging, slechte gezondheid en vroegtijdige dood.
Meest interpersoonlijk geweld is tegen vrouwen, kinderen en ouderen.
25% kinderen fysiek mishandeld, 1/5 vrouw is als minderjarige seksueel
misbruikt, 1/3 vrouwen heeft fysiek of seksueel geweld meegemaakt door een
intiem partner, 1/17 ouderen is in de afgelopen maand mishandeld.
Geweld tegen vrouwen
o Onveiligste plek is thuis; fysiek als seksueel geweld door echtgenoot, vader, oom of
huisvriend
Huiselijk geweld
o Er is een meldcode huiselijk geweld voor hulpverleners.
o Door huiselijke of familiekring van slachtoffer gepleegd. Verwijst naar relatie tussen
dader en slachtoffer.
o Vormen huiselijk geweld: (ex-)partnergeweld, kindermishandeling en
verwaarlozing, ouderenmishandeling, eer gerelateerd geweld, huwelijksdwang en
huwelijkse gevangenschap, genitale verminking, mishandeling van ouders door
kinderen, mishandeling van adolescenten door ouders of leeftijdsgenoten.
o 45% van de Nederlandse bevolking tussen 18-70 jaar slachtoffer geweest van
huiselijk geweld.
o Evident = ernstig. 9% slachtoffer evident. 50% nooit te maken gehad met evident.
65% gaat het om lichamelijk geweld, 8% seksueel. 60% vrouw, 40% man.
Kindermishandeling
o 2012; 95.000 kinderen <20jr. werden vermoord.
, Ouderenmishandeling
o In gezins- en familierelaties, zorgrelaties met beroepskrachten, vrijwilligers en
buren.
o Vaker bij man, dan bij vrouw.
o Meldingen; professionals (63%), familie (20%), slachtoffer (17%)
o Daders: kinderen, kleinkinderen, (ex)partner.
o Verwachting dat het toeneemt omdat ouderen langer thuis blijven wonen en
mantelzorg lastig te combineren is met het normale leven.
Collectief geweld
Geweld tegen individuen of groepen door mensen die lid zijn van een bepaalde
(andere) groep, met het doel iets te bereiken op politiek, economisch of sociaal
gebied.
o Oorlog, etnisch conflict, genocide, terroristische acties van groepen,
verkrachting/verminking door soldaten, gedwongen volksverhuizing.
In 20e eeuw 191 miljoen mensen gestorven door collectief geweld.
Gewapende conflicten dalen, maar ernst van geweld neemt toe.
WHO rapport maakt een indeling tussen 4 uitingsvormen van geweld:
Fysiek geweld
Seksueel geweld
Psychisch, verbaal of emotioneel geweld
Verwaarlozing of onthouding
“alledaags geweld”: machtsmisbruik, indirecte manipulaties, verbaal geweld, dreigen,
emotionele chantage, iemand tot bezit maken, negeren, verwaarlozen, eigen
schaduwkanten op ander projecteren, verwijten maken of pesten.
H2: Denkbeelden over geweld
In de Westerse wereld staat geweld ver van hen af omdat ze op een bepaalde manier
naar geweld kijken. De blik/bril wordt gevormd door bepaalde aannames of denkbeelden
over geweld die het onderzoeken ‘wat is geweld’ in de weg kunnen zitten.
Denkbeelden:
Geweld is fysieke (inclusief seksuele) agressie
Mensen denken bij geweld; (1)fysieke agressie, (2)seksuele mishandeling of
(3)oorlog, etnisch geweld of terroristische acties
Hierna wordt gedacht aan; verbaal geweld, machtsmisbruik, psycisch, emotioneel
of geestelijk geweld, fysieke of emotionele verwaarlozing, straffen, eenzame
opsluiting als gevangenen, manipuleren, discrimineren.
Geweld is meer
Geweld veroorzaakt blijvende, onherroepelijke schade
Mensen gaan er vanuit dat geweld beschadigt, verwondt, kapotmaakt of vernietigt
en blijvende schade aanricht.
Veel hulpverleners willen slachtoffers (victims) steunen en helpen overlevers
(survivors = herstelde slachtoffers) te overleven, maar gaan niet verder dan dit.
Het vraagt een (innerlijke) ontwikkeling van de hulpverlener om een dergelijk
diepgaand en intensief proces te kunnen begeleiden.
Neiging tot bagatelliseren van andere geweldsvormen, omdat de gevolgen minder
zichtbaar zijn.
, Geweld vindt ver weg plaats
Denken dat geweld alleen anderen overkomt
Liefst ogen sluiten voor bestaan van geweld, als het er toch is willen we het ver uit
de buurt plaatsen.
5 op de 6 mensen slachtoffer van geweld in zijn leven in Amerika.
We praten er liever niet over
Geweld wordt gepleegd door onbekende op straat
In Amerika; 660.000 (vrouwelijke) slachtoffers op straat versus 1,8 miljoen
(vrouwelijke) slachtoffers thuis.
Veel vrouwen geven hun partner of familielid niet aan, en als er geen rechtszaak
volgt wordt het vaak niet geregistreerd.
In NL; 57% een bekende bij vrouwelijke slachtoffers, en 38% een bekende bij
mannelijke slachtoffers.
NL; 64% van mishandelingen in privé sfeer en hiervan 56% een bekende
(vooral jonge vrouwen en vrouwen niet-westerse achtergrond)
Vrouwelijke slachtoffers seksuele delicten 52% van daders onbekend.
Mishandeling/bedreiging van mannen vooral op straat of horeca en 62% door
onbekende daders. (vooral jonge mannen)
Vrouwen >15jr. spoedeisende hulp; 30% partner, 15% ex partner, 34% overige
bekende als dader.
57% dodelijke afloop vond plaats in of om huis, 1 op de 6 (17%) gevallen op straat
Mannen zijn daders en vrouwen zijn slachtoffers
Taboe op mannelijk slachtofferschap is groot weerhoud hulp zoeken.
Vrouwelijke slachtoffers die aangifte doen voelen zich 63% geholpen, bij
mannelijke slachtoffers is dit 36%
Zowel vrouw als man pleegt huiselijk geweld. Mannen maken meestal meer schade
waardoor ze sneller vervolgt worden en de verdeling bij justitie 93% man is en 7%
vrouw.
Geweld vindt vooral plaats in de lagere sociale klassen
Fysiek geweld meer aangiftes in lagere sociale klassen, maar wordt niet gekeken
naar niet fysiek letsel waardoor andere klasse misschien minder naar voren komen.
Mentaal/emotionele geweld wordt vaak niet erkent moeilijk om aangifte tegen te
doen.
Lijkt dat mentaal/emotioneel geweld vaker voor komt in beter/hoger opgeleide
milieus.
Hulpverleners, beleidmakers en onderzoekers behoren vaak tot de betere opgeleide
milieus, waardoor je een onterechte wij-zij-situatie krijgt.
Geweld is een afwijking of ziekte
Denkbeeld; er zijn goede (wij) en slechte mensen (terroristen, boeven en
gewelddadige mensen) / geweld hoort er niet te zijn.
Bij onderzoek naar oorzaken wordt er vooral gekeken naar:
- Sociale factoren
- Individuele factoren
- Invloeden van de televisie of computerspelletje, van verslavingen of van
jeugdbendes
Aanname dat gewelddadige mensen te onderscheiden zijn van gewone mensen.
Door preventie en andere maatregelen kan uiteindelijk een geweldloze wereld
ontstaan
Niet gelukt om geweld te elimineren.